نکروز پالپ زمانی است که بافت پالپ داخل دندان شما از دست می رود (می میرد). این شرایط معمولاً در نتیجه عفونتی بوجود می آید که زمانی ایجاد می شود که باکتری ها از طریق یک حفره یا ترک وارد پالپ می شوند. دو مرتبه مسواک زدن در طول روز، نخ دندان کشیدن منظم و مراجعات معمول دندانپزشکی می توانند به پیشگیری از عفونت یا درمان آن قبل از ایجاد نکروز کمک کنند.

نکروز پالپ چیست؟

نکروز پالپ زمانی اتفاق می افتد که داخلی ترین بافت دندان شما (پالپ) از دست می رود. بافت پالپ در زیر مینای سخت دندان قرار دارد و تا ریشه ها گسترش یافته است. پالپ متشکل از عروق خونی، اعصاب، و انواع دیگر سلول ها است که به سلامت دندان های شما کمک می کنند.

نکروز پالپ چگونه اتفاق می افتد؟

هنگامی که در دندان خود حفره یا ترک دارید، باکتری ها می توانند وارد پالپ شده و باعث التهاب (پالپیت) شوند. دندان های شما تا حدودی توانایی بهبودی از پالپیت را دارند. اما در صورتی که پالپیت درمان نشده رها شود، در نهایت منجر به نکروز پالپ خواهد شد. مراحل مرگ پالپ عبارتند از:

• پالپیت برگشت پذیر: اگر دندانپزشک آن را ترمیم و سیل (مهر و موم) کند، خود به خود بهبود خواهد یافت.
• پالپیت برگشت ناپذیر: التهاب پیشرفت می کند و دندان نمی تواند خود به خود بهبود یابد.
• نکروز پالپ: بافت پالپ می میرد.

عفونت در صورت عدم درمان، می تواند از پالپ فراتر برود و به فک، گردن و قفسه سینه گسترش یابد. این شرایط می تواند بسیار جدی باشد.

نکروز پالپ چقدر شایع است؟

نکروز پالپ یک شرایط شایع است، اما دقیقاً مشخص نیست که چقدر رخ می دهد. تعداد دفعات درمان های ریشه ممکن است تخمین تقریبی ارائه دهند، زیرا درمان های ریشه اغلب برای درمان نکروز پالپ انجام می شوند. انجمن اندودنتیست های آمریکا تخمین می زند که سالانه 15 میلیون فرایند درمان ریشه انجام می شود.

نکروز پالپ چه علائمی دارد؟

علائم اصلی پالپیت و نکروز پالپ دندان، درد و حساسیت هستند. نوع درد و حساسیتی که احساس می کنید ممکن است بر اساس مرحله متفاوت باشد:

• پالپیت برگشت پذیر: ممکن است با سرما یا شیرینی، درد کوتاه و شدیدی داشته باشید، اما به سرعت از بین می رود. معمولاً به گرما حساس نیستید.
• پالپیت برگشت ناپذیر: این می تواند یک درد با مقیاس پایین، درد ضربان دار یا درد شدید باشد که 30 ثانیه یا بیشتر پس از قرار گرفتن در معرض گرما، سرما یا شیرینی جات طول می کشد.
• نکروز پالپ: اگر عصب بمیرد، ممکن است به گرما، سرما یا شیرینی ها حساسیت نداشته باشید. زمانی که دندانپزشک به دندان شما ضربه می زند ممکن است درد احساس کنید.

چه چیزی باعث نکروز پالپ می شود؟

شایع ترین علت نکروز پالپ ایجاد حفره است. اکثر افراد در مقطعی از زندگی خود دچار حفره های دندانی می شوند. این حفره ها اگر تشخیص داده نشوند و ترمیم نشوند، می توانند به باکتری اجازه ورود به پالپ را بدهند. علل دیگر عبارتند از:

• دندان ترک خورده: ترک در دندان شما می تواند راهی برای ورود باکتری ها به پالپ باشد.
• فرایندهای دندانپزشکی: فرایندهای دندانپزشکی متعدد یا ناموفق می توانند دندان را مستعد نکروز پالپ کنند.
• تروما: آسیب به دندان شما می تواند باعث از بین رفتن پوشش محافظ پالپ دندان شود. همچنین می تواند روی خونرسانی به پالپ تأثیر بگذارد و باعث مرگ بافت شود.
• مینای دندان فرسوده: این می تواند نتیجه مسواک زدن یا فرسایش دندان ها باشد. نواحی فرسوده می توانند امکان ورود باکتری ها به دندان شما را فراهم کنند.

نکروز پالپ چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر دندانپزشک شما به عفونی بودن پالپ مشکوک باشد، احتمالاً شما را به متخصص ریشه ارجاع خواهد داد. این دندانپزشک در درمان مشکلات دندانی تخصص دارد که پالپ را تحت تأثیر قرار می دهند. دندانپزشکان و اندودنتیست ها از این آزمایشات برای تشخیص نکروز پالپ استفاده می کنند:

• تست الکتریکی پالپ: در این تست، یک ابزار یک پالس الکتریکی کوچک به دندان شما منتقل می کند. اگر بتوانید تحریک را احساس کنید، پالپ شما زنده است. در نکروز پالپ، پالس الکتریکی را احساس نخواهید کرد.
• تست گرما یا سرما: این تست شامل تماس ماده سرد یا گرم با دندان ها است. دندانپزشک شما همچنین ممکن است در مورد حساسیت هایی که هنگام خوردن یا نوشیدن تجربه کرده اید سؤال کند.
• ضربه زدن به دندان: دندانپزشک پاسخ شما به ضربه زدن ملایم روی دندان با ابزار را ارزیابی خواهد کرد.
• تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس: این نوع تصاویر دندانپزشکی این امکان را برای دندانپزشک فراهم می آورند تا ساختار دندان ها و فک شما را ببیند. تصاویر ممکن است نقص در دندان یا پالپ عفونی را نشان دهند.

نکروز پالپ چگونه درمان می شود؟

پس از مرگ بافت پالپ، دندانپزشک شما باید آن را تخلیه کند. این اقدام از گسترش عفونت و ایجاد آسیب بیشتر جلوگیری خواهد کرد. گزینه های درمان عبارتند از:

• کانال ریشه: دندانپزشکان عمومی و متخصصان درمان ریشه درمان های ریشه را انجام می دهند. آنها پالپ را تخلیه می کنند، ریشه را پاکسازی می کنند، سپس کانال خالی ریشه را پر کرده و مهر و موم می کنند. پس از گذشت چند هفته از ترمیم دندان، دندانپزشک شما روی دندان شما را معمولاً با یک روکش می پوشاند.
• کشیدن دندان: با دندانپزشک خود در مورد گزینه های خود برای جایگزینی دندان با ایمپلنت دندانی یا بریج دندان صحبت کنید.

دندانپزشک یا متخصص درمان ریشه شما برای کمک به جلوگیری از گسترش عفونت همچنین ممکن است آنتی بیوتیک ها را تجویز کند، به خصوص اگر مجبور باشید برای انجام این فرایند صبر کنید. اما این یک درمان اولیه نیست.

عوارض احتمالی نکروز پالپ چیست؟

هنگامی که عفونت در پالپ گسترش می یابد، عوارضی رخ می دهند. اگر این عفونت به نوک ریشه برسد می تواند باعث ایجاد چرک (آبسه) شود که می تواند بسیار دردناک باشد.

عوارض دیگر عبارتند از:

• آنژین لودویگ Ludwig’s angina، عفونت در بافت های نرم زیر زبان و گردن گسترش می یابد.
• مدیاستینیت Mediastinitis، عفونت در فضای اطراف اندام های قفسه سینه گسترش می یابد.
• استئومیلیت Osteomyelitis فک، عفونت استخوان فک.

چگونه می توان از نکروز پالپ جلوگیری کرد؟

با موارد زیر می توان از پوسیدگی پیشگیری کرد و دندان های خود را سالم نگه داشت:

• دو مرتبه در روز مسواک بزنید.
• هر روز نخ دندان بکشید.
• برای تمیز کردن و معاینات معمول به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• هر گونه علائم دندانی جدید، مانند درد و حساسیت را، فوراً گزارش دهید.
• اگر در خواب دندان قروچه می کنید، از محافظ دندان شبانه برای محافظت از دندان های خود استفاده کنید.

چشم انداز نکروز پالپ چگونه است؟

با تشخیص و درمان سریع، چشم انداز شما خوب است.

اگر عفونت به فک، گردن یا قفسه سینه شما سرایت کند، می تواند جدی باشد. در گذشته، چنین شرایطی تهدید کننده زندگی بودند، اما درمان آنتی بیوتیکی و بهبود تکنیک های تصویربرداری و جراحی پیش آگهی را بهبود بخشیده اند.

چه زمانی باید با دندانپزشک صحبت کرد؟

اگر دندان درد را تجربه کردید یا دندان های شما به گرما، سرما یا شیرینی ها حساس شده اند، فوراً با دندانپزشک صحبت کنید. تشخیص و درمان زود هنگام پالپیت و نکروز پالپ می تواند به جلوگیری از گسترش عفونت و کاهش خطر عوارض کمک کند.

سخن پایانی

در نکروز پالپ، بافت پالپ داخل دندان از بین می رود. گزینه های درمانی شامل درمان ریشه یا کشیدن دندان هستند. درمان فوری ضروری است زیرا عفونتی که باعث نکروز پالپ می شود می تواند به نواحی اطراف سرایت کند. مراقبت از دندان ها بهترین راه برای پیشگیری از این عارضه است. دندان های خود را مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید، برای مراجعات معمول دندانپزشکی برنامه ریزی کنید و فوراً علائم جدید را به دندانپزشک خود اطلاع دهید.

خواب خوب ضروری است – مانند داشتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم، خواب خوب شبانه سوخت بدن را تأمین می کند تا برای روز بعد آماده شود. شما فوراً می توانید به تفاوت بین دو نفری که به اندازه کافی خوابیده است و کسی که نخوابیده است را پی ببرید- این تا میزان زیادی به تأثیری باز می گردد که خوابیدن روی سیستم بدن هر انسانی دارد.

حداقل هشت ساعت خوابیدن در روز، چیزی فراتر از فقط دراز کشیدن است. هنگامی که خواب هستید اتفاقات زیادی برای بدن شما رخ می دهند. خواب کافی به طرق مختلفی می تواند برای شما مفید باشد، مانند:

• بهبود تمرکز و بهره وری؛
• کاهش خطر افزایش وزن؛
• به حداکثر رساندن عملکرد فیزیکی؛
• تقویت سلامت قلب؛ و
• پیشگیری از احساس افسردگی.

گرچه مزایای خواب چیزی است که همه از آن اطلاع دارند، بسیاری از افراد تمایل دارند کمتر بخوابند و حتی خود را کاملاً از آن محروم کنند تا زمان بیشتری را برای موارد دیگر صرف کنند که به نظر آنها مهم تر هستند. به خاطر داشته باشید که هرگز اهمیت خواب را دست کم نگیرید! چیزی که شما فکر می کنید بی ضرر باشد، در واقع روی همه قسمت های بدن شما تأثیر می گذارد- حتی دندان ها و لثه های شما!

خواب خوب برای سلامت خوب دهان و دندان

“خواب و دندان ها؟ چگونه با یکدیگر ارتباط دارند؟”

وقتی به بهداشت دهان و دندان های خود فکر می کنید، نخستین چیزی که به ذهن شما می رسد مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، شستشوی دهان، استفاده از دهانشویه و مراجعه به دندانپزشک است. البته، همه اینها مهم هستند، اما چیزی که با این عناصر روتین دهان مقابله می کند، برخی از عوامل سبک زندگی هستند. یکی از عواملی که در تمرکز است، کیفیت خواب شما است. ممکن است خواب آخرین چیزی باشد که در مورد تأثیر آن روی سلامت دهان و دندان های خود فکر می کنید.

یک خواب خوب شبانه تضمین می کند که بدن شما فرصتی برای استراحت پیدا خواهد کرد، به این معنا که عملکردهای حیاتی را بازیابی می کند تا روز بعد به شدت عمل کنند، سطح استرس را پایین نگه می دارد و قلب شما را سالم نگه می دارد.

عادات خواب شما به طور طبیعی چرخه خواب شما را تحت تأثیر قرار می دهند، و البته، کمبود خواب با کیفیت می تواند احتمال ابتلا به بیماری های مزمن را افزایش دهد و سلامت دهان و دندان های شما را با شرایطی مانند خشکی حفره و بیماری لثه تحت تأثیر قرار دهد.

سلامت دهان و دندان های شما و تعداد ساعت هایی که می خوابید، ارتباطی بسیار مهم تر از آنچه که شما فکر می کنید با یکدیگر دارند. هر دندانپزشکی به شما می گوید که کم خوابی و خواب بی کیفیت برای سلامت دهان و دندان های شما وحشتناک است. استراحت کردن یک دنیا تفاوت بوجود می آورد! هنگامی که هر شب مقدار مناسبی بخوابید، متوجه بهبود سلامت دهان خود خواهید شد. خواب خوب از راه های زیر می تواند برای سلامت دندان های شما مفید باشد:

تقویت مینای دندان

خوابیدن به ترمیم عروق خونی کمک می کند تا امکان انتقال موفق مواد مغذی ضروری مانند کلسیم و فسفات به بافت های استخوانی دندان های شما را فراهم کند. این کار باعث تقویت و بازسازی مینای دندان های شما می شود.

مبارزه با عفونت ها

سیستم ایمنی بدن ما با مبارزه با باکتری ها و عفونت های مضر از ما در برابر بیماری محافظت می کند. با یک خواب شبانه با کیفیت، سیستم ایمنی بدن ما تولید سیتوکین ها را افزایش می دهد، پروتئینی که به مبارزه با عفونت ها و التهاب کمک می کند.

اگر دهان ما پر از باکتری باشد، سیستم ایمنی بدن فعال می شود تا اطمینان حاصل شود که هیچ عفونتی از باکتری ایجاد نمی شود. بهبود سیستم ایمنی بدن با خواب، تضمین می کند که بدن در برابر بیماری لثه، عفونت دندان و پوسیدگی دندان محافظت می شود. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد، باکتری ها می توانند انباشته شوند و باعث بروز بیماری لثه و پوسیدگی دندان شوند.

خواب ضعیف باعث خشکی دهان می شود.

بسیاری از افراد از وضعیتی به نام آپنه خواب رنج می برند که به کیفیت پایین خواب کمک می کند زیرا این وضعیت شامل باریک شدن راه های هوایی است که باعث اختلال در تنفس می شود. این می تواند باعث خشکی دهان شود، جایی که تنفس بیش از حد از طریق دهان می تواند باعث خشک شدن دهان به دلیل کاهش میزان بزاق شود.

اثرات کم خوابی

متأسفانه، داشتن هشت ساعت خواب کامل در هر شب تنها در یک دنیای ایده آل اتفاق می افتد. همه افراد زندگی پرمشغله ای دارند، و گاهی اوقات، آنها زمان کافی ندارند که به بهبودی اختصاص دهند. وقتی خواب کافی و سالم ندارید، به طور قابل توجهی می تواند روی سلامت دهان و دندان های شما تأثیر بگذارد.

انتظار می رود که با افزایش سن از دست دادن دندان ها رخ دهد، اما برخی از افراد به دلیل بسیاری از عوامل سبک زندگی، از جمله کمبود خواب، آن را زودتر تجربه می کنند. مطالعات حاکی از این هستند که نداشتن خواب کافی ارتباط مستقیمی با بیماری لثه، بویژه پریودنتیت دارد، وضعیتی که در آن عفونت لثه منجر به تحلیل رفتن لثه، ایجاد پاکت های عمیق بین لثه و دندان می شود. ریشه دندان ها نمایان و لق می شوند. باکتری ها همچنین می توانند به داخل نفوذ کرده و استخوان زیرین را از بین ببرند، دندان ها لق شوند یا از دست بروند.

وقتی بدن شما به اندازه کافی نمی خوابد، هورمون های التهابی بیشتری تولید می کند و باعث بروز ژنژیویت (التهاب لثه) و سپس پریودنتیت (بیماری شدید لثه) می شود. به خاطر داشته باشید که پریودنتیت فقط می تواند اندکی بهبود یابد، نه اینکه به طور کامل درمان و ریشه کن شود؛ هیچ جراحی دندانی نمی تواند آنچه که از دست داده اید را بازگرداند.

نکاتی برای داشتن خواب با کیفیت و سلامت دهان و دندان

خواب خوب شبانه بسیار مفید است، اما بسیار مهم است که به منظور حفظ خواب و سلامت دهان و دندان، هر دو در شرایط خوب، نکات زیر را دنبال کنید:

• همیشه قبل از خواب دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• قبل از خواب بدون شستشوی دهان از خوردن هر نوع میان وعده خودداری کنید.
• یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و قند را کاهش دهید.
• درست قبل از خواب از تمرکز روی فناوری ها اجتناب کنید.
• حداقل هشت ساعت در روز بخوابید.
• یک برنامه خواب را در اولویت قرار دهید.
• برای داشتن خوابی راحت، داروهای گیاهی را امتحان کنید.

نتیجه گیری

رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه خوب است، اما کافی نیست. برای داشتن سلامت دهان و دندان عالی، باید همه بخش های زندگی خود را بهبود دهید، از غذایی که می خورید گرفته تا تعداد ساعاتی که می خوابید. اطمینان حاصل کنید که تا حد امکان بخوابید و به طور منظم معاینات دندانپزشکی را نزد دندانپزشک خود، برای سلامت دندان ها و لثه ها انجام دهید.

همه نگرانی های دندانپزشکی خود را به دندانپزشک خود بسپارید تا به شما رسیدگی شود! دندانپزشکان با ارائه بالاترین استانداردهای دندانپزشکی برای بیماران خود سطوح زندگی آنها را ارتقاء می دهند.

پری کرونیتPericoronitis  (که اوپرکولیت operculitis نیز نامیده می شود) شرایطی است شامل التهاب و تورم بافت نرمی که دندانی را در بر گرفته است که تا حدی رویش یافته است. رویش عبارت است از فرآیند رشد دندان که در آن دندان با “روییدن” از داخل لثه (بافت لثه) قابل مشاهده می شود. پری کرونیت ممکن است دندانی که هنوز در نیامده است را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

به بافت نرمی که دندانی را می پوشاند که به طور کامل رویش نیافته است “اپرکولوم operculum” گفته می شود. یکی از دلایلی که این ناحیه بافت نرم ممکن است به راحتی ملتهب شود این است که اغلب ذرات و بقایای غذا را جمع می کند و هنگام انجام کارهای بهداشتی دهان و دندان دسترسی به آن دشوار است. همانطور که ذرات غذا را جمع آوری می کند، این ناحیه تاریک و مرطوب محیط مناسبی را برای رشد باکتری ها فراهم می کند.

دندانی که اغلب تحت تأثیر پری کرونیت قرار می گیرد، یک سوم پایین یا سرس آخر از دندان های مولر است که دندان عقل نامیده می شوند. در واقع، نادر است که پری کرونیت دندان دیگری غیر از دندان عقل فک پایین را درگیر کند. پری کرونیت اغلب افراد را در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تحت تأثیر قرار می دهد، زیرا زمانی است که معمولاً دندان های عقل فک پایین می رویند.

علائم پری کرونیت

علائم خفیف

علائم خفیف پری کرونیت ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• بافت لثه دردناک و متورم (نزدیک دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است)
• مشکل در گاز گرفتن (بدون برخورد به ناحیه متورم)
• ترشح چرک از ناحیه ملتهب
• طعم بد داخل دهان یا بوی نامطبوع

علائم شدید

علائم شدید پری کرونیت ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• مشکل در باز کردن دهان
• تورم صورت (در سمتی از صورت که دندان ملتهب روی آن قرار دارد)
• غدد لنفاوی متورم (که لنفادنیت lymphadenitis نامیده می شود)
• تب
• آنژین لودویگ Ludwig’s angina (عفونت باکتریایی نادر کف دهان که گاهی پس از عفونت دندان رخ می دهد)
• اسپاسم فک (گاهی اوقات تحت عنوان فک قفل شده شناخته می شود)

علائم شدید ممکن است حاکی از این باشند که تورم به گردن و گلو گسترش یافته است، این می تواند تنفس طبیعی را تحت تأثیر قرار دهد و باید به عنوان یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته شود که احتمالاً می تواند توانایی بلع یا تنفس را مختل کند و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. افرادی که علائم شدید پری کرونیت دارند باید فوراً با دندانپزشک یا یک پزشک دیگر تماس بگیرند.

علائم پری کرونیت با توجه به فراوانی و شدت آنها به سه دسته مختلف دسته بندی می شوند که عبارتند از:

• حاد- شامل باز شدن محدود دهان و علائم شدیدتر
• کمتر حاد- شدت کمتر علائم بدون ناراحتی در باز کردن دهان
• مزمن- شامل درد درجه پایین بدون علائم شدید

درمان پری کرونیت اغلب به سطح بیماری فرد (حاد، کمتر حاد یا مزمن) بستگی دارد.

علل و عوامل خطر زای پری کرونیت

افرادی که در معرض خطر بالاتر ابتلا به پری کرونیت قرار دارند عبارتند از:

• افراد در گروه سنی اوایل بزرگسالی یا اواخر نوجوانی
• داشتن دندان عقلی که هنوز بیرون نیامده است
• داشتن اپرکولوم توسعه یافته (فلپ اطراف دندان ها، که رشد باکتری ها را تشویق می کند)
• تجربه ترومای جویدن (آسیب به بافتی از دندان مقابل که تحت تأثیر قرار گرفته است)
• افرادی که بهداشت دهان و دندان ضعیفی دارند
• سیگار کشیدن (صرفنظر از تعداد سیگارهای کشیده شده در روز)
• داشتن شرایطی که به سیستم ایمنی فشار وارد می کند (مانند بهبودی ویروسی، خستگی شدید یا استرس عاطفی)
• باردار بودن

مطالعه

یک مطالعه در سال 2019، در یونان انجام شد، که هدف آن تعیین عوامل موثر بر شیوع پری کرونیت (از جمله عوامل اجتماعی و خطر، جمعیت شناسی و موارد دیگر) بود.

این مطالعه چندین عامل مرتبط با شیوع پری کرونیت را کشف کرد، از جمله:

• شیوع پری کرونیت 92/4 درصد از شرکت کنندگان 20 تا 25 ساله مطالعه بود.
• مشخص شد بهداشت دهان و دندان عامل بسیار مهمی در شیوع این بیماری بود.
• مشخص شد که افراد سیگاری بیشتر مستعد ابتلا به پری کرونیت هستند (اما دفعات سیگار کشیدن تأثیری نداشت).
• نوع مزمن پری کرونیت شایع ترین شکل این بیماری بود.

نویسندگان مطالعه نتیجه گرفتند: “به نظر می رسد که استفاده از دهانشویه همراه با دفعات کافی مسواک زدن، با کاهش آماری معنا دار بیماری [پریکرونیت] مرتبط باشد”.

تشخیص پری کرونیت

تشخیص پری کرونیت معمولاً توسط دندانپزشک و با انجام معاینه دهان انجام می شود و گاهی اوقات شامل گرفتن عکس تشخیصی رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس (برای ارزیابی دندان عقلی که نروییده است) است.

درمان های پری کرونیت

درمان خانگی

گرچه چندین روش درمان خانگی وجود دارد که دندانپزشک ممکن است آنها را توصیه کند، درمان خانگی نباید جایگزین مداخلات تخصصی پزشکی شوند. دندانپزشک ممکن است روش های درمان خانگی را تجویز کند، از جمله:

• شستشو با آب نمک گرم (مخصوصاً بعد از صرف غذا برای زدودن مواد غذایی و مواد زائد)
• سیستم های شستشوی دهان (با استفاده از تجهیزات تجاری)
• بهداشت دقیق و منظم دهان و دندان (از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن)
• مسکن های درد (مانند ایبوپروفن [ادویل] یا استامینوفن [تیلنول] یا دیگر مسکن های بدون نسخه که توسط دندانپزشک تجویز می شوند.)

توجه: از استفاده کمپرس گرم (که ممکن است تورم را افزایش دهد) خودداری کنید، بخصوص افرادی که علائم شدید پری کرونیت مانند تب یا تورم گردن یا صورت دارند .

درمان پزشکی

درمان پری کرونیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تمیز کردن دندان ها / شستشوی ذرات غذا و سایر مواد زائد از اطراف منطقه
• تجویز آنتی بیوتیک (خوراکی)
• یک دهانشویه ضد باکتری
• مسکن (ممکن است دندانپزشک مسکن های بدون نسخه یا داروهای تجویزی را تجویز کند)

هنگامی که عفونت برطرف شد، درمان بعدی به شدت و دسته علائم پری کرونیت (شامل دسته های حاد، کمتر حاد یا مزمن) بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشاهده دندان برای حصول اطمینان از عدم بازگشت عفونت و رویش طبیعی دندان
• ارجاع به جراح فک و صورت برای بررسی نیاز به جراحی دهان
• کشیدن دندان عقل عفونی (اگر دندانپزشک یا جراح دهان تشخیص دهد که ممکن است به طور طبیعی نروید)
• کشیدن دندان های عقل هر دو فک پایین و بالا در سمتی که تحت تأثیر قرار گرفته است (برای جلوگیری از فرو رفتن دندان فک بالا به داخل لثه ملتهب فک پایین و ایجاد عفونت بعدی).
• انجام فرایند اوپرکولومoperculum (جراحی جزئی دهان برای برداشتن فلپ پوست از روی دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است).
• گاهی اوقات فلپ پس از برداشتن دوباره رشد می‌کند و عمل اپرکولوم باید مجدداً انجام شود.

مراقبت های بعد از جراحی ها

اگر دندان عقل کشیده شده باشد، معمولاً منجر به بهبودی کامل می شود و علائم پری کرونیت ممکن است در عرض یک تا دو هفته پس از جراحی کاهش یابند. درمان های بعدی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• ملاقات بعدی با دندانپزشک یا جراح دهان برای نظارت بر میزان بهبودی و سطح درد دندان، در صورت وجود.
• پایبندی اکید به دستورالعمل های مراقبت های بعدی در صورت کشیدن دندان عقل (مانند پرهیز از سیگار کشیدن، خوردن غذاهای نرم و غیره)
• درمان های خانگی (مانند دهانشویه های آنتی بیوتیک، داروهای مسکن بدون نسخه و غیره)
• رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان (از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم)
• ترک سیگار (برای افرادی که سیگار می کشند)

پیشگیری از بروز پری کرونیت

مراقبت های پیشگیرانه و ویزیت های منظم دندانپزشکی ممکن است خطر ابتلا به پری کرونیت را کاهش دهند زیرا دندانپزشک می تواند دندان عقل شما را به دقت زیر نظر داشته باشد و قبل از اینکه عفونت رخ دهد، زمانی که به نظر نمی رسد دندان مولر سوم به طور طبیعی بروید، مداخله کند.

پاکسازی منظم دندان همچنین ممکن است به پیشگیری از پری کرونیت کمک کند زیرا آنها به تمیز نگه داشتن دندان ها و عاری نگهداشتن آنها از ذرات غذا و مواد زائد کمک می کند. پیشگیری از پری کرونیت ممکن است با اقدامات بهداشتی منظم دهان شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه آنتی بیوتیک امکان پذیر باشد؛ اما علیرغم چنین مداخلاتی، برخی افراد هنوز هم به این بیماری مبتلا می شوند.

پلاک دندان چیست؟ تارتار چیست؟ تفاوت بین این دو چیست؟ چگونه روی دندان ها شکل می گیرند؟ چگونه می توان از شکل گیری آنها روی دندان ها جلوگیری کرد؟ چرا باید از شر پلاک های روی دندان ها خلاص شوید؟ چگونه می توان آنها را برطرف کرد؟

اینها پرسش هایی هستند که زمانی برای ما مطرح می شوند که از دندانپزشک خود می شنویم که روی دندان های ما پلاک یا تارتار تشکیل شده است. در این مقاله ما به این پرسش ها پاسخ خواهیم داد. امیدواریم که این اطلاعات به شما کمک کنند دریابید که چگونه می توانید از دندان های خود بهتر مراقبت کنید و از بروز مشکلات بهداشتی دهان و دندان در آینده جلوگیری کنید.

مشاهده پلاک و تارتار موجود روی دندان ها ممکن است کار دشواری باشد، مگر اینکه دندانپزشک باشید. پلاک دندان و تارتار مرتبط هستند، اما آنها یکسان نیستند. با این حال، یک مورد مشترک که پلاک دندان و تارتار (رسوب) دارند این است که شما نمی خواهید آنها به مدت طولانی روی دندان های شما باقی بمانند. خبر خوب این است که زدودن پلاک در منزل با استفاده از روتین های خوب بهداشتی دهان و دندان و شاید برخی از محصولات خاص حذف پلاک دندان بسیار ساده است. با این حال ، تارتار روی دندان ها به مراقبت های دندانپزشکی نیاز دارد.

پلاک دندان چیست؟

یک تعریف ساده پلاک دندان این است که: یک پوشش چسبنده که روی دندان ها و اطراف لثه ها تشکیل می شود. یک اصطلاح تخصصی برای پلاک دندان “بیوفیلم دندان” است، زیرا حاوی باکتری های زنده و بزاق است. چسب مانند بودن بافت پلاک دندان به باکتری ها کمک می کند تا در اطراف دندان ها و لثه ها به یکدیگر بچسبند، جایی که وقتی شما چیزی می خورید یا می نوشید، آنها از کربوهیدرات های باقی مانده تغذیه می کنند.

بدون زدودن مؤثر پلاک ها، باکتری ها تکثیر می شوند و بیوفیلم گسترش می یابد. با تغذیه باکتری ها، آنها اسیدهایی تولید می کنند که باعث خوردگی مینای دندان ها می شوند و پلاک روی دندان ها را سخت می کنند، و با تعدادی از مشکلات دندانی ارتباط دارند، از جمله:

• پوسیدگی دندان
• زرد شدن رنگ دندان ها
• بیماری لثه
• بوی بد دهان
• تارتار روی دندان ها
• از دست دادن دندان ها

به همین دلیل، زدودن پلاک ها به صورت روزانه از روی دندان ها، و دانستن اینکه چگونه می توانید به شکلی صحیح از شر پلاک روی دندان ها خلاص شوید، مهم است- در ادامه بیشتر در مورد اینها خواهید خواند.

چه عواملی باعث ایجاد پلاک روی دندان ها می شود و چگونه می توان از آن جلوگیری کرد؟

بیوفیلم دندان به طور طبیعی داخل دهان ما وجود دارد، بنابراین کاری نیست که شما بتوانید با انجام آن به طور کامل از شر پلاک دندان ها خلاص شوید، یا هر روز تشکیل شدن آن را متوقف کنید.

با این حال ، غذا و نوشیدنی که شما مصرف می کنید تأثیر مستقیمی روی میزان بیوفیلم روی دندان های شما دارد. باکتری های موجود در پلاک دندان روی دندان ها با تغذیه از کربوهیدرات ها (از جمله قندها) رشد می کنند- ممکن است متوجه شده باشید که فیلم چسبناک روی دندان های شما پس از خوردن آب نبات، شکلات و سایر خوراکی های شیرین بدتر است.

مصرف مرتب الکل نیز تعادل باکتری های سالم داخل دهان شما را به هم می ریزد.

کاهش مصرف این خوراکی ها، یا حداقل محدود کردن آنها به وعده های غذایی به جای میان وعده در طول روز، می تواند کمک کند مقدار پلاک روی دندان های شما به حداقل برسند. نشان داده شده است که برخی از خوراکی ها به کاهش تشکیل پلاک روی دندان ها کمک می کنند، و با سلامت بهتر لثه ها ارتباط دارند اما آنها جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان کشدن نیستند، چه با نخ دندان سنتی یا مسواک بین دندانی.

زنان باردار، به دلیل تغییرات هورمونی داخل دهان خود، بیشتر احتمال دارد که روی دندان های آنها پلاک ایجاد شود، بنابراین مهم است که در دوران بارداری توجه بیشتری به بهداشت دهان و دندان های خود داشته باشند، تا پلاک تشکیل شده روی دندان ها به تارتار تبدیل نشود.

ظاهر پلاک روی دندان ها چگونه است؟

مشاهده پلاک روی دندان ها دشوار است زیرا تقریباً بی رنگ و گاهی اوقات زرد کم رنگ است. به احتمال زیاد با کشیدن زبان خود در امتداد دندان ها یا خراشیدن دندان ها با ناخن، آن را احساس می کنید. اگر به تازگی چیزی خورده اید، یا مدتی است که دندان های خود را مسواک نزده اید، احتمالاً می توانید قسمت هایی از دندان های خود که به نظر پرز دار شده اند را احساس کنید، که به اندازه زمانی که مسواک می زنید صیقلی نیستید. این پلاک دندان است.

اما ظاهر پلاک های دندان چگونه است؟ اگر می خواهید ببینید که دقیقاً در چه مکان هایی پلاک روی دندان های شما وجود دارد، از یک قرص نشان دهنده پلاک دندان استفاده کنید. این قرص ها باعث رنگی شدن هرگونه بیوفیلم روی دندان ها می شوند و به شما نشان می دهند که برای خلاص شدن از شر پلاک های مضر تشکیل شده روی دندان ها، باید تلاش های مسواک زدن خود را روی کجاها متمرکز کنید.

مقایسه پلاک دندان و تارتار

ما تعریف پلاک دندان را ارائه داده ایم، اما چه تفاوتی بین پلاک و تارتار (که به آن رسوب دندان نیز گفته می شود) وجود دارد؟

اگر پلاک را به درستی از سطح دندان های خود پاک نکنید، شروع به سفت شدن می کند. فقط ظرف چند ساعت می تواند سفت تر شود و مسواک زدن برای زدودن آن را دشوارتر کند. اما بعد از گذشت چند روز، مواد معدنی را از بزاق شما جذب می کند و ماده ای جامد به نام تارتار تشکیل می دهد. تارتار دندان اغلب در شکاف بین دندان ها، اطراف پایه دندان ها و زیر لثه ها تشکیل می شود.

با گذشت زمان، هرگونه تارتار تشکیل شده روی دندان ها گسترش می یابد، ضخیم تر می شود و به رنگ تیره در می آید. این می تواند باعث تحریک لثه ها شود و در نهایت منجر به بروز بیماری لثه خواهد شد.

تارتار تشکیل شده محکم به دندان ها می چسبد و زدودن آن توسط خودتان بسیار دشوار خواهد شد. اگر متوجه تارتار سفید، زرد ، قهوه ای یا سیاه رنگ روی دندان های خود شدید- ماده ای سخت که با مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن معمولی از بین نمی رود- به پاکسازی تخصصی دندان ها، که به جرمگیری و پولیش معروف است نیاز خواهید داشت که باید توسط دندانپزشک انجام شود.

در جدول خلاصه ای از تفاوت های کلیدی بین پلاک و تارتار آورده شده است:

	پلاک	تارتار
سرعت تشکیل	چند ساعت بعد از مسواک زدن، یا درست بعد از غذا خوردن	پلاک بعد از چند روز سفت می شود و به تارتار تبدیل می شود
بافت	فیلم چسبناک	ماده معدنی سفت
ظاهر	بی رنگ یا زرد کم رنگ، دشوار برای دیدن	ماده قابل مشاهده ای به رنگ سفید، زرد، قهوه ای، یا سیاه که به دندان ها می چسبد
نحوه زودن	اکثر پلاک ها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن زدوده می شوند؛ مراجعات منظم به دندانپزشک توصیه می شوند	به پاکسازی های تخصصی (جرمگیری و پولیش) در مطب دندانپزشک نیاز دارند.
اگر باقی بماند…	سخت شده و به تارتار تبدیل می شود	گسترش می یابد و دندان را کامل پوشش می دهد، با پوسیدگی، بیماری لثه، و بیماری های دیگر ارتباط دارد.

چگونه پلاک را از روی دندان ها پاک می کنید؟

خبر خوب این است که بهترین راه برای از بین بردن پلاک از روی دندان ها به صورت روزانه، به راحتی، با مسواک زدن دندان های خود و نخ دندان کشیدن آنها است. اما، شما باید مطمئن شوید که درست مسواک می زنید. همچنین باید مطمئن شوید که زمان کافی برای تمیز نگهداشتن دندان های خود، صبح و شب صرف می کنید تا مطمئن شوید که تمام پلاک های تشکیل شده روی دندان ها را از بین می برید.

برخی از افراد متوجه می شوند که مسواک برقی برای از بین بردن پلاک دندان ها مؤثرتر از یک مسواک دستی عمل می کند. با این حال، مسواک زدن به تنهایی در زدودن پلاک بین دندان ها مؤثر نیست، به همین دلیل نخ دندان کشیدن روزانه کار مهمی است. اگر استفاده منظم از نخ دندان های معمولی را دوست ندارید، یک ابزار شستشوی دهان (واتر فلاسر) می تواند یک سرمایه گذاری خوب باشد.

در اینجا به بیان برخی از گام های اساسی برای زدودن پلاک ها از روی دندان ها می پردازیم، قبل از اینکه به رسوب تبدیل شوند:

• دو مرتبه در روز- یک بار قبل از خواب و یک بار دیگر در طول روز- حداقل به مدت دو دقیقه دندان های خود را مسواک بزنید.
• از یک مسواک دارای فرچه نرم استفاده کنید و از اعمال فشار خیلی زیاد اجتناب کنید.
• مسواک را با زاویه 45 درجه روی دندان ها قرار دهید تا به زیر خط لثه برسد.
• روی مسواک زدن همه سطوح هر دندان تمرکز کنید.
• قبل یا بعد از مسواک زدن دندان ها، بین دندان ها را نخ دندان بکشید.
• بلافاصله پس از مسواک زدن دهان را با آب یا دهانشویه نشویید، زیرا این کار باعث از بین رفتن مواد موجود در خمیردندان شما خواهد شد.

بیوفیلم دندان را نمی توان به سادگی با شستشو با آب از بین برد، گرچه شستشو پس از صرف غذا می تواند به شما در شستن مقداری از قندها و اسیدهای باقی مانده کمک کند. همچنین می توانید از دهانشویه فلورایده استفاده کنید یا آدامس بدون قند بجوید تا به تمیز نگه داشتن دندان های خود بین مسواک زدن ها کمک کنید.

چگونه می توان با تشکیل پلاک مبارزه کرد؟

بهترین راه برای مبارزه با تشکیل پلاک روی دندان ها، پاکسازی حرفه ای دندان ها است. پاکسازی ها باید حداقل هر شش ماه یک مرتبه انجام شوند تا از تشکیل بیش از حد پلاک جلوگیری شود. با این حال، بسته به سابقه بیماری های شما و میزان مستعد بودن شما به ابتلا به آنها، ممکن است نیاز باشد پاکسازی دندان ها بیشتر انجام شود. تشکیل پلاک می تواند منجر به بیماری های لثه و پوسیدگی دندان ها شود. اکثر پاکسازی های تخصصی دندان ها فقط حدود 30 دقیقه طول می کشد، و شامل جرمگیری و پولیش می شود تا اطمینان حاصل شود که تمام پلاک ها برداشته می شوند و لبخندی تازه و تمیز برای شما به جا می ماند.

ابزارهای حذف پلاک دندان

انواع مختلفی از ابزارها برای زدودن پلاک های دندان ها، کیت های حذف پلاک و حتی پاک کننده های برقی پلاک، برای از بین بردن پلاک از روی دندان ها وجود دارند. اینها به طور کلی برای افرادی که روی دندان های خود تارتار دارند و می خواهند بدون مراجعه به دندانپزشک آنها را حذف کنند به بازار عرضه می شوند.

ما استفاده از این ابزارها را برای از بین بردن پلاک دندان در منزل توصیه نمی کنیم. چرا؟ اولاً، همانطور که قبلاً نیز اشاره کردیم، شما احتمالاً بهترین پاک کننده پلاک را در کابینت حمام خود دارید. علت این است که تمام آنچه برای از بین بردن بیوفیلم دندان لازم است، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه است. ثانیاً، اگر رسوب سخت شده روی دندان های خود داشته باشید، تنها یک دندانپزشک متخصص می تواند اطمینان حاصل کند که این رسوب بدون خطر و به طور کامل زدوده شده است.

تلاش برای استفاده از ابزارهای مخصوص دندانپزشکی روی دندان های خودتان برای زدودن پلاک در منزل، شما را در معرض خطر آسیب رساندن به دندان ها و لثه ها قرار می دهد. بعلاوه، زدودن تارتار از روی پشت دندان ها و سایر مناطق که قابل مشاهده نیستند، برای شما بسیار دشوار خواهد بود. به طور خلاصه: حذف پلاک می تواند با مسواک انجام شود؛ زدودن تارتار باید توسط دندانپزشک شما انجام شود.

بهترین خمیردندان برای از بین بردن پلاک روی دندان ها چیست؟

از بین بردن پلاک از روی دندان ها بیشتر از آنکه به نوع مسواک مربوط باشد، به روتین مسواک زدن و تکنیک مسواک زدن شما مربوط می شود. اگر درست مسواک می زنید و برای تمیز کردن بین دندان های خود نخ دندان استفاده می کنید، صرف نظر گرفتن خمیر دندانی که استفاده می کنید، این روتین برای دور نگهداشتن پلاک از دندان های شما کافی خواهد بود. با این حال، برخی مواد خاص خمیردندان ها وجود دارند که می توانند به خنثی کردن اسید داخل دهان شما کمک کنند، بنابراین می توانید به دنبال یک خمیردندان مخصوص حذف پلاک یا خمیر دندان کنترل تارتار حاوی یک یا چند مورد از این موارد باشید:

• جوش شیرین (بی کربنات سدیم): قلیایی بودن جوش شیرین به تعادل اسیدیته بیوفیلم دندان کمک می کند. ساینده بودن آن نیز می تواند به زدودن پلاک دندان کمک کند.
• پیروفسفات سدیم: استفاده منظم از خمیر دندان حاوی این ماده می تواند مانع تشکیل پلاک دندان شود.
• تری کلوزان: این ماده ضد باکتریایی با باکتری هایی که در پلاک دندان زندگی می کنند مبارزه می کند.
• سیترات روی: ثابت شده است که این ماده تا 12 ساعت پس از مسواک زدن، زنده ماندن باکتری های موجود در پلاک دندان را کاهش می دهد.

خمیر دندان های زیادی برای مبارزه پلاک دندان و کنترل تارتار در دسترس هستند، بنابراین بهترین خمیر دندان برای جلوگیری از تشکیل پلاک دندان برای شما، ممکن است به ترجیح و سلیقه شخصی شما بستگی داشته باشد.

دهانشویه برای زدودن پلاک دندان

دهانشویه می تواند حاوی مواد خاصی باشد که به کاهش باکتری ها و محافظت از دندان ها در برابر تشکیل پلاک کمک می کند، بویژه فلوراید و کلراید ستیل پیریدینیوم. با این حال، استفاده از دهانشویه به تنهایی، روشی چندان مؤثر برای زدودن پلاک از روی دندان ها، یا جلوگیری از تشکیل پلاک نیست، و مطمئناً نباید جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شود.

چگونه پلاک سخت را حذف کنیم؟

پلاک سخت شده روی دندان ها، معروف به تارتار یا رسوب، فقط توسط یک دندانپزشک قابل برداشته شدن است. در فرایند دندانپزشکی به نام دندان جرمگیری، از ابزارهای تخصصی برای سست کردن پلاک های چسب- مانند تشکیل شده گیر کرده روی دندان های شما استفاده  می شود.

حذف پلاک از روی پروتزهای مصنوعی دندانی

پروتزهای دندانی نیز به زدودن پلاک دندان نیاز دارند. بنیاد سلامت دهان و دندان توصیه می کند که به صورت روزانه پروتزهای دندانی خود را مسواک بزنید و دندان های مصنوعی خود را خیس کنید تا آنها را عاری از پلاک حفظ کنید. قرص های مخصوص تمیز کردن پروتز، به از بین بردن باکتری ها و صاف و تمیز کردن پروتزها کمک می کنند. با این حال، پلاک دندان- درست همانطور که روی دندان های طبیعی تشکیل می شود- اگر به درستی تمیز نشود، می تواند روی پروتزها نیز ایجاد شود.

نتیجه گیری

متأسفانه هیچ راهی برای خلاص شدن به طور دائم از شر پلاک دندان وجود ندارد. به دلیل میکروب هایی که به طور طبیعی داخل دهان وجود دارند، آنها همیشه داخل دهان در حال شکل گیری هستند، گرچه غذاهای حاوی قند زیاد سایر کربوهیدرات ها می توانند سرعت انباشته شدن آن را افزایش دهند.

اما چگونه می توان از شر پلاک خلاص شد؟ پاسخ در روتین بهداشتی دهان و دندان شما نهفته است.

مهم است که برای از بین بردن پلاک روی دندان ها، به صورت روزانه کارهای بهداشتی دهان و دندان ها را انجام دهید، در غیر این صورت، می تواند سخت شود و به تارتار تبدیل شود، که فقط توسط یک دندانپزشک متخصص قابل زدودن است. رها کردن بیوفیلم دندان یا تارتار روی دندان ها، با پوسیدگی دندان، بیماری لثه و بوی بد دهان ارتباط دارد.

دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز نخ دندان بکشید، تا تشکیل پلاک روی دندان های خود را به حداقل رساندن برسانید. همچنین معاینات منظم دندانپزشکی داشته باشید تا دندانپزشک شما بتواند هر مشکلی را زودتر شناسایی کند و به شما نشان دهد که روی کدام نواحی باید بیشتر کار کنید.

پرسش های متداول در مورد پلاک دندان

چگونه می توان در منزل پلاک را از روی دندان های خود برطرف کرد؟

اگر در حال فکر کردن به این موضوع هستید که چگونه می توانید از شر پلاک روی دندان ها خلاص شوید، خبرهای نسبتاً خوبی برای شما داریم. بهترین راه برای زدودن پلاک از روی دندان ها در منزل، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم است. ممکن است وسوسه شوید که ابزارهای دندانپزشکی فانتزی که در مطب دندانپزشک خود دیده اید را خریداری کنید، اما استفاده از این ابزارها در منزل بی خطر نیست.

چه تفاوتی بین پلاک و تارتار وجود دارد؟

تفاوت اصلی این است که اول پلاک می آید. اگر باقی بماند، به تارتار تبدیل می شود. پلاک را می توان در منزل با یک مسواک برداشت، اما تارتار بسیار سخت تر است و باید توسط یک دندانپزشک برداشته شود. مهم است که اجازه ندهید پلاک به تارتار تبدیل شود، زیرا تارتار می تواند منجر به پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود.

پلاک از چه ساخته شده است؟

پلاک یک ماده چسبناک است که دندان های شما را می پوشاند و از ذرات غذایی و بزاق تشکیل شده است. باکتری ها از ذرات غذای موجود در پلاک شما تغذیه می کنند و آنها می توانند منجر به بروز بیماری لثه و پوسیدگی دندان شوند. به همین دلیل مهم است که به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

چگونه پلاک منجر به پوسیدگی دندان می شود؟

باکتری ها در پلاک روی دندان شما زندگی می کنند و اسیدی تولید می کنند که موجب خوردگی و فرسایش مینای دندان های شما می شود. این باکتری ها همچنین می توانند باعث عفونی شدن بافت لثه و استخوان شما شوند، و این همان چیزی است که منجر به پوسیدگی دندان می شود.

بهترین خمیردندان برای رفع پلاک دندان چیست؟

بیشتر خمیر دندان های اقتصادی دارای خاصیت مبارزه با پلاک هستند، اما بهترین خمیر دندان برای مبارزه با پلاک آنهایی هستند که دارای فلوراید و جوش شیرین هستند.

پلاک چگونه شکل می گیرد؟

ذرات مواد غذایی باقی مانده روی دندان های شما مکانی برای رشد باکتری ها فراهم می آورند و بزاق موجود در دهان شما با باکتری ها و ذرات غذایی مخلوط می شود، و نتیجه آن پوشش کرکی و نازک است که ما آن را تحت عنوان پلاک می شناسیم. گرچه هر بار بعد از خوردن غذا، کمی پلاک تشکیل می شود و به تنهایی مشکلی ایجاد نمی کند، اما تشکیل پلاک می تواند منجر به پوسیدگی دندان شود و باید با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم مانع آن شد.

این پرسشی است که اکثر دندانپزشکان تقریباً هر روز با آن مواجه می شوند و البته آنها می دانند که روبرو شدن با حساسیت به دما چقدر دردناک و دشوار است. در تابستان هیچ چیز بهتر از یک نوشیدنی خیلی سرد پس از یک بازی مفرح نیست. یا در زمستان هیچ چیز به اندازه یک نوشیدنی گرم نمی تواند تسکین دهنده و گرم کننده برای کل بدن باشد. حساسیت دندان که مانع لذت بردن شما از نوشیدنی های مورد علاقه شما می شود، ناامید کننده است، اما شما تنها نیستید. تعداد زیادی افراد در سراسر دنیا با حساسیت دندان مربوط به دما مواجه هستند، و اکثر این موارد با مراقبت های خانگی قابل حل شدن هستند. با این حال، لازم است برخی از این موارد توسط دندانپزشک مورد توجه قرار گیرند. اگر شما نیز یکی از میلیون ها نفر از افراد در حال مبارزه با حساسیت دندان هستید و آماده هستید که دوباره از نوشیدنی های داغ و سرد مورد علاقه خود لذت ببرید، باید به علت اصلی این مشکل پی ببرید و با کمک دندانپزشک و با ایجاد تغییراتی در بهداشت دهانی روتین خود در منزل یا ترمیم و اصلاح آسیب های دندانی با درمان های دندانپزشکی داخل مطب، حساسیت دندانی خود را از بین ببرید.

علائم حساسیت دندان ها به دما

علامت اصلی حساسیت دندان ها به دما، دندان درد هنگام قرار گرفتن آنها در معرض دماهای بالا یا پایین است. برخی از بیماران احساس درد شدید و ضربان دار را گزارش می دهند. سایر افراد ناراحتی آزار دهنده و طولانی مدت پس از قرار گرفتن در معرض نوشیدنی های سرد یا داغ، را تجربه می کنند. در بسیاری از موارد، طرح درمانی برای حساسیت دندانی بر اساس مدت زمانی مشخص می شود که بعد از قرار گرفتن دندان های شما در معرض حساسیت به دما درد را تجربه می کنید.

حساسیت کمتر از 15 ثانیه

اگر درد یا ناراحتی تنها بلافاصله چند ثانیه پس از نوشیدن یک نوشیدنی گرم یا سرد طول بکشد، بعید است که مشکل جدی باشد. در این موارد، به احتمال زیاد حساسیت نتیجه پوسیدگی خفیف دندان (حفره)، شل شدن یا از بین رفتن پر شدگی دندان یا تحلیل رفتگی جزئی لثه است. عاقلانه است که هر چه سریع تر برای مراجعه به دندانپزشک اقدام کنید، اما نیازی به مراقبت های اورژانسی دندانپزشکی ندارد.

حساسیتی که 30 ثانیه یا بیشتر طول می کشد

در این موارد، احتمالا شما متحمل آسیب دائمی به ساختار داخلی (پالپ) دندان خود شده اید. این امر می تواند در نتیجه پوسیدگی عمیق دندان، شکستگی دندان، تصادف یا تروما رخ دهد یا اینکه می تواند نتیجه عفونت جدی باشد. در هر یک از این موارد، بهتر است بلافاصله برای انجام یک معاینه کامل با دندانپزشک خود یک قرار ملاقات بگذارید- قبل از اینکه درد ثابت و غیر قابل تحمل شود.

علل حساسیت دندان

هنگامی که برای درمان حساسیت دندان به دندانپزشک مراجعه می کنید، نخستین گام تعیین علت اصلی حساسیت دندان خواهد بود. گرچه عادات یا تجربیاتی که دقیقاً منجر به بروز حساسیت دندان ها می شوند، در افراد مختلف متفاوت خواهند بود، اما علل زمینه ای معمولاً یکسان هستند. هر دندان از سه لایه تشکیل شده است. لایه سخت و بیرونی که مینای دندان نامیده می شود، سیستم دفاعی دندان است، حفاظت از لایه های نرم تر و داخلی تر دندان ها. بلافاصله زیر مینای دندان عاج دندان قرار دارد که یک لایه از دندان است که حاوی تعدادی لوله های میکروسکوپی است که به درونی ترین لایه دندان ختم می شوند که پالپ نامیده می شود. سیستم عصبی دندان داخل پالپ قرار گرفته است. حساسیت دندان ها به دما معمولاً زمانی اتفاق می افتد که سلول ها داخل لایه های عاج دندان ها یا عصب دندان، بوسیله نوشیدنی گرم یا سرد تحریک می شوند.

برخی از علل شایع حساسیت دندان ها به دما شامل موارد زیر است:

دلایلی که یک دندان به سرما حساس است:

• پوسیدگی دندان- اگر حتی هنگام جویدن هم دندان های شما درد دارند، حساسیت به سرما ممکن است به یک حفره کوچک (بخش پوسیده دندان) مربوط باشد.
• بیماری لثه- تشکیل پلاک روی دندان، بویژه در خط لثه، نخستین نشانه بیماری لثه است، و مقادیر زیاد پلاک روی سطوح دندان ها می تواند با حساسیت آنها به سرما ارتباط داشته باشد.
• محکم مسواک زدن بیش از حد– وارد کردن فشار خیلی زیاد به دندان ها، استفاده از خمیر دندان های ساینده یا مسواک زدن با یک مسواک دارای فرچه های سفت می تواند باعث از بین رفتن مینای دندان ها و منجر به بروز حساسیت دندان ها به سرما شود.
• دندان قروچه- این عادت بد که با نام براکسیسم نیز شناخته می شود، منجر به از دست رفتن مینای دندان، لب پر شدن دندان ها، و سایر نگرانی های دندانی خواهد شد که باعث بروز حساسیت به سرما می شوند.
• تحلیل بافت لثه- تحریک عصب دندان که در لایه های پالپ داخلی دندان قرار دارد می تواند منجر به حساسیت سرد شود. نازک ترین قسمت مینای دندان ریشه های دندان را پوشش می دهد، به همین دلیل، وقتی لثه ها تحلیل می روند، ریشه در معرض محیط دهان قرار می گیرد، و به احتمال زیاد دندان ها به سرما حساس تر هستند.
• وجود ترک در دندان ها- ترک ها یا شکاف های کوچک در دندان ها می توانند گسترش یابند و به شکاف های بزرگتر تبدیل شوند، زیرا مینای دندان با قرار گرفتن در معرض دماهای مختلف منقبض و منبسط می شود. این ترک ها یکی دیگر از نقاط نفوذ به عصب دندان هستند که منجر به حساسیت به سرما و گرما می شوند.

دلایل مشترک حساسیت دندان به دما:

• درمان های دندانپزشکی- سفید کردن دندان یکی از شایع ترین درمان هایی است که منجر به حساسیت به گرما می شود، اما فرایندهای دیگری نیز هستند که می تواند حساسیت به نوشیدنی های گرم ایجاد کند، از جمله تمیز کردن دندان ها، تسطیح سطح ریشه ها و روکش قرار دادن روی دندان یا پر کردن آن. این اتفاق بلافاصله پس از یک فرایند دندانپزشکی کاملاً طبیعی است، اما اگر بیش از چند هفته ادامه یابد یا بدتر شود، با مطب دندانپزشک خود تماس بگیرید.
• مصرف غذاهای اسیدی- اسیدهای موجود در قهوه، سس گوجه فرنگی، شراب و غذاها و نوشیدنی های دیگر که به طور منظم مصرف می شوند منجر به از دست رفتن مینای دندان ها می شود که می تواند باعث بروز حساسیت دندان ها به نوشیدنی های داغ شود.
• بیماری های مزمن دهان- 80٪ حساسیت دندان ها در خط لثه آغاز می شود، بنابراین تعجبی ندارد که بسیاری از افرادی که دندان های آن به گرما حساسیت دارند در حال مبارزه با بیماری لثه و تحلیل بافت نرم هستند.

راهکارهای خانگی درمان حساسیت دندان ها به سرما و گرما

اگر حساسیت خفیف به دماهای بالا یا پایین را تجربه می کنید، ایجاد برخی تغییرات در برنامه روزانه بهداشت دهان و دندان ممکن است برای کاهش ناراحتی های دندانی شما کافی باشد.

برخی از تغییراتی که می توانید انجام دهید عبارتند از:

• از یک نی استفاده کنید- به جای آنکه اجازه دهید مایعات سرد یا گرم مدت زمان طولانی با دندان های شما تماس داشته باشند، از یک نی استفاده کنید تا مایع را از پشت دندان ها بکشید، و از این طریق حساسیت را کاهش دهید.
• کاهش مصرف غذاهای اسیدی– غذاها و نوشیدنی های اسیدی روی مینای دندان سخت هستند و بویژه می توانند برای لایه های حساس تر عاج و پالپ دندان تحریک کننده تر باشند، بنابراین کاهش مصرف این غذاها و نوشیدنی ها می تواند به شما کمک کند تا از حساسیت اجتناب کنید.
• مسواک خود را عوض کنید- مسواک های دارای فرچه های سفت و به طور کلی مسواک زدن خیلی محکم می تواند باعث تحریک دندان ها و افزایش حساسیت شود. تعویض مسواک و انتخاب نمونه های نرم تر و پرهیز از مسواک زدن خیلی محکم می تواند حساسیت به دما را کاهش دهد.
• استفاده از خمیر دندان مخصوص دندان های حساس- خمیر دندان های زیادی در بازار موجود هستند که به طور خاص برای هدف قرار دادن حساسیت دندان ها تولید شده اند، و مواد تشکیل دهنده این خمیر دندان ها می تواند به میزان قابل توجهی درد هنگام مصرف نوشیدنی های گرم و سرد را کاهش داده و سلامت دهان و دندان ها را بهبود دهد.
• دهانشویه خود را عوض کنید- برخی از دهانشویه ها برای دندان ها سخت هستند، اما برخی دهانشویه های فلورایده وجود دارند که می توانند حساسیت دندان ها در لایه های عاج یا پالپ دندان را بدون تحریک بافت های حساس کاهش دهند.
• استفاده از محافظ دندان- اگر همیشه در طول شب دندان های خود را روی یکدیگر می سایید و فشار می دهید، برای پرهیز از ساییده شدن مینای دندان ها و کاهش خطر لب پر شدن و ترک خوردن دندان های خود باید محافظ دندان استفاده کنید.

دندانپزشک چگونه می تواند به حساسیت دندان ها کمک کند؟

اگر حساسیت دندان های شما پس از چند روز بهبود نیافت یا بدتر شد، باید با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری در مورد درمان های تخصصی برای بهبود خود پیدا کنید. برخی از گزینه هایی که ممکن است توصیه شوند عبارتند از:

• فلوراید تراپی- ثابت شده است که کاربردهای خانگی فلوراید تراپی و خمیر دندان هایی که فلوراید را با سایر مواد تشکیل دهنده ترکیب می کنند مانند کربوکسی متیل سلولز، هیدروکسی ستیل سلولز و پلی اتیلن گلیکول، حساسیت دندان ها را کاهش می دهد. علاوه بر این، دندانپزشک ممکن است در طول معاینات شش ماه یک مرتبه، فلوراید تراپی در مطب دندانپزشکی را برای کاهش حساسیت مزمن دندان توصیه کند.
• درمان ریشه- دندان درد شدید و حساسیت اغلب در نتیجه آسیب یا پوسیدگی رخ می دهد که دسترسی به ساختارهای عصبی حساس داخل لایه های پالپ دندان ها را راحت می کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، لازم است یک درمان پیشرفته تر دندانپزشکی به نام درمان ریشه انجام شود. این فرایند شامل حذف عصب آسیب دیده و بافت پالپ می شود. سپس، داخل دندان ضد عفونی می شود و دوباره پر می شود. در انتها، برای تقویت و محافظت از دندان درمان شده با درمان ریشه، روی آن روکش دندان قرار می گیرد.
• پیوند لثه- اگر بیماری لثه و تحلیل رفتن بافت نرم، باعث شود ریشه های دندان در معرض محیط دندان قرار بگیرند، این اتفاق باعث بروز حساسیت دندان می شود، به همین دلیل ممکن است پیوند لثه توصیه شود. این فرایند جراحی از ریشه های دندان ها محافظت می کند، سلامت کلی را بهبود می بخشد و حساسیت را از بین می برد.
• ترمیم های دندانی- اگر یک ترک، لب پر شدگی یا حفره دندان وجود داشته باشد، دندان را با استفاده از یک پرکننده ، اینله، یا آنله یا روکش دندان همرنگ آن ترمیم می کنیم. این راهکارها از دندان آسیب دیده محافظت می کنند و حساسیت را بهبود می بخشند.

نوشیدنی های گرم و سرد را بردارید

در پایان، هدف این مقاله این است که به شما کمک کند پاسخی کاربردی برای پرسش های خود در مورد حساسیت هنگام نوشیدن نوشیدنی های گرم یا سرد پیدا کنید. اگر حساسیت خفیف به دما، شما را از لذت بردن از نوشیدنی های مورد علاقه خود باز می دارد، بدن شما چیزی به شما می گوید. گوش کنید. این به شما یک پیام هشدار دهنده اولیه می دهد که دندان های شما نیاز به توجه دارند، بنابراین با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا قبل از اینکه مشکل جدی شود، آن را برطرف کنید.