حساسیت در ارتودنسی
نگرانی در مورد واکنش های آلرژیک در بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند پیوسته ابراز شده است. بیمارانی که با ابزارهای ثابت تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند در معرض مواد مختلفی قرار می گیرند. آگاهی از واکنش هایی که می توانند با این مواد دندانپزشکی اتفاق بیفتند برای ارتودنتیست ها مهم است. هدف این مقاله توضیح دادن راجع به آلرژی در درمان ارتودنسی و نمونه های واکنش های آلرژیک در مدیریت بیماران در طول درمان ارتودنسی است. تشخیص و درمان باید یک تیم چند شاخه ای را شامل شود. در تمام موارد، سلامت بیمار باید تصمیم گیری در مورد درمان را هدایت کند، و سلامت عمومی باید هدف باشد، نه تنها سلامت دهانی.
واکنش آلرژیک چیست؟
واکنش آلرژیک واکنشی است که در آن برخی از اجزاء سیستم ایمنی بدن بیش از حد به یک ماده خارجی واکنش نشان می دهد. در تحقیقاتی که در گذشته انجام شده اند واکنش های آلرژیک شرح داده شده اند.
واکنش های حساسیتی نوع۱
یک واکنش آلرژیک فوری آنتی بادی است که در عرض چند دقیقه یا چند ساعت تماس مستقیم پوست یا مخاط با ماده حساسیت زا رخ می دهند. دامنه این واکنش ها از کهیر تماسی تا آنافیلاکسی کامل با ناراحتی تنفسی و یا افت فشار خون است.
واکنش افزایش حساسیت نوع تأخیری (نوع ۴)
واکنش های افزایش حساسیت از نوع تأخیری (واکنش حساستی نوع ۴) واکنش های آلرژیک سیستم ایمنی بدن هستند که در درجه اول از طریق سلول های T ظاهر می شوند (ایمنی سلولی). این روند دو مرحله مجزای به هم وابسته دارد. یک مرحله بروز حساسیت که از لحظه ورود ماده حساسیت زا به داخل بدن اتفاق می افتد، که شناسایی شده و واکنش اتفاق می افتد. مرحله استخراج پس از قرار گرفتن مجدد در معرض ماده حساسیت زا تا ظاهر شدن واکنش بالینی کامل رخ می دهد. این واکنش خود را به شکل اگزمای منتشره یا تکه ای در محل تماس نشان می دهد و ممکن است ابتدا با خارش، قرمزی، و تشکیل وزیکول همراه باشد.
نگرانی در مورد سازگار بودن مواد دندانپزشکی با بدن افزایش یافته است؛ این ممکن است به دلیل افزایش واقعی بروز واکنش های آلرژیک به مواد باشد، یا به دلیل افزایش آگاهی از اثرات سوء این مواد.
آلرژی در بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند می تواند به چند دلیل اتفاق بیفتد که عبارتند از آلرژی به نیکل، آلرژی به رزین آکریلیک که در طول درمان استفاده می شود، محصولات لاتکس، و غیره.
روش ایمن و مؤثر به شناسایی بیماران مبتلا به آلرژی در کنار داشتن دانش موادی بستگی دارد که احتمالاً می توانند موجب بروز آن شوند. ارتودنتیست باید اطلاعات زمینه ای در مورد واکنش های آلرژیک را داشته باشد و بتواند به اندازه کافی برای مدیریت آنها کارآمد باشد.
حساسیت به نیکل و آلیاژ آن
آلیاژهای نیکل به طور گسترده در درمان ارتودنسی در ساخت براکت ها، سیم های کمانی ارتودنسی، بندها، و دیگر ابزارهای ارتودنسی استفاده می شوند. آلرژی به نیکل بیشتر از آلرژی به همه مواد دیگری که ترکیب می شوند اتفاق می افتد. تخمین زده شده است که ۱۱% از همه زنان و ۲۰% از زنان بین ۱۶ تا ۳۵سال به نیکل حساسیت دارند.
درماتیت تماسی ناشی از نیکل نوعی واکنش ایمنی افزایش حساسیت نوع تأخیری (نوع ۴) می باشد که حداقل ۲۴ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض نیکل بروز پیدا می کند. نشان داده شده است که میزان نیکل موجود در بزاق و سرم، پس از قرار گرفتن ابزارهای ارتودنسی داخل دهان افزایش پیدا می کند. در شرایط آزمایشگاهی نشان داده شده است، نیکلی که از بندهای ارتودنسی، براکت ها، سیم های کمانی Ni-Ti یا استیل ضد زنگ آزاد می شود، تنها در یک هفته نخست پس از کارگذاری مشاهده می شود و پس از آن کاهش می یابد. توصیه می شود که آستانه غلظت تقریباً ۳۰ppm نیکل ممکن است برای ایجاد واکنش های سیتوتوکسیک کافی باشد.
شواهد علمی حاکی از این هستند که درمان ارتودنسی با افزایش حساسیت به نیکل همراه نیست، مگر آنکه بیمار از قبل سابقه قرار گرفتن در معرض نیکل را داشته باشد. بیمارانی که پیوسته پیرسینگ (سوراخ کردن) انجام می دهند، به طور بالقوه در معرض خطر قابل توجه آلرژی به نیکل قرار دارند. با این حال، قرار گرفتن از راه دهان در معرض نیکل از طریق بریس های دندانی قبل از پیرسینگ گوش، خطر حساسیت به نیکل را کاهش می دهد.
واکنش های آلرژیک قبلی پس از استفاده از گوشواره ها یا دستبندهای فلزی، ظهور علائم آلرژیک مدت کوتاهی پس از کارگذاری اولیه اجزاء ارتودنتیک حاوی نیکل و بثورات جلدی خارج دهانی در کنار هدگیر، باید زنگ خطر را برای آلرژی به نیکل برای ارتودنتیست به صدا دربیاورد.
علائم و نشانه های آلرژی به نیکل عبارتند از ژنژیویت، هیرپپلازی (رشد بیش از حد) لثه، پوسته پوسته شدن لب ها، احساس سوزش داخل دهان، مزه فلز داخل دهان، التهاب زاویه ای لب ها، و پریودنتیت. در موارد مزمن، مخاط مبتلا به طور معمول با عامل حساسیت زا در تماس است و اریتماتوز یا هایپرکراتوتیک تا زخم شده است. تظاهرات خارج دهانی حساسیت به نیکل ممکن است منشأ داخل دهانی داشته باشند. اگر هنوز آلرژی به نیکل مورد سؤال است، تشخیص می تواند توسط یک متخصص پوست و با انجام آزمایش حساسیت پوستی به نام تست پَچ با استفاده از سولفات نیکل ۵% در ژل نفتی، تأیید شود.
در صورتیکه علائم و نشانه های داخل دهانی وجود داشته باشند، تشخص حساسیت بیش از حد به نیکل انجام خواهد شد، که برای آن باید یک دندان مصنوعی ثابت یا متحرک با یک آلیاژ فاقد نیکل دیگر تعویض شود. سیم های کمانی نیکل تیتانیوم باید برداشته شوند و با سیم های کمانی استیل ضد زنگی تعویض شوند که حاوی مقادیر اندکی نیکل جایگزین شود، یا ترجیحاً با سیم کمانی از جنس آلیاژ مولیبدن تیتانیوم (TMA)، که تحت عنوان (TMA) شناخته می شود و حاوی نیکل نیست. اکثر بیمارانی که به سیم های کمانی Ni-Ti واکنش نشان می دهند، سیم های کمانی استیل ضد زنگ را به خوبی تحمل میکنند بدون آنکه واکنشی نشان دهند. گزینه های دیگر عبارتند از سیم های کامپوزیتی تقویت شده با الیاف، سیم های دارای روکش طلا، سیم های نیکل- تیتانیوم دارای یون، یا سیم های نیکل- تیتانیوم دارای پوشش پلاستیکی یا رزین.
براکت های استیل ضد زنگ نیز عموماً امن و بی خطر تلقی می شوند. با این حال، براکت های فاقد نیکل جایگزین برای فلز ضد زنگ عبارتند از براکت های سرامیکی که با استفاده از آلومینای پلی کریستالی، یاقوت کبود تک کریستالی و زیرکونیا، براکت های پلی کربنات، براکت های تیتانیومی، و براکت های دارای روکش طلا و براکت های پلاستیکی ساخته می شوند، و در موارد انتخاب شده ابزارهای ثابت ممکن است با الاینرهای پلاستیکی جایگزین شوند. اجزاء فلزی خارج دهانی، شامل میخ های فلزی هدگیر، بزرگترین نگرانی هستند زیرا حساسیت بیشتری برای پوست ایجاد می کنند. میخ های هدگیر که روکش پلاستیکی دارند ممکن است بهترین جایگزین برای چنین بیمارانی باشند.