بایگانی برچسب برای: لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

در دو مقاله قبل راجع به مهم ترین ویژگی های لیزر، تأثیرات بیولوژیک لیزر، و کاربرد لیزر در ارتودنسی مانند کنترل بافت نرم، درمان فرنوم، و درمان دندان نهفته برای ما توضیح دادیم.

مزایا و معایب لیزر بافت نرم

مهمترین مزایای استفاده از لیزر در فرایندهای بافت نرم عبارتند از:

  • خونریزی کمتر در طول جراحی و توقف خیلی خوب خونریزی پس از جراحی، که یکی از مهمترین مزایای لیزر تلقی می شود.
  • کنترل دقیق برش، بواسطه خونریزی کمتر و خشک بودن محل جراحی در طول این فرایند، زیرا خونریزی معمولاً درستی ایجاد برش با تیغ را با مشکل مواجه می سازد.
  • در طول جراحی و پس از آن، درد و تورم را کاهش می دهد. در برخی مطالعات آمده است که لیزرهای دایود و اربیوم را می توان بدون بی حسی موضعی انجام داد.
  • ایجاد زخم، جمع شدگی و اسکار کمتر، و کاهش طول دوره بهبود. زخمی که در جراحی با لیزر ایجاد می شود، جمع شدگی، کلاژن سازی کمتر، و مایوفیبروبلاست های کمتری دارد.

دیگر استفاده های لیزر در درمان ارتودنسی

اِچ کردن مینای دندان و باندینگ براکت ها

باندینگ براکت ها به مینای دندان مستلزم آماده سازی مواد باندینگ روی مینای دندان اِچ (متخلخل) شده است. مینای دندان با اسید فسفوریک 37% اچ می شود و به بیشترین استحکام در باندینگ می رسد. با این حال، دمینرالیزیشن (از بین رفتن مواد معدنی) بوجود آمده در نتیجه اسید اچ کردن باعث می شود سطح مینای دندان مستعد حملات اسیدی در فضای دهان شود، و دندان ها مستعد پوسیدگی شوند.

بعلاوه، فرایند لازم برای اسید اچ کردن پیچیده و زمان بر هستند. اچ کردن با لیزر یکی از جایگزین های ممکن برای اسید اچ کردن در سال های اخیر است. اچ کردن با لیزر می تواند بی نظمی های بسیار ریزی بوجود بیاورد که برای نفوذ رزین مناسب هستند. استحکام برشی باند دندان های لیزر شده شبیه دندان هایی است که با اسید اچ شده اند. اچ کردن با لیزر فرایندهای کمتری دارد، در نتیجه انجام آن ساده تر خواهد بود. تأثیر مقاومت در برابر اسید لیزر بیشتر از اچ کردن معمول با اسید است.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

دیباندینگ براکت ها

نگرانی اصلی در دیباندینگ (جدا کردن) براکت های ارتودنسی از دندان ها، خطر آسیب به مینای دندان ها است. احتمال ترک خوردن مینای دندان با براکت های سرامیکی نسبتاً بالاتر است که آن هم به دلیل قدرت چسبندگی بالاتر است. به منظور کاهش خطر ترک و شکستگی مینای دندان، لازم است از یک تکنیک دیباندینگ (جدا کردن) استفاده شود که فشار کمتری لازم داشته باشد.

پرتوهای لیزر با گرم کردن براکت ها می توانند رزین کامپوزیت را نرم کنند، در نتیجه فشار لازم برای دیباندینگ را کاهش دهند. مکانیزم دیباندینگ با لیزر عبارت است از: نرم کردن حرارتی، فرسایش حرارتی، و از بین بردن یک لایه بافت با استفاده از تاباندن نور لیزر. نرم کردن حرارتی سطح دندان زمانی اتفاق می افتد که لیزر با تراکم قدرت پایین تر به سطح براکت تابانده می شود تا زمانی که رزین نرم شود. براکت ها با جاذبه زمین از سطح دندان کنده می شوند. در فرسایش حرارتی و از بین بردن سطح بافت با تاباندن نور لیزر، وقتی دمای آن با لیزرهای تراکم قدرت بالا به سرعت افزایش می یابد، رزین تبخیر می شود. در نتیجه براکت از سطح دندان کنده می شود.

کنترل درد

جابجایی دندان ها همواره با درد همراه است، مخصوصاً طی 7 روز اول بعد از اعمال فشار. نشان داده شده است که لیزر درمانی با سطح پایین (LLLT) در فرایندهای درمانی مختلف اثر ضد درد دارد. لیزر درمانی با سطح پایین نوعی تکنیک جدید است و به عنوان درمان لیزری تعریف می شود که در آن خروجی انرژی به اندازه کافی کم است به گونه ای که دمای منطقه ای که لیزر روی آن تابانده شده است بالاتر از دمای بدن نخواهد رفت. تصور می شود که تأثیر ضد درد آن به تأثیر روانی و تأثیر ضد التهابی آن مربوط باشد.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

 

جابجا کردن دندان ها

“تأثیر تحریک زیستی” LLLT از سال 1971 تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس گزارشات، LLLT قادر است تکثیر فیبروبلاست و کندروسیت، سنتز کلاژن، بازسازی اعصاب، بهبود زخم، و بازسازی استخوان را تحریک کند. تصور می شود LLLT می تواند تغییر شکل استخوان را نیز تسریع کند و منجر به بروز تغییراتی در استخوان آلوئولار در طول جابجایی دندان ها شود. این تغییرات در نتیجه تکثیر استئوبلاست ها و استئوکلاست ها و رسوب کلاژن هم در محل کشش و هم در محل فشار مشاهده شدند. بر اساس مطالعات علمی که در این زمینه انجام شده اند، مشخص شده است که LLLT نرخ جابجا شدن دندان ها در طول دوره درمان ارتودنسی را افزایش می دهد.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

 

بازسازی استخوان پس از عریض کردن کام

عریض کردن فوری عرض ماگزیلا (فک بالا) عموماً در طول درمان ارتودنسی انجام می شود. جداسازی شکاف میانی کام با افزودن توده استخوانی در مرکز می تواند به طرز باور نکردنی شکل قوس ماگزیلا را تغییر دهد. معمولاً پس از افزایش عرض کام، یک دوره حفظ 3 تا 4 ماهه لازم است تا بازسازی و تغییر شکل استخوان صورت گیرد. بر اساس مطالعات متعدد، لیزر با سطح پایین می تواند در طول، و پس از افزایش عرض سریع ماگزیلا، باز کردن شکاف میانی کام را تسریع بخشد و بازسازی استخوان را بهبود دهد. علاوه بر این، می تواند به کاهش زمان حفظ و پیشگیری از بازگشت نتایج درمان کمک کند.

 

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش سوم

امنیت لیزر دندانپزشکی

مسئله امنیت و بی خطر بودن یکی از اصلی ترین نگرانی های کاربرد لیزر در دندانپزشکی است. هر ساله در سراسر دنیا، حوادث ناشی از لیزر گزارش می شوند. بسته به نوع و استفاده، لیزر می تواند خطرناک باشد. بر اساس راهنمای ارائه شده توسط مؤسسه استاندارد ملی آمریکا، لیزرها بر اساس آسیب بیولوژیک احتمالی که با پرتوهای اصلی یا منعکس شده به چشم ها و پوست وارد می کنند، به چهار دسته (از 1 تا 4) تقسیم می شوند. لیزرهایی که در دندانپزشکی استفاده می شوند اساساً در کلاس های 3b و 4 قرار می گیرند.

کلاس 3b از w 5/0حداکثر نتیجه را ارائه می دهد که می تواند موجب آسیب به چشم شود. کلاس 4 همه لیزرهای پر قدرت را شامل می شود که در دندانپزشکی و جراحی فک و صورت و دهان استفاده می شوند. هیچ محدودیتی در بالاترین نتایج وجود ندارد، در نتیجه لیزرهای این کلاس منجر به بروز آسیب های متفاوتی می شوند. همه کارکنان مطب باید آموزش صحیح دیده باشند.

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش دوم

در مقاله قبل راجع به مهم ترین ویژگی های لیزر و نیز تأثیرات بیولوژیک آن برای شما صحبت کردیم و در ادامه از کاربردهای لیزر در درمان ارتودنسی گفتیم که مهم ترین آنها کارهایی است که می توان روی بافت نرم انجام داد. در این مقاله به دیگر کاربردهای لیزر روی بافت نرم می پردازیم.

کاربرد لیزر CO2 در ارتودنسی

لیزر CO2 وقتی در درمان ارتودنسی استفاده می شود می تواند مزایای زیادی داشته باشد. این مزایا عبارتند از خونریزی و درد کمتر، انقباض زخم و ایجاد اسکار کمتر، حداقل ناراحتی ممکن پس از جراحی، زمان درمان کمتر، و ابزارهای ثابت را می توان بلافاصله پس از فرایند جراحی کار گذاشت. با این حال، از آنجا که انرژی لیزر CO2 به خوبی توسط هیدروکسی آپاتیت (مینای دندان) جذب می شود؛ این خطر وجود دارد که تغییرات دمایی که در نتیجه انتقال انرژی لیزر بوجود می آیند موجب تخریب پالپ دندان شود یا منجر به ایجاد خطوط یا حفره روی دندان ها شوند.

کاربرد لیزرهای Nd:YAG و دایود در دندانپزشکی

لیزرهای Nd:YAG و دایود در بین دندانپزشک ها و ارتودنتیست ها از شهرت زیادی برخوردار است. آنها مزایایی مانند مزایای لیزر CO2 دارند. آنها بیشتر برای ژنژیوپلاستی مناسب هستند زیرا در تماس مستقیم استفاده می شوند که بیشترین کنترل را برای جراحی زیبایی فراهم می آورند. علاوه بر این، آنها این قابلیت را دارند که خونریزی را متوقف کنند. طول موج آنها به خوبی توسط بافت های سخت دندانی جذب نمی شود، بنابراین، این نوع لیزرها برای کاربرد روی بافت های اطراف دندان ها بی خطر هستند.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد های لیزرهای Er:YAG و Er,Cr:YAGG در دندانپزشکی

لیزرهای Er:YAG و Er,Cr:YAGG می توانند هم روی بافت های نرم و هم بافت های سخت کار کنند زیرا هر دو طول موج آنها توسط آب و هیدروکسی آپاتیت جذب می شود. با این حال، آنها اساساً برای برداشتن پوسیدگی دندان ها و آماده سازی دندان ها استفاده می شوند تا جراحی های بافت نرم، علت هم این است که کشش زیادی به سمت مینای دندان دارد و قابلیت انعقاد خون کمتری دارد.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

درمان فرنوم با کمک لیزر بافت نرم

فرنوم لبی هیپرتروفی شده (بیش از حد رشد کرده) که در حاشیه لثه های بین دو دندان جلو یا پاپیلای کام باقی مانده است می تواند موجب دیاستم خط وسط دندان های جلو شود. پایین بودن این نوع فرنوم می تواند مانع قرار گیری ابزارهای انکوریج (تکیه گاه یا لنگر) موقت شود که در مورد لبخند لثه ای، برای فرو بردن دندان های جلوی دهان در حفره استفاده می شوند. فرنوم زبانی کوتاه نیز می تواند موجب انکیلوز و منجر به بروز مشکلاتی مانند بلع غیر عادی، رشد نامتقارن فک پایین و دیاستم خط وسط فک پایین شود. جراحی که برای برداشتن این فرنوم انجام می شود فِرِنِکتومی نامیده می شود.

فرنکتومی با لیزرهای دارای طول موج های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که لیزر CO2 ابزاری ایده آل برای جراحی های داخل دهانی است، از جمله مقادیر زیادی بافت نرم یا بافت های فیبروز متراکم. این گزینه برای فرنکتومی شناخته شده است زیرا جذب آن توسط بافت های مخاطی داخل دهان، که حاوی 90% آب هستند، بالا است.این نوع لیزر هم روی بافت نرم و هم روی بافت سخت خوب کحار می کند.

در مقایسه با تیغ های مرسوم، این لیزر درد و تورم کمتری ایجاد می کند و مشکلات پس از جراحی آن کمتر است، خونریزی پس از جراحی را کاهش می دهد و بهبود را ارتقاء می بخشد.

برخی دندانپزشک ها برای انجام فرنکتومی از لیزرهای Nd:YAG و دایود نیز استفاده می کنند که مزایایی مشابه لیزر CO2 دارند. با این حال، کاربرد لیزرهای Nd:YAG و دایود روی فرنکتومی لبی محدود است. طول موج های آنها خیلی خوب توسط بافت های دندانی سخت جذب نمی شود. آنها در قالب طول موج های پیوسته و مدوام کار می کنند که منجر به بروز عوارض جانبی دمای بالا می شوند. بنابراین، لیزرهای Nd:YAG و دایود را نمی توان در تماس مستقیم با استخوان جایی استفاده کرد که یک سر فیبر فرنوم لبی متصل شده است. اما در فرنکتومی زبانی، لیزر دایود بواسطه اندازه کوچک و قیمت پایین آن مفید است.

لیزر Er:YAG خیلی خوب توسط بافت سخت و آب جذب می شود و به شکل موج پالس عمل می کند و باعث بالا رفتن کیفیت برش بافت سخت با کمترین تأثیر حرارتی می شود. از آنجا که لیزر Er:YAG این ویژگی ها را دارد، برای فرنکتومی لبی باید در کنار لیزر Nd:YAG یا دایود استفاده شود. بر اساس گزارشات، لیزر Er:YAG دارای خاصیت آرام بخش بودن است و نیاز به بی حس کننده موضعی کمتری دارد یا هیچ بی حس کننده ای نیاز ندارد.

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

 

کمک لیزر به درمان دندان نهفته

دندان های نهفته را پس از جراحی اکسپوز (برداشتن بافت نرم روی دندان) می توان با فشار درمان ارتودنسی به جای درست خود هدایت کرد. جراحی اکسپوز دندان های نهفته در درمان های روزمره ارتودنسی چندان معمول نیست. تکنیک های لیزر بویژه زمانی مفید هستند که برای برداشتن بافت روی دندان های نهفته ای استفاده می شوند که یا زیر مخاط لثه یا در سطح استخوان ها نهفته هستند. محیط خشک جراحی و عاری از هر گونه آلودگی خون باعث می شود اتصال مستقیم براکت به دندانی که اکسپوز شده است (از زیر بافت بیرون آورده شده است) راحت تر انجام شود. با این حال، اخیراً شاهد گزارشاتی مبنی بر وقوع امفیزم (پیدایش غیر عادی هوا یا گاز به طور غیر عادی در بافت های بدن) زیر جلدی پس از جراحی اکسپوز دندان با لیزر بوده ایم.

در مطالعات مختلف، از طول موج های لیزرهای مختلفی، از جمله اربیوم، دایود، Nd:YAG، و CO2 برای انجام این فرایند استفاده شد. اربیوم با استقبال بیشتر دندانپزشک ها مواجه شد زیرا می تواند هم بافت های نرم و هم بافت های سخت را برش دهد، در نتیجه قادر است دندان نهفته در سطح استخوان را نیز اکسپوز کند. علاوه بر آن، دارای تأثیر اِچ کنندگی مینای دندان است که باندینگ ابزارهای ارتودنسی بلافاصله پس از جراحی را تسهیل می سازد. تأثیر اِچ کنندگی مینای دندان توسط لیزر در مقاله بعد نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

در مقاله بعد به بیان مزایا و معایب لیزر بافت نرم نیز خواهیم پرداخت.

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش اول

“لیزر” LASER مخفف عبارت “تقويت نور بوسيله امواج تحريك شده” است. لیزر دستگاهی است که می تواند با تغییر انرژی الکتریکی به انرژی اپتیکال نور تولید کند. برای تولید نور لیزر، بایستی اتم ها به سطح انرژی بالاتری برسند و انرژی خود را در آزاد کنند. این اشعه تقریباً موازی، تک رنگ، و متمرکز نور است، که با نورهای معمولی تضاد دارد.

مهم ترین ویژگی های لیزر

لیزر دارای سه ویژگی منحصر به فرد است که آن را از نورهای معمولی متمایز می کند. مونوکروماتیک بودن Monochromaticity: در مقایسه با منابع معمولی نور که طول موج های گسترده ای از خود ساتع می کنند، طول موج نوری که توسط لیزر ساتع می شود بسیار باریک است، به همین نور لیزر دلیل به جای آنکه چند رنگ باشد، یک رنگ خاص دارد. موازی سازی Collimation: پرتو لیزر مسیر، اندازه، و شکل ثابتی دارد در حالی که نورهای معمولی در تمام جهات ساتع می شوند. ارتباط و پیوستگی Coherency: همه امواج نوری در نور لیزر شبیه یکدیگر هستند.

تأثیرات بیولوژیک لیزر

وقتی نور لیزر به بافت هدف برخورد می کند، چهار نوع تعامل صورت می گیرد: انعکاس، انتقال، پراکنده شدن، و جذب شدن. انعکاس زمانی اتفاق می افتد که پرتو تابیده شده مسیر خود را از روی سطح بافتی که روی آن تابیده شده است تغییر می دهد که باعث می شود هیچ تأثیری روی هدف نداشته باشد. وقتی انرژی لیزر از داخل بافت عبور می کند، هیچ تأثیری روی بافت هدف ندارد و انتقال اتفاق می افتد. پراکنده شدن نور باعث می شود گرمای تولید شده توسط پرتوهای لیزر به اطراف محل تابش منتقل شود که موجب تضعیف انرژی لیزر می شود. جذب انرژی لیزر توسط بافت های هدف از جمله تأثیرات اولیه و مطلوب لیزر است. مقدار انرژی جذب شده توسط بافت هدف به طول موج لیزر، حالتی که نور ساتع می شود، و نیز ویژگی های بافت بستگی دارد.

لیزرهای دندانی چندین تأثیر فوتوبیولوژیکال دارند: تأثیرات فوتوترمال Photothermal لیزر به تبدیل نور به گرما گفته می شود. برش ها، شکاف ها و قطع کردن های با دقت و بدون خونریزی در جراحی نتیجه تأثیر فوتوترمال لیزر هستند. واکنش های شیمایی لیزر از قبیل کیور (خشک) کردن رزین کامپوزیت و شکستن پیوندهای شیمیایی می توانند با کمک لیزر انجام شوند که نتیجه تأثیر فوتوشیمیایی  photochemical آن است. تأثیر فوتوآکوستیک photoacoustic لیزر می تواند با یک موج شوک تولید شود که می تواند بافت را از هم باز کند و یک دهانه ساییده بوجود بیاورد. این ویژگی برای فرایندهای بافت سخت دندانی مفید هستند. لیزر دارای تأثیر بیواستیمولیتینگ biostimulating نیز هست که باعث می شود زخم به سرعت بهبود پیدا کند و درد تسکین یابد، رشد کلاژن و تولید تأثیر ضد التهاب افزایش پیدا کند.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

بیش از سه دهه از استفاده از لیزر در جراحی های فک و صورت می گذرد. این تکنیک نسبتاً جدیدی است که طی 20 سال اخیر به ارتودنسی معرفی شده است. این درمان خیلی زود جای خود را در حل مشکلات متعدد مربوط به درمان ارتودنسی، از باندینگ براکت های سرامیکی، دیباندینگ براکت ها، اِچ کردن سطح مینای دندان ها گرفته تا جراحی مخاط و بافت لثه، پیدا کرد. لیزرها با طول موج های مختلف می توانند مشکلات بافت های سخت را برطرف کنند. علاوه بر این، گزارش شده است که لیزر با سطح پایین در کنترل درد ناشی از قرار گیری سیم ارتودنسی نیز مفید است.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

 

کنترل بافت نرم

اغلب قبل از درمان ارتودنسی، در طول و پس از آن، ناهنجاری هایی در بافت های نرم اتفاق می افتد. سه وضعیت بالینی اصلی که ممکن است با درمان ارتودنسی همراه باشند عبارتند از رشد بیش از حد بافت لثه، فرنوم غیر عادی، و نهفتگی دندان. بنابراین، فرایندهای جراحی مانند ژنژیوکتومی gingivectomy، ژنژیوپلاستی gingivoplasty ، و فرِنِکتومی frenectomy و نیز برداشتن بافت از روی دندان نهفته با کمک جراحی، اغلب برای حل مشکلات بالا لازم هستند. بر اساس مطالعات قبلی، لیزرهای بافت نرم (با دقت زیاد، قابلیت بیشتر در جلوگیری از خونریزی، بهبود سریع تر زخم، و درد کمتر) می توانند جایگزین تیغ های مرسوم جراحی برای انجام جراحی ها شوند. لیزرهای بافت نرم مختلفی هستند که برای فرایندهای بافت نرم داخل دهان استفاده می شوند که از بین آنها دایود، CO2 و ND:YAG به دیگر انواع آن ارجحیت دارند. اخیراً Er:YAG و Er,Cr:YAG توجه بسیاری به خود جلب نمودند.

بزرگ شدن بافت لثه می تواند درمان ارتودنسی را از ابتدا و از زمانی که براکت ها به دندان ها متصل می شوند، تا مرحله پایانی درمان تحت تأثیر قرار دهد. علل بزرگ بزرگ شدن بافت لثه را می توان به دو دسته تقسیم کرد: علل دارویی (فنی توئین  phenytoin، سیکلوسپورین  ciclosporinو مسدود کننده های کانال کلسیم) و تجمع پلاک با تحریک مکانیکی. حاشیه های بزرگ شده لثه ها یا کانتور غیر عادی آنها به نظر می رسد می تواند ارتفاع و شکل تاج دندان ها را تغییر دهد که در عوض تناسب دندان ها را تغییر می دهد.

بنابراین، به نظر بسیاری از ارتودنتیست ها قرار گیری صحیح براکت ها روی مرکز بالینی تاج دندان ها دشوار است. گاهی اوقات، باندینگ براکت امکان پذیر نیست. در طول درمان ارتودنسی، عدم تناسب دندان در نتیجه رشد بیش از حد لثه ها باعث می شود ارزیابی صحیح و قضاوت انحراف محوری دندان دشوار باشد، بنابراین، نتایج درمان ارتودنسی چندان رضایت بخش نخواهند بود و از نظر زیبایی مشکل آفرین خواهند بود.

برای حل مشکلات بوجود آمده در نتیجه بزرگ شدن لثه ها لازم است ژنژیوکتومی و ژنژیوپلاستی انجام شوند. لیزر CO2 یکی از بهترین ابزارها برای جراحی های دهانی تلقی می شود زیرا طول موج های آن به خوبی توسط بافت نرم جذب می شوند، زیرا اساساً از آب تشکیل شده است. در دهه 1980 استفاده از لیزر CO2 توسط پریودنتیست ها برای انجام ژنژیوکتومی روی بیمارانی آغاز شد که دچار هیپرپلازی (افزایش رشد) بافت لثه ناشی از مصرف برخی داروها بودند. لیزر CO2 به صورت گسترده توسط دندانپزشک ها برای زدودن بافت اضافی لثه، هم برای دلایل عملکردی و هم دلایل زیبایی مورد استفاده قرار گرفت.

در مقاله بعد به ادامه این مبحث خواهیم پرداخت…