کیست های فک و صورت

تومورها و کیست های فک و صورت زائده یا ضایعه های نسبتاً نادری هستند که داخل استخوان فک یا بافت های نرم داخل صورت و دهان رشد می کنند. تومورها و کیست های فک، که گاهی اوقات تومورها و کیست های ناشی از یک دندان یا بافت دندانی نیز نامیده می شوند، می توانند از نظر اندازه و وخامت تفاوت های گسترده ای با یکدیگر داشته باشند. این زائده ها معمولاً غیر سرطانی (خوش خیم) هستند، اما می توانند تهاجمی باشند و استخوان و بافت اطراف خود را مورد حمله قرار دهند و ممکن است دندان ها را جابجا کنند.

گزینه های درمان برای تومورها و کیست های فک متفاوت می باشند، و به نوع زائده ای که ممکن است داشته باشید، مرحله رشد آن، و نیز علائم شما بستگی دارد. جراحان دهان و فک و صورت معمولاً با جراحی، یا در برخی موارد با دارو درمانی یا ترکیبی از جراحی و دارو درمانی می توانند کیست یا تومور فک شما را درمان نمایند.

علائم و نشانه های کیست ها و تومورهای فک و صورت

تومور نوعی زائده یا توده بافتی غیر طبیعی است. کیست ضایعه ای می باشد که حاوی مواد مایع یا نیمه جامد می باشد. نمونه های تومورها و کیست های فک عبارتند از:

• آملوبلاستوما Ameloblastoma: این تومور نسبتاً شایع، با رشد آهسته، معمولاً غیر سرطانی (خوش خیم) است. بیشتر اوقات در فک و نزدیک به دندان های مولر ایجاد می شود و می تواند به ساختارهای محلی مانند استخوان و بافت های نرم را مورد حمله قرار دهد. این تومور می تواند پس از درمان مجدداً عود کند؛ با این حال، درمان های جراحی تهاجمی به طور معمول احتمال عود را کاهش می دهند.
• گرانولوم سلول غول پیکر مرکزی Central giant cell granuloma: گرانولوم های یاخته های عظیم مرکزی ضایعات خوش خیمی هستند اغلب در بخش جلوییفک پایین بروز پیدا می کنند. برخی از این تومورها می توانند به سرعت رشد کنند، می توانند موجب بروز درد و تخریب استخوان شوند، و این قابلیت را دارند که پس از درمان جراحی مجدداً عود کنند. انواع دیگر کمتر تهاجمی هستند و ممکن است علائم نداشته باشند. به ندرت، تومورها ممکن است کوچک شوند یا خود به خود برطرف شوند، اما معمولاً این تومورها نیاز به درمان جراحی دارند.
• کیست های با منشاء دندانی Dentigerous cyst: منشاء این نوع کیست ها بافت هایی می باشد که دندان ها را قبل از رویش آنها داخل دهان احاطه می کند. این شایع ترین شکل کیست است که فک ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در اکثر موارد، این کیست ها اطراف دندان های عقلی بروز پیدا می کنند که به طور کامل بیرون نیامده اند، اما آنها می توانند دندان های دیگر را نیز شامل شوند.
• کراتوسیست ادنتوژنیک Odontogenic keratocyst: این نوع کیست خوش خیم که به آرامی رشد می کند، و به دلیل قابلیت تومور- مانند آن برای بروز مجدد پس از درمان جراحی، تحت عنوان تومور کراتوسیستیک با منشاء دندانی نیز شناخته می شود، می تواند برای ساختارهای موضعی اطراف خود مخرب باشد. در اغلب مواقع، کیست در فک پایین نزدیک دندان های مولر سوم گسترش می یابد. این نوع کیست ها بعلاوه ممکن است در افرادی با بیماری ارثی به نام سندروم کارسینوم بازال سل Nevoid (nevoid basal cell carcinoma syndrome) مشاهده شوند.
• میکسوم ادنتوژننیک Odontogenic myxoma: این یک تومور نادر، با رشد آهسته و خوش خیم است که اغلب در فک پایین بوجود می آید. این تومور می تواند بزرگ باشد و به شدت به فک و بافت اطراف حمله کرده و دندان ها را جابجا کند. میکسوم ادنتوژنیک بعد از درمان جراحی عود می کند؛ با این حال، احتمال عود تومور به طور معمول با درمان جراحی تهاجمی کاهش می یابد.
• ادنتوما Odontoma: این تومور خوش خیم شایع ترین نوع تومور با منشاء دندانی می باشد. ادنتوماها اغلب هیچ علامت و نشانه ای ندارند، اما ممکن است در رشد یا رویش دندان ها اختلال ایجاد کنند. ادنتوماها از بافت های دندانی تشکیل شده اند که اطراف یک دندان داخل فک رشد می کنند. آنها می توانند شبیه یک دندان بد شکل، یا یک تومور کلسیفیه شده کوچک یا بزرگ باشند. این تومورها ممکن است بخشی از برخی از سندروم های ژنتیکی باشند.
• دیگر انواع کیست ها و تومورها. اینها شامل تومورهای ادنتوژنیک آدنوماتوئید adenomatoid odontogenic، تومورهای ادنتوژنیک اپیتلیال رسوب کننده calcifying epithelial odontogenic، فیبروم های آملوبلاست ameloblastic ، کیست های ادنتوژنیک غده ای glandular odontogenic، تومورهای ادنتوژنیک سنگفرشی squamous odontogenic، کیست های ادنتوژنیک رسوب کننده calcifying odontogenic، سمنتوبلاستوما cementoblastomas، کیست های استخوانی آنوریسمال aneurysmal bone cysts، فیبروم های استخوانی کننده ossifying fibromas، استئوبلاستوماها osteoblastomas و فیبروم های ادنتوژنیک مرکزی central odontogenic fibromas هستند.

کیست فک و صورت

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر نگران هستید که ممکن است شما علائم و نشانه های تومور یا کیست فک داشته باشید، با پزشک عمومی یا دندانپزشک خود صحبت کنید. در صورت لزوم، آنها می توانند برای تشخیص و در مان شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهند.

علل بروز تومورها و کیست های فک و صورت

منشاء تومورها و کیست های ادنتوژنیک فک سلول ها و بافت هایی هستند که در رشد طبیعی دندان ها دخیل می باشند. تومورهای دیگر که فک ها را تحت تأثیر قرار می دهند می توانند غیر ادنتوژنیک باشند، به این معنا که منشاء آنها می تواند بافت هایی داخل فک باشد که به دندان ها ارتباطی ندارند. به طور کلی، علل بروز تومورها و کیست های فک شناخته شده نیست؛ با این حال، برخی از آنها با سندروم های ژنتیکی همراه هستند.

افرادی که سندروم کارسینوم بازال سل Nevoid دارند، که سندروم Gorlin-Goltz نیز نامیده می شود، فاقد ژنی هستند که تومورها را سرکوب می کند. جهش ژنتیکی که باعث بروز سندروم می شود ارثی می باشد. این سندروم منجر به ایجاد کراتوسیست های ادنتوژنیک متعدد در فک ها، سرطان های متعدد سلول های پوستی، و ویژگی های دیگر می شود.

کیست فک و صورت

تشخیص کیست ها و تومورهای دهانی

برای کسب اطلاعات بیشتر در موزد تومور با کیست فک، پزشک شما ممکن است قبل از آغاز درمان تست هایی را برای شما توصیه کند.

• مطالعات تصویری، مانند رادیوگرافی با اشعه ایکس، سی تی، و ام آر آی.
• نمونه برداری از سلول های تومور یا کیست برای آزمایشات بیشتر.

پزشک شما از این اطلاعات برای طراحی درمانی استفاده می کند که برای شما بهتر است و مؤثرترین گزینه برای درمان تومور یا کیست شما است.

کیست فک و صورت

درمان های تومورهای فک و دهان

گزینه های درمان برای تومورها و کیست های فک بسته به نوع ضایعه ای که دارید، و نیز مرحله پیشرفت رشد ضایعه متفاوت خواهند بود. بعلاوه، تیم درمان هنگام ارائه توصیه های لازم برای درمان، اهداف درمان و ترجیح شخصی شما را مد نظر قرار خواهد داد.

درمان های تومورها و کیست های فک به طور کلی شامل انجام جراحی می باشند. در برخی موارد، درمان ممکن است دارو درمانی باشد، یا ترکیبی از جراحی و دارو درمانی.

در طول جراحی، پزشک شما تومور یا کیست فک شما را خارج خواهد کرد، که ممکن است شامل کشیدن دندان، بافت و استخوان فک مجاور آن و ارسال آنها برای آزمایش نیز باشد. یک متخصص پاتولوژیست بافت های برداشته شده را آزمایش می کند و تشخیص خود را در طول فرایند گزارش خواهد داد تا جراح بتواند بلافاصله بر اساس این اطلاعات عمل کند.

درمان های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• بازسازی مجدد استخوان فک و ساختارهای دیگر.
• دارو درمانی برای برخی از انواع خاص تومورها و کیست های فک.
• مراقبت های حمایتی برای کمک به حفظ کیفیت زندگی، از جمله لرزیابی تغذیه، گفتار و بلع، و جایگزینی دندان های از دست رفته.

معاینات بعدی در تمام طول عمر پس از درمان می توانند هر گونه بروز مجدد تومورها و کیست های فک را در مراحل اولیه شناسایی نمایند.