بایگانی برچسب برای: تحلیل ریشه دندان چیست

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه چیست؟

تحلیل فیزیولوژیک ریشه دندان فرایندی کاملاً طبیعی است که به مرور زمان و برای افتادن دندان های شیری اتفاق می افتد. تحلیل ریشه با اسکاری مقایسه شده است که پس از جراحی به جا می ماند. این فرایند تحت عنوان تحلیل آپیکال بافت ریشه تعریف می شود. در طول روند جابجایی دندان ها (ارتودنتیک یا غیر از آن)، فشارها از طریق دندان ها به الیاف پریودنتال لیگامان منتقل می شوند.

فشرده شدن بخش هایی از الیاف لیگامان منجر به تولید و نفوذ استئوکلاست ها می شود که در نهایت منجر به تحلیل و جذب استخوان می شود. در مناطقی که تحت کشش قرار می گیرند، تفاوت هایی در سطح استئوبلاست ها بوجود می آید و استخوان در آن قسمت ها رسوب (انباشته شدن) می کند. عدم تعادل بین جذب و رسوب، همراه با از دست رفتن بخشی از ویژگی های حمایت کننده سمنتوم می توانند منجر به جذب منطقه های سمنتوکلاست / استئوکلاست ریشه شود.

تصور می شود که تحلیل در طول دوره های فعال جابجایی دندان ها و زمانی اتفاق می افتد که تعادل به سمت نوک دندان به هم می خورد. رسوب (تولید مجدد استخوان) یا بازسازی سمنتال در طول دوره های خاموشی اتفاق می افتد. در صورتی که روند این دو مکانیزم دچار اختلال شود یا عدم تعادل آن به سمت تحلیل و جذب استخوان حفظ شود، از دست رفتن بافت ریشه می تواند اتفاق بیفتد. کوتاه شدن ریشه دندان در افرادی که هرگز تحت درمان ارتودنسی قرار نگرفته اند نیز مشاهده شده است.

 

 

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

آیا تحلیل ریشه انواع مختلفی دارد؟

آری. تحلیل ریشه می تواند پس از ضربه به دندان و در واکنش به التهاب نیز اتفاق بیفتد. انکیلوز دندان نیز ممکن است به فرایندهای جبران کننده در تحلیل مربوط شود. ارتودنتیست ها عموماً به تحلیل خارجی آپیکال ریشه (EARR) علاقه مند هستند، که شکلی از تحلیل سطحی محسوب می شود. EARR تنها به از دست رفتن مواد آپیکال ریشه دندان اشاره دارد، اما دیگر اشکال تحلیل نیز ممکن است مشاهده شوند، از جمله تحلیل جانبی (سرویکال) در سطح باکال ریشه دندان های مولر که در طول درمان سریع افزایش عرض کام (وسیع کردن کام) می تواند اتفاق بیفتد.

 

 

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

کوتاه شدن ریشه دندان چه زمانی رخ می دهد؟

مطالعاتی که روی سی تی های میکرو انجام شده اند، در عمق 90% از دندان های دائمی که تحت درمان ارتودنسی قرار نگرفته اند نیز مناطق میکروسکوپی EARR mm1/0 نشان داده اند. تصور می شود تحلیل های فرو رفته کوچک، مخصوصاً روی قسمت های جانبی ریشه بی ضرر باشند و نشانه طبیعی از بین رفتن تعادل بین تحلیل و تشکیل استخوان هستند. بروز EARR حیطه وسیعی از گزارش ها را نشان می دهد، در حالی که مطالعات بافت شناسی بیشتر از مطالعات بالینی بروز این مشکل را نشان می دهند. زنان بیشتر از مردان مستعد تحلیل ریشه دندان هستند.

بیشترین قسمت هایی که تحت تأثیر قرار می گیرند دندان های لترال دندان های پیشین فک بالا، دندان های پیشین فک بالا، دندان های پیشین فک پایین، و بخش دیستال ریشه های دندان های مولر اول فک پایین، دندان های پرمولر دوم فک پایین، و دندان های پرمولر دوم فک بالا هستند. به نظر می رسد خطرات تحلیل پس از سن 11 سالگی افزایش پیدا کنند.

چه مقدار از ریشه تحت تأثیر قرار می گیرد؟

تصور می شود EARR نامطلوب و خطرناک در 3-5 درصد از بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند اتفاق بیفتد و این تحلیل به طور میانگین بین 1 تا 2 میلی متر است. با این حال، از آنجا که ماهیت آن به گونه ای است که نمی توان آن را پیش بینی کرد و پی بردن به وجود آن دشوار است، احتمال وقوع آن بیشتر است. در اکثر بیماران، تحلیل ریشه دندان ها 2 میلی متر یا کمتر است.

آیا شرایط دیگری هستند که منجر به تحلیل ریشه دندان ها شوند؟

محققان این شرایط را در وضعیت های دیگری مانند آسم و ارتباط آن با اختلالات غدد درون ریز مانند پر کاری تیروئید نیز مورد بررسی قرار داده اند، اما احتمال آنها بسیار اندک گزارش شده است.

آیا تحلیل ریشه دندان ها می تواند ریشه خانوادگی داشته باشد؟

به احتمال زیاد، آری. تحقیقات اخیر نشان می دهند احتمال اینکه تحلیل ریشه دندان علت خانوادگی و ژنتیکی داشته باشد بسیار زیاد است. اهمیت عوامل ژنتیکی در متابولیسم استخوان ها مورد تأیید قرار گرفته است. چندین مطالعه نیز حاکی از تأثیر ژنتیک روی EARR بوده اند.

 

 

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

عوامل خطرزای کوتاه شدن ریشه دندان کدامند؟

در گذشته تصور می شد ریشه های کوتاه به عنوان یکی از عوامل خطر زای تحلیل ریشه باشند. سوابق خانوادگی (بستگان درجه یک) نیز می توانند نقش داشته باشند. آسیب و ضربه قبل از درمان ارتودنسی نیز رابطه مستقیم با تحلیل ریشه دارد. به نظر می رسد درمان های ارتودنسی طولانی مدت نیز با تحلیل ریشه بیشتری همراه باشند. البته شواهد ضد و نقیض زیادی در مورد این موضوع وجود دارند که آیا افزایش سطح فشار در طول درمان ارتودنسی شدت تحلیل ریشه را افزایش می دهد یا خیر.

در صورت پی بردن به تحلیل ریشه ها چه باید کرد؟

در صورتی که دندانپزشک متوجه تحلیل ریشه ها شود، توصیه می شود یک دوره 4 تا 6 ماهه درمان غیر فعال شود. می توان ابزار ارتودنسی را به صورت غیر فعال در جای خود نگه داشت یا برداشت. ارتودنتیست باید به فکر این نیز باشد که اگر ابزار ارتودنسی برداشته شود احتمال بازگشت دندان ها به محل قبل خود وجود دارد و حتی ممکن است جابجایی آنها غیر قابل کنترل باشد.

چگونه می توان خطر تحلیل ریشه را به حداقل رساند؟

با گرفتن تصویر OPG در ماه های 4 تا 6 می توان از خطر آن آگاه شد، علاوه بر این، باید قبل از آغاز درمان نیز از عوامل خطر زا آگاه بود و به محضی که ارتودنتیست از بروز آن آگاه می شود باید آن را به بیمار اطلاع دهد. باید طول درمان را به کوتاه ترین زمان ممکن رساند و از کمترین فشار استفاده کرد.

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

کوتاه شدن ریشه های دندان ها یا  Root shortening اتفاقی است که عموماً در نتیجه فرایندی به نام “تحلیل ریشه دندان”  root resorption رخ می دهد که در آن، ساختار ریشه دندان شکسته یا تخریب می شود و متعاقباً از دست می رود. درمان ارتودنسی یکی از شناخته شده ترین علل کوتاه شدن ریشه دندان است، بنابراین کاملاً طبیعی است برای افرادی که قصد دارند تحت درمان ارتودنسی قرار گیرند این نگرانی بوجود بیاید که آیا واقعاً براکت های ارتودنسی موجب تحلیل ریشه دندان ها می شوند.

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

نحوه عملکرد براکت های ارتودنسی

برای درک چگونگی تأثیر ابزارهای ارتودنسی روی ریشه های دندان ها، باید ابتدا با نحوه عملکرد آنها آشنا شد. براکت ها به دندان ها فشار وارد می کنند. وقتی این اتفاق رخ می دهد، فشاری که به دندان ها وارد می شود منجر به واکنش سیستم ایمنی بدن می شود که آنزیم های خاصی تولید می کند. این آنزیم ها موجب بروز التهابی می شوند که می تواند منجر به حل شدن و تغییر وضعیت استخوان شود. این اتفاق باعث سخت شدن استخوان در یک سمت و نرم شدن آن در سمت دیگر، و در نتیجه جابجایی دندان ها خواهد شد. همه این اتفاقات طبیعی هستند و عملکردی است که از درمان ارتودنسی انتظار می رود.

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

چگونه براکت روی ریشه دندان ها تأثیر می گذارد؟

بر اساس نتایج تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، وقتی دندان ها جابجا می شوند، تغییرات کوچکی بوجود می آیند که روی طول و شکل ریشه های دندان ها تأثیر می گذارند، که 98% آنها حتی با چشم نیز قابل مشاهده هستند. این اتفاق یکی از پیامدهای طبیعی استفاده از ابزارهای ارتودنسی است، اما این نکته نیز باید مد نظر قرار گیرد که برخی افراد بیشتر مستعد تحلیل ریشه دندان هستند. در هر صورت، این پدیده “تحلیل التهابی ریشه دندان در نتیجه درمان ارتودنسی” (OIIRR) نامیده می شود. علت نامگذاری این پدیده به این نام آن است که، پیامد احتمالی واقعی و توجیه پذیر استفاده از ابزار ارتودنسی است و زمانی که قرار است در رابطه با نحوه مراقبت های ارتودنسی فردی تصمیم گیری شود باید مد نظر قرار گیرد.

ریسک فاکتور های تحلیل ریشه دندان

عوامل ژنتیکی در رابطه با کوتاه شدن ریشه های دندان ها بی تأثیر نیستند. تحلیل ریشه می تواند از طریق ژن های خانوادگی منتقل شوند. در نتیجه، اگر یکی از اعضای خانواده شما با استفاده از ابزارهای ارتودنسی، کوتاه شدن ریشه های دندان ها را تجربه کرده است یا تحلیل ریشه دندان های او توسط ارتودنتیست تشخیص داده شده است، باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی خود، این موضوع را با ارتودنتیست خود در میان بگذارید، زیرا از نظر ژنتیکی شما نیز مستعد تحلیل ریشه دندان هستید.

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

ارتودنسی و تحلیل ریشه دندان

آیا نتایج استفاده از اینویزیلاین متفاوت است؟

طی چند سال گذشته، تحقیقات زیادی در زمینه بیشتر یا کمتر بودن خطرات تحلیل ریشه با استفاده از اینویزیلاین نسبت به ابزارهای سنتی ارتودنسی صورت گرفته است. در یکی از این تحقیقات، با بررسی مطالعات موردی و آزمایشات بالینی، مشخص شد که استفاده از الاینرهای شفاف نقش چشمگیری در بهبود سلامت الیاف لیگامان پریودنتال دارد. در مقایسه با ابزارهای ثابت استاندارد، با استفاده از این الاینرها، کمترین میزان از هم گسستگی الیاف پریودنتال لیگامان رخ می دهد.

کاربرد براکت های ثابت با اینویزیلاین متفاوت است

علیرغم همه نکاتی که ذکر شد، باید اشاره کرد که، اینویزیلاین ها به این دلیل بهتر هستند که آرام تر عمل می کنند. به همین دلیل با استفاده از آنها، ریشه های دندان ها کمتر در معرض کوتاه شدن قرار خواهند گرفت. بعلاوه، برای برخی استفاده های ارتودنتیک بهتر هستند. الاینرها برای جابجایی های اندک، آهسته و تدریجی دندان ها بدون تداخل دیگر اقدامات ارتودنتیک، بهتر عمل می کنند. به عنوان مثال، در مواردی که دندان ها کشیده شده اند و فاصله بین دندان های باقی مانده باید بسته شود، این میزان جابجایی، حتی با استفاده ار الاینرهای شفاف نیز ضروری است، در نتیجه احتمال مقداری تحلیل ریشه اجتناب ناپذیر است. به همین دلیل برخی ارتودنتیست ها ترجیح می دهند دو نوع الاینر را به صورت متوالی استفاده کنند. از براکت های ثابت می توان برای جابجایی های بزرگ و از الاینرهای شفاف می توان برای جابجایی های آرام تر استفاده کرد.

آیا کوتاه شدن ریشه دندان قابل پیشگیری و درمان است؟

هرچند می توان روند تحلیل ریشه و کوتاه شدن آن را کاهش داد، اما تا زمانی که درمان ارتودنسی انجام نشود و این مشکل بوجود نیاید، نمی توان از آن پیشگیری کرد. مطمئناً، استفاده از اینویزیلاین، هر زمان که ممکن باشد، می تواند خطر کوتاه شدن ریشه دندان را کاهش دهد. علاوه بر این، محققان دریافته اند تحلیل یا کوتاه شدن ریشه دندان زمانی بیشتر اتفاق می افتد که دندان ها با سرعت خیلی زیاد یا خیلی کم جابجا می شوند. در صورتی که درمان ارتودنسی با کمک براکت های سنتی انجام می شود، ارتودنتیست با کنترل سرعت جابجایی دندان ها می تواند به پیشگیری از کوتاه شدن ریشه های دندان ها کمک کند.

علاوه بر همه اینها، تصاویر رادیو گرافی با اشعه ایکس گرفته شده قبل و در طول درمان ارتودنسی، به ارتودنتیست اجازه می دهند همواره از وضعیت پریودنتال دندان ها آگاه باشد و خیلی زود متوجه هر تحلیل ریشه ای شود. از آنجا به بعد، روش های درمان شامل بهبود وضعیت، کاهش سرعت و خوشبختانه، توقف تحلیل ریشه خواهد بود. با این حال، هیچ یک از موارد کوتاه شدن ریشه، قبل از وقوع قابل پیشگیری نیستند.

نکته پایانی اینکه …

کوتاه شدن ریشه دندان ها و تحلیل آنها در طول درمان ارتودنسی امری کاملاً طبیعی است و همیشه نگران کننده نیست. هر بیماری ممکن است آن را تجربه کند، که مدتی پس از اتمام درمان و برداشتن براکت ها مجدداً ریشه تشکیل خواهد شد. تنها در موارد شدید ارتودنتیست دست به اقدام خواهد زد و با شناسایی به موقع، با برداشتن براکت های ارتودنسی می توان روند آن را متوقف نمود. بهتر آن است پیش از وقوع نگران آن نباشید و به ارتودنتیست خود اعتماد کنید.