بایگانی برچسب برای: براکسیسم یعنی چه

براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم یا دندان قروچه چیست؟

براکسیسم Bruxism یا دندان قروچه عبارت است از ساییدن دندان ها روی یکدیگر در زمان هایی غیر از جویدن غذا. با محکم حرکت کردن فک ها روی یکدیگر از طرفین یا از جلو و عقب، دندان ها با فشار روی یکدیگر ساییده می شوند. فشردن clenching دندان ها روی یکدیگر نیز عبارت است از روی هم گذاشتن دندان ها و منقبض کردن ماهیچه ها، بدون حرکت دندان ها به عقب و جلو. اغلب فرد این کار را به صورت نا آگاهانه انجام می دهد و این اتفاق ممکن است در طول روز یا شب رخ دهد، اما براکسیسم شبانه چالش بزرگ تری است زیرا کنترل آن دشوارتر است. براکسیسم یکی از شایع ترین اختلالات خواب و یکی از فعالیت های عصبی- عضلانی ناآگاهانه و غیر ارادی است.

براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم یا دندان قروچه

عوارض و علائم دندان قروچه

درد ماهیچه میوفاسیال، اختلال عملکرد مفصل فکی- گیجگاهی و نیز سر درد می توانند از جمله عوارض براکسیسم یا دندان قروچه باشند. در موارد شدید، این عادت می تواند منجر به بروز آرتروز مفصل فکی- گیجگاهی شود. علاوه بر اینها، ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر می تواند موجب ساییدگی دندان ها و در نتیجه موجب کوتاهی، کند شدن یا حتی شکسته شدن آنها شود. فشردن دندان ها روی یکدیگر می تواند فشار زیادی به ماهیچه ها، بافت ها و دیگر ساختارهای اطراف فک وارد کند. این عادت می تواند مشکلات زیر را نیز در پی داشته باشد:

  • درد و خشکی مفصل فک
  • درد لثه ها
  • حساسیت، لقی یا شکستگی دندان ها
  • صدای کلیک یا ترق و تروق در مفصل فکی
  • سر درد خفیف

درد در ناحیه گوش نیز ممکن است بروز پیدا کند، شاید به این دلیل که ساختار مفاصل فکی- گیجگاهی در نزدیکی مجرای گوش واقع شده اند. علاوه بر این ممکن است درد ارجاعی وجود داشته باشد به این معنا که علاوه بر منبع درد، بیمار در جاهای مختلف دیگری نیز درد احساس می کند. دیگر علائم اصلی براکسیسم عبارتند از اضطراب، افسردگی، اختلال در خوردن غذا، و بی خوابی. گاهی اوقات، صدایی که از ساییدن دندان ها روی یکدیگر ایجاد می شود موجب آزرده خاطر شدن اطرافیان فرد می شود.

براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم یا دندان قروچه

 

براکسیسم شدید می تواند به سطح اکلوزال دندان ها، مخصوصاً دندان های مولر آسیب برساند. این مشکل می تواند با سندروم اختلالات مفصل فکی- گیجگاهی (TMJ) نیز مرتبط باشد. برخی افراد دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهند و می سایند، بدون اینکه هیچ علامت یا نشانه ای داشته باشند.

علل براکسیسم یا دندان قروچه

علل دندان قروچه معمولاً ناشناخته هستند، اما چندین عامل می توانند در این میان دخیل باشند. در کودکان، معمولاً دندان قروچه پس از بیرون آمدن نخستین دندان و مجدداً پس از بیرون آمدن دندان های دائم بروز می یابد. معمولاً پس از رشد کامل دندان های دائم، این عادت به صورت خود به خود بر طرف می شود. اغلب این مشکل در زمان هایی که فرد مضطرب است، مثلاً زمانی که خشمگین، عصبی، یا در حال تمرکز است بروز پیدا می کند. محققان دریافته اند که پیش از یک دوره دندان قروچه، ممکن است فعالیت مغز و ضربان قلب افزایش پیدا کنند، به این معنا که سیستم عصبی مرکزی نقش اساسی ایفا می کند.

براکسیسم می تواند با غیر طبیعی بودن بایت مرتبط باشد، یعنی با قرار گرفتن دندان های دو فک روی یکدیگر، دندان ها به درستی با یکدیگر تماس نداشته باشند. قرار نگرفتن درست دندان های فک بالا و پایین روی یکدیگر، تحت عنوان اکلوزال ناهماهنگ شناخته می شود. در برخی افراد اسپاسم یا گرفتگی عضلات صورت در طول خواب می تواند موجب بروز براکسیسم شود. از دست رفتن دندان ها یا حتی شکسته و لب پر شدن آنها نیز می تواند منجر به بروز این مشکل شود، و درد می تواند عامل مؤثری محسوب شود. براکسیسم می تواند از جمله عوارض جانبی داروهای خاصی مانند داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی و نیز آمفتامین ها باشد. شرایط عصبی مانند بیماری های هانتینگتون (Huntington) و پارکینسون (Parkinson) نیز می توانند از علل براکسیسم باشند.

عوامل دیگری که می توانند با این مشکل مرتبط باشند عبارتند از خستگی، مصرف الکل، استعمال دخانیات، آپنه خواب، و خر و پف. مطالعات حاکی از این هستند که 8 درصد از افراد بزرگسال و بین 14 تا 20 درصد از کودکان زیر 11 سال در خواب، دندان قروچه دارند. براکسیسم در کودکان بسیار شایع است و کمترین میزان شیوع آن بین افراد بالای 65 سال است. در کودکان، دندان قروچه می تواند در واکنش به درد ناشی از بیرون آمدن دندان ها باشد، یا زمانی که احساس اضطراب دارند، مثلاً حین امتحان یا جر و بحث کردن. کودکان مبتلا به اختلالات بیش فعالی نیز ممکن است براکسیسم داشته باشند.

درمان های براکسیسم یا دندان قروچه

درمان دندان قروچه به علت بروز آن بستگی دارد. هیچ درمانی برای خود دندان قروچه وجود ندارد، بلکه برای تخفیف علائم گزینه هایی وجود دارند، و باید به علت اصلی براکسیسم پرداخته شود. فشردن و ساییدن دندان ها در طول روز می تواند با افزایش آگاهی فرد، طب فیزیکی، یا ورزش بهبود پیدا کند، اما براکسیسم شبانه نیاز به راهکارهای دیگری دارد، زیرا از کنترل فرد خارج است. اگر علت اصلی آن استرس و آپنه خواب است، درمان این شرایط می تواند کمک کننده باشد. پس از درمان مجدداً می توان شرایط را بررسی نمود. تحقیقات نشان می دهند درمان آپنه خواب علائم براکسیسم را تا میزان زیادی کاهش می دهد.

براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم یا دندان قروچه

 

خواب کافی در طول شب و ورزش منظم در طول روز نیز می توانند کمک کننده باشند. برای محافظت از دندان ها در طول شب می توان از محافظ دندان استفاده نمود. می توان استفاده از محافظ های شبانه را پیشنهاد داد که از جنس پلاستیک فشرده هستند و تمام دندان های فک بالا یا پایین را پوشش می دهند. محافظ های دندان ورزشی توصیه نمی شوند زیرا به علت برجسته بودنشان ممکن است از دهان خارج شوند و مشکلاتی بزرگ تر از آنچه قادر به حل آنها هستند ایجاد نمایند. به مرور زمان، محافظ دندان ممکن است ساییده و شل شود. در صورتی که فرد استفاده از محافظ دندان را متوقف کند ممکن است درد و علائم براکسیسم بازگردند؛ در نتیجه این ابزار نمی تواند راهکاری دائمی باشد. استفاده کوتاه مدت از داروهای شل کننده عضلات نیز می تواند یکی از گزینه های ممکن باشد.

 

براکسیسم یا دندان قروچه

براکسیسم یا دندان قروچه

کمک دانش ارتودنسی به درمان دندان قروچه

عدم درمان براکسیسم اصلاً ایده خوبی نیست. زیرا علاوه بر دردی که خود ایجاد می کند، در نهایت منجر به لزوم انجام درمان ریشه (عصب کشی) خواهد شد یا حتی از دست رفتن دندان را در پی خواهد داشت. برخی اقدامات پیشگیرانه ساده هستند که با انجام آنها می توان مشکل را به راحتی برطرف کرد، در حالی که در موارد حاد، درمان های بیشتری نیاز خواهد بود. این وضعیت مخصوصاً در مورد مال اکلوژن از اهیمت ویژه ای برخوردار است زیرا صاف شدن بایت با کمک درمان ارتودنسی می تواند موجب کاهش مشکلاتی شود که باعث بروز درد و ناراحتی و التهاب ماهیچه های فک می شوند که منجر به وخامت براکسیسم می شوند.