عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

درمان ارتودنسی خود خطری ندارد، اما مانند هر گونه تداخل دیگر در بدن و مانند دیگر درمان‌ها، عوارض اندکی با خود به همراه دارد. خواه در پی درمان ارتودنسی برای فرزند خود هستید، یا به فکر گزینه‌ی درمان مناسب خود می‎باشید، مهم است اطلاعات لازم را داشته باشید تا پیش از تصمیم گیری خطرات و مزایای درمان را بسنجید.

متخصص ارتودنتیست شما بهترین مشاور برای شماست تا در رابطه با تمامی خطرات پیش روی شما صحبت کند، شرایط شخصی شما را مد نظر قرار دهد، گزینه‌های موجود را به شما معرفی نماید و در نهایت به شما کمک خواهد کرد تا بر اساس اطلاعات کامل تصمیم بگیرید. با این حال، خوب است برخی مشکلاتی که ممکن است بروز یابند را به خاطر داشته باشید تا در صورت وقوع، در صدد برطرف نمودن آنها برآیید.

درد دندان، ناراحتی خفیف یا فشار به دندان

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

 

پس از آغاز درمان ارتودنسی و پس از هر معاینه، ممکن است درد دندان، احساس فشار روی دندان‌ها، یا تنها احساس ناراحتی کنید. این موارد به فرد و آستانه‌ی تحمل درد او بستگی دارد. زمانی که فرد به ابزار ارتودنسی عادت کند و دندان به تدریج جابجایی خود را آغاز نماید، درد نیز از بین خواهد رفت. در صورت بروز دردهای خفیف می‌توان از مسکن‌هایی استفاده نمود که نیاز به تجویز دندانپزشک ندارند.

خراشیدگی و خون مردگی

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

در ابتدای درمان ارتودنسی، کاملا طبیعی است روی غشاء مخاطی خراشیدگی و خون مردگی مشاهده شود که عموما ناشی از ابزار ثابت ارتودنسی می‌باشند. در چنین مواردی، می‌توان از موم محافظ ارتودنسی استفاده نمود، که راهی ساده برای محافظت از دهان طی مراحل ابتدایی درمان است. چنین عارضه‌هایی موقتی هستند و طی 5 تا 7 روز نخست پس از آغاز درمان ارتودنسی بروز می‌یابند. پس از آن، غشاء مخاطی خود را با بریس‌ها (براکت‌ها و سیم‌ها) تطبیق می‌دهد و ساییدگی و خراش ناپدید می‌شود.

لکه‌های سفید رنگ روی سطح دندان

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

 

این مشکل در پی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در دراز مدت بروز می‌یابد. لکه‌های سفید رنگ در اطراف براکت‌ها ایجاد می‌شود. مینای دندان در زیر براکت‌ها سالم باقی می‌ماند و لایه‌ای که روی سطح مینای دندان ایجاد شده است موجب از بین رفتن مواد معدنی دندان می‌شود. این اتفاق در نتیجه‌ی وجود باکتری‌های مضری اتفاق می‌افتد که غذاهای باقی‌مانده در اطراف براکت‌ها را به اسید تبدیل می‌کنند. اسید موجب خوردگی مینای دندان می‌شود که منجر به از بین رفتن مواد معدنی سطح دندان می‌شود. این فرایندی است که به پوسیدگی دندان ختم می‌شود.

در صورت بروز این مشکل، و چنانجه تکرار دستورالعمل‌های لازم برای حفظ بهداشت دهان و دندان و مراجعه‌ی مکرر به متخصص بهداشت دهان و دندان موثر واقع نشوند، دکتر پیش از تکمیل درمان آن را خاتمه می‌دهد زیرا اولویت با حفظ بهداشت دندان‌ها و پس از آن صاف و یکدست نمودن آنهاست.

عفونت لثه

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان برای همه‌ی افراد مهم است اما برای افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند از اهیمت ویژه‌ای برخوردار است. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند منجر به عفونت لثه شود. این عفونت می‌تواند فرایند درمان را پیچیده نماید زیرا سرعت جابجایی و حرکت دندان‌ها را کاهش می‌دهد در نتیجه سرعت فرایند درمان کاهش می‌یابد، که گاهی اوقات می‌تواند منجر به آسیب‌های برگشت ناپذیر به بافت‌های پیرامون دندان شود که آن را در جای خود نگه داشته‌اند.

تحلیل ریشه‌ی دندان

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

عوارض و مشکلات درمان ارتودنسی

 

تقریبا غیرممکن است بتوان پیش بینی کرد که آیا تحلیل ریشه برای فردی رخ خواهد داد یا خیر اما، برخی بیماران بیشتر از سایرین مستعد تحلیل ریشه‌ی دندان هستند. در عمل به این معناست که، ریشه‌ی دندان کوتاه‌تر می‌شود. با این حال، این مشکل طول عمر دندان را کاهش نمی‌دهد و عوارض چندان چشمگیری در بر نخواهد داشت.

بازگشت نتایج درمان ارتودنسی

درمان زودهنگام ارتودنسی این قابلیت را دارد که مجددا به حالت اولیه‌ی خود برگردد، به این معنا که دندان‌ها به موقعیت اولیه‌ی خود برگردند. ارتودنتیست با استفاده از ابزارهای نگه دارنده و ریتینرها از بروز این مشکل پیشگیری می‌کنند. ابزارهای نگه دارنده از جمله محصولات آزمایشگاه هستند که برای تنظیم دقیق دندان‌ها ساخته می‌شوند.

ریتینرها سیم‌هایی هستند که به سطح داخلی دندان‌ها می‌چسبند تا آنها را در جای خود ثابت نگه دارند. این مرحله از درمان ارتودنسی از اهمیت بالایی برخوردار است.

 

عادت مکیدن انگشت و درمان آن به کمک ارتودنسی

علاوه بر بالش و عروسک مورد علاقه و نیز زمان دلخواه برای خواب نیمروزی یا خواب شبانه، مکیدن انگشت می‌تواند یکی از جنبه‌های آرام‌بخش دوران کودکی باشد. طبق یکی از گزارشات اخیر، بین 75 تا 95 درصد از نوزادان انگشت خود را می‌مکند. آیا این عادت می‌تواند نگران کننده باشد؟ در اکثر موارد پاسخ منفی است. با این وجود، مهم است که به عادات کودک خود توجه نمایید زیرا ممکن است تاثیر منفی روی سلامت عمومی بدن او داشته باشد.

چه نوع مکیدن انگشتی می‌تواند عادتی طبیعی باشد؟

عادت مکیدن انگشت

عادت مکیدن انگشت

اکثر کودکان، مکیدن انگشت خود را از سنین بسیار پایین آغاز می‌کنند؛ برخی حتی این عادت را از درون رحم مادر با خود به همراه دارند. مکیدن یکی از واکنش‌های طبیعی است و در نوزادان هدفی خاص را دنبال می‌نماید. مکیدن معمولا حس امنیت و رضایت به کودکان می‌دهد. این عادت می‌تواند برای آنها آرام‌بخش باشد، به همین دلیل است که کودک با مکیدن انگشت به خواب می‌رود.

بسیاری از کودکان مکیدن انگشت را در سنین 2 تا 4 سال فراموش می‌کنند. این تنها به این دلیل است که آنها اقدام به ترک عادتی می‌کنند که دیگر برای آنها مفید نیست. با این وجود، ممکن است این عادت را تا سنین پیش از دبستان با خود به همراه داشته باشند. در صورتی که حتی پس از رشد دندان‌های دائمی، این عادت در کودک شما تداوم داشته باشد، زمان آن رسیده است تا برای ترک آن اقدام نمایید.

در عادت مکیدن انگشت چه علائمی باید مورد توجه قرار گیرند؟

عادت مکیدن انگشت

عادت مکیدن انگشت

ابتدا، دقت کنید کودک شما چگونه انگشت خود را می‌مکد. در صورتی که عمل مکیدن غیرفعال باشد و انگشت به آرامی درون دهان قرار داشته باشد، احتمال بروز آسیب و مشکل اندک خواهد بود. اما در صورتی که، مکیدن انگشت پرخاشگرانه باشد و به زبان یا دندان‌ها فشار وارد نماید، ممکن است این عادت مشکلاتی در صاف و یکدست بودن دندان‌ها و رشد طبیعی دهان ایجاد نماید. تداوم این عادت می‌تواند دندان‌ها و فرم صورت را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است منجر به بروز مشکلاتی شود که اصلاح آنها در آینده نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشد.

عوارض مکیدن انگشت

شاید باور کردنی نباشد که چنین عادتی قادر باشد ساختار دهان و فک و دندان‌ها را تغییر دهد. اما واقعیت دارد.

خونرسانی به استخوان فک کودک عالی است و این استخوان به سرعت در حال رشد است، در عین حال نرم و بسیار منعطف است، بویژه در سنین پیش از 8 سالگی. بنابراین اصلا بعید نیست که فشار مداوم شست یا انگشت کودک، شکل استخوان اطراف دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین را تغییر دهد. هر چه این فشار بیشتر باشد، تغییر شکل نیز حادتر خواهد بود.

عادت مکیدن انگشت

عادت مکیدن انگشت

 

در صورت تداوم این عادت، ممکن است دندان‌های جلوی فک بالا رو به جلو و دندان‌های جلوی فک پایین رو به عقب منحرف شوند. بعلاوه ممکن است رشد فک پایین را متوقف نماید در حالی که فک بالا را به جلو می‌آورد. این می‌تواند باعث کج شدن دندان‌ها، اپن بایت قدامی (وضعیتی که در آن دندان‌های جلو به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند)، ایجاد کراس بایت، یا دیگر مشکلات شود. به همین دلایل است که باید پیش از بروز مشکلات بیشتر مانع این عادت شد.

چگونه می‌توان به کودک کمک کرد تا عادت مکیدن انگشت را ترک نماید؟

در صورتی که نیاز است به کودک خود کمک کنید تا عادت مکیدن انگشت را ترک نماید، دستورالعمل‌های زیر را دنبال کنید:

عادت مکیدن انگشت

عادت مکیدن انگشت

  1. همواره مثبت اندیش باشید و نقش حمایت‌گرانه برای فرزند خود داشته باشید. به جای تنبیه کودک برای مکیدن انگشت، برای عدم انجام آن به او جایزه دهید.
  2. نها در طول شب از یک پوشش مخصوص انگشت یا دستکش برای کودک خود استفاده نمایید. به او یادآوری کنید که این یک تنبیه نیست، بلکه راهی است تا به او یادآوری کند از مکیدن انگشت اجتناب نماید.
  3. روی ناخن‌های کودک لاک بدمزه بزنید تا به او یادآوری شود از مکیدن انگشت دست بکشد.
  4. برای او نمودار پیشرفت تهیه کنید و اجازه دهید هر روزی که انگشت خود را نمی‌مکد یک استیکر به آن بچسباند. پس از یک هفته اجازه دهید برای خود جایزه‌ای انتخاب نماید. به مرور زمان با استفاده از این روش این عادت ترک خواهد شد.
  5. اگر متوجه شدید کودک تنها زمانی که حس اضطراب دارد انگشت خود را می‌مکد، سعی کنید منشاء اضطراب او را شناسایی و آن را برطرف نمایید.
  6. به طور کامل به او توضیح دهید اگر این عادت را ترک نکند چه مشکلاتی برای او پیش خواهد آمد.

ابزارهای ارتودنسی ترک عادت مکیدن انگشت

اگر پس از تلاش‌های بسیار کودک شما عادت مکیدن انگشت را ترک نکرد و متوجه بروز مشکلات ارتودنسی در ظاهر او شدید، به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا با استفاده از ابزارهای مخصوص ارتودنسی در ترک این عادت به کودک شما کمک نماید.

ابزارهایی از قبیل گیره‌ی مشبک کام (palatal crib) که ابزاری ثابت است، یا از دیگر ابزارهای متحرک مفید خواهند بود. این ابزار برای خوابیدن نیست- بلکه ابزار فلزی کوچکی است که درون دهان، به دندان‌های فک بالا متصل می‌شود.

گیره‌ی مشبک کام

گیره‌ی مشبک کام

نحوه‌ی عملکرد ابزار چگونه است؟ سیم‌های نیم‌دایره‌ای گیره‌ی مشبک کام مانع رسیدن شست یا انگشت به لثه‌های پشت دندان‌های جلوی فک بالا می‌شوند و لذت مکیدن انگشت را در کودک از بین می‌برد. این به سادگی مانع ایجاد فشار روی دندان‌ها و سقف دهان می‌شود.

بریس دارای چنگک (Rake Appliance)، ریتینر هالی (Hawley Retainer) و ابزار بلوگرس (Bluegrass Appliance) از دیگر ابزارهایی هستند که ارتودنتیست برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودک استفاده می‌نماید.

عادت مکیدن انگشت

عادت مکیدن انگشت

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

همه می‌دانند دندانپزشک چه کارهایی انجام می‌دهد. اما هنوز هم افرادی هستند که اطلاع چندانی از کار ارتودنتیست ندارند. همه‌ی افراد می‌خواهند از لبخندی زیبا لذت ببرند و از درمان ارتودنسی مورد نیاز خود حس خوشایندی داشته باشند، اما باورهای نادرستی درباره‌ی درمان ارتودنسی در برخی افراد شکل گرفته است که باعث تردید آنها در مراجعه به دندانپزشک یا ارتودنتیست خواهد شد. از این رو، در اینجا به برخی باورهای نادرست در رابطه با درمان ارتودنسی خواهیم پرداخت تا از این طریق دید بازتری نسبت به واقعیات این نوع درمان پیدا کنید.

باور نادرست 1: هنگام استفاده از بریس‌ها باید درد احساس کرد تا عمل کنند.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: در گذشته استفاده از بریس‌ها اغلب دردناک بود. اما امروزه در نتیجه‌ی پیشرفت‌هایی که در مواد بکار برده شده در ساخت بریس‌ها صورت گرفته است، کاهش چشمگیری در میزان درد ناشی از استفاده از بریس‌ها مشاهده شده است. بریس‌ها بدون ایجاد درد، بهتر از قبل عمل می‌کنند.

باور نادرست 2: بریس‌ها باید سفت بسته شوند تا عمل کنند.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: این یک باور نادرست شایع است که هر چه بریس‌ها محکم‌تر بسته شوند عملکرد بهتری خواهند داشت و روند درمان را تسریع خواهند داد. واقعیت این است که سفتی و محکمی بیش از حد به دندان‌ها آسیب خواهد رساند و هیچ تاثیری در سرعت روند درمان نخواهد داشت.

باور نادرست 3: بایستی سیم‌های بریس‌ها دائما تعویض شوند.

واقعیت: در درمان‌های ارتودنسی قدیمی نیاز بود که سیم‌ها بارها تعویض شوند. با این حال امروزه، در نتیجه‌ی پیشرفت‌هایی که در مواد بکار برده شده در ابزارها صورت گرفته است، تنها در برخی موارد نیاز خواهد بود که سیم‌ها تعویض شوند.

باور نادرست 4: بریس‌ها تنها راه درمان مشکلات مربوط به ناصاف بودن دندان‌ها هستند.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: هنوز هم بریس‌ها رایج‌ترین درمان می‌باشند، اما در حال حاضر روش‌های بسیاری می‌توانند جایگزین آن شوند. به عنوان مثال، اینویزیلاین به سرعت تبدیل به یکی از مشهورترین درمان‌های ارتودنسی شد. زیرا مزیت دیگری که در کنار فواید بریس‌ها دارد این است که تقریبا غیرقابل دیدن است. ارتودنتیست می‌تواند به شما کمک کند بهترین انتخاب را داشته باشید.

باور نادرست 5: بریس‌ها به سرعت تاثیرگذار خواهند بود.

واقعیت: به محض قرار گرفتن بریس روی دندان‌ها، کار آنها آغاز خواهد شد، اما تاثیر آن تا مدتی محسوس و قابل مشاهده نخواهد بود. در برخی موارد، ممکن است حتی فواصل جدیدی بین دندان‌ها مشاهده شود. با این وجود، زمانی که بریس‌ها خارج می‌شوند، مشکلات مربوط به صاف و یکدست بودن دندان‌ها برطرف خواهند شد.

باور نادرست 6: نتیجه‌ی درمان با استفاده از بریس‌ها دائمی و ماندگار است.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: مشکلات مربوط به نحوه‌ی قرارگیری دندان‌ها در نتیجه‌ی نیروهای طبیعی بوجود می‌آیند که بیمار را در طول زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولا در طول شب از ریتینرها استفاده می‌شود تا پس از خارج شدن بریس‌ها به فرد کمک کند دندان‌ها را صاف و یکدست نگه دارد.

باور نادرست 7: دندان عقل منشاء تمام مشکلات به هم ریختگی دندان‌ها است.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: هیچ شواهدی مبنی بر صحت این باور نادرست وجود ندارد. ممکن است وجود دندان عقل موجب بروز برخی مشکلات شود، اما باعث نخواهد شد که بیمار حتما به بریس نیاز داشته باشد.

باور نادرست 8: هر نوع اوربایتی در فک‌ها بد و ناخوشایند است.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: اوربایت خفیف در هر کسی می‌تواند وجود داشته باشد و الزاما هشدار دهنده نخواهد بود. در واقع، حتی ممکن است مانع ساییدگی دندان‌های جلو شود زیرا میزان سایش و برخورد دندان‌های فک بالا و پایین را کاهش خواهد داد.

باور نادرست 9: زمان خارج کردن بریس‌ها از دهان کاملا مشخص است.

واقعیت: طول درمان ارتودنسی کاملا تقریبی است و برخی عوامل هستند که می‌توانند آن را تحت تاثیر قرار دهند. ارتودنتیست می‌تواند برای شما برنامه‌ی زمانی تعیین کند اما قطعی نخواهد بود.

باور نادرست 10: با وجود بریس‌ها در دهان نمی‌توان ورزش انجام داد.

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

باورهای نادرست درباره درمان ارتودنسی

واقعیت: با وجود بریس‌ها در دهان می‌توان بسیاری از ورزش‌ها را انجام داد. تنها در مورد برخی ورزش‌ها ممکن است دندانپزشک به بیمار توصیه کند از محافظ دندانی استفاده نماید تا از بریس‌ها محافظت نماید. اما هیچ دلیلی وجود ندارد که تحرک بیمار کمتر از زمانی باشد که از بریس استفاده نمی‌کرد.

باور نادرست 11: نمی‌توان پزشک ارتودنتیست خود را عوض کرد.

واقعیت: شما این اختیار را دارید که هر زمان تمایل دارید پزشک خود را عوض کنید، اما باید بدانید ممکن است هر یک از آنها درمان ارتودنسی را با اندکی تفاوت انجام دهد. اما به خاطر خودتان، سعی کنید درمان خود را نزد یک پزشک ادامه دهید.

 

شکاف لب و شکاف کام (درمان لب شکری)

شکاف لب و شکاف کام نقص‌های مادرزادی هستند و زمانی بوجود می‌آیند که لب و دهان کودک در زمان جنینی به درستی شکل نمی‌گیرند. این نقص‌های مادرزادی روی هم رفته “شکاف فکی- دهانی” نامیده می‌شوند.

شکاف لب چیست؟

لب طی هفته‌های چهارم و هفتم بارداری شکل می‌گیرد. با تشکیل اعضای مختلف بدن کودک طی دوران بارداری، بافت‌های بدن و سلول‌های خاص از هر دو سمت سر رو به مرکز صورت شکل می‌گیرند و به یکدیگر متصل می‌شوند تا صورت را تشکیل دهند. اتصال بافت‌ها به یکدیگر، مشخصه‌های چهره، مانند لب‌ها و دهان را شکل می‌دهند. شکاف لب در صورتی رخ می‌دهد که بافت‌های تشکیل دهنده‌ی لب پیش از تولد به طور کامل به یکدیگر متصل نمی‌شوند، که منجر به باز ماندن بافت لب بالا و ایجاد شکاف در آن خواهد شد. شکاف لب بالا می‌تواند یک بریدگی مختصر یا شکافی بزرگ باشد که از لب تا بینی ادامه خواهد داشت. شکاف لب ممکن است در یک، در هر دو سمت، یا در وسط لب وجود داشته باشد، که گزینه‌ی آخر بسیار نادر است. کودکانی که شکاف لب دارند ممکن است شکاف کام نیز داشته باشند.

شکاف کام چیست؟

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

سقف دهان طی هفته‌های ششم تا نهم بارداری شکل می‌گیرد. شکاف کام زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های تشکیل‌دهنده‌ی سقف دهان طی بارداری به طور کامل به یکدیگر متصل نمی‌شود. در برخی نوزادان، بخش‌های جلویی و عقبی کام باز هستند. در دیگر نوزادان، تنها بخشی از کام باز است.

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

دیگر مشکلات شکاف لب و شکاف کام

کودکانی که شکاف لب یا شکاف کام را به تنهایی، یا شکاف لب و کام را با هم دارند، به وضوح در تغذیه و گفتار با مشکلاتی مواجه می‌باشند و ممکن است به عفونت گوش نیز مبتلا باشند. بعلاوه ممکن است مشکلات شنوایی یا مشکلات دندانی داشته باشند.

علل ایجاد شکاف لب و شکاف کام

علل ایجاد شکاف فکی-دهانی در بسیاری از نوزادان ناشناخته است. علت ایجاد شکاف لب و کام در برخی کودکان تغییرات ژنتیکی است. چنین تصور می‌شود که شکاف لب و شکاف کام نتیجه‎‌ی ترکیب عوامل ژنتیکی و دیگر عوامل باشند ، از قبیل چیزهایی که مادر در محیط پیرامون خود با آنها در تماس است، آنچه می‌خورد و می‌نوشد، یا داروهای خاصی که طی بارداری استفاده می‌کند.

عواملی که خطر ایجاد شکاف لب و شکاف کام را افزایش می‌دهند

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

  • کشیدن سیگار: احتمال تولد فرزند مبتلا به شکاف فکی-دهانی در زنانی که سیگار می‌کشند بیشتر از زنانی است که سیگار نمی‌کشند.
  • دیابت: خطر تولد فرزند مبتلا به شکاف لب، با یا بدون شکاف کام، در زنانی که در آنها پیش از بارداری ابتلا به دیابت تشخیص داده شود، بیشتر از زنانی خواهد بود که مبتلا به دیابت نمی‌باشند.
  • استفاده از داروهای خاص: خطر تولد فرزند مبتلا به شکاف لب، با یا بدون شکاف کام، در زنانی که طی سه ماهه‌ی نخست بارداری، برای درمان بیماری صرع از داروهای خاص مانند توپیرامات یا والپروئیک اسید استفاده می‌کنند بیشتر از زنانی است که از این دارو استفاده نمی‌کنند.
شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

 

درمان شکاف لب و شکاف کام

خدمات و درمان‌های ارائه شده برای کودکان مبتلا به شکاف لب و شکاف کام می‌تواند بسته به شدت و وخامت شکاف؛ سن کودک و نیازهای او، وجود دیگر سندروم‌ها یا نقص‌های مادرزادی، یا هر دو متغیر باشد

انجام جراحی به منظور ترمیم و اصلاح شکاف لب معمولا در ماه‌های نخست زندگی صورت می‌گیرد که پیشنهاد می‌شود در 12 ماهه‌ی نخست زندگی کودک باشد. پیشنهاد می‌شود جراحی ترمیمی کام نیز پیش از پایان 18 ماهه‌ی نخست زندگی یا زودتر انجام شود. با بزرگ‌تر شدن کودکان مبتلا به شکاف لب و شکاف کام، ممکن است برخی از آنها نیاز به فرایندهای جراحی دیگری داشته باشند. جراحی ترمیمی موجب بهبود ظاهر چهره‌ی کودک، بهبود تنفس، شنوایی و گفتار وی خواهد شد. کودکانی که با شکاف لب و شکاف کام متولد می‌شوند ممکن است به دیگر انواع درمان‌ها یا خدمات نیاز داشته باشند، مانند مراقبت‌های خاص دندانی یا ارتودنسی یا گفتار درمانی.

ارتودنتیست و شکاف لب و شکاف کام

ارتودنتیست یکی از نخستین متخصصانی است که والدین و کودک مبتلا به شکاف لب و شکاف کام باید با وی ملاقات داشته باشند. دادن اطمینان خاطر، مشاوره والدین، مشاوره‌ی غذایی و تجویز فلوراید نخستین گام به سوی مدیریت و درمان شکاف لب و شکاف کام خواهند بود.

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

شکاف لب و شکاف کام (لب شکری)

در شکاف‌هایی که هر دو سوی صورت را درگیر نموده‌اند، پری ماگزیلا (بخشی از استخوان فک بالا که محل قرارگیری دندان های قدامی و ناحیه‌ی پره‌های بینی خواهد بود) باید به عقب هدایت شوند. در ارتوپدی‌های پیش از جراحی که برای نوزاد ظرف سه تا شش هفته‌ انجام می‌شوند، از ابزارهای دهانی استفاده می‌شود تا بخش‌های درهم‌ریخته‌ی اطراف فک بالا جدا شوند، و با استفاده از تسمه‌ی الاستیک کنار بخش مرکزی لب بالا (prolabium)، رشد پری ماگزیلا را محدود نمایند.

برای مرتفع نمودن مشکلات مربوط به غذا خوردن می‌توان از مسدودکننده‌های آکریلیک استفاده نمود.ارتودنتیست طی دوره‌ی واسط دندانی و نیز پس از رشد دندان‌های دائمی باید ابعاد قدامی-خلفی، و ابعاد عرضی و عمودی قوس‌های دندانی دو فک بالا و پایین را به نحو موثری مدیریت نماید. در بیماران مبتلا به شکاف لب و شکاف کام که مستلزم جراحی ارتوگناتیک (جراحی فک به منظور تغییر موقعیت فک‌ها) می‌باشند، پس از تکمیل دوره‌ی رشد، ممکن است ارتودنسی پیش از جراحی و پس از جراحی ضروری باشند.

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

اگر شما صاحب لبخندی زیبا باشید، بیشتر لبخند خواهید زد. اما اگر لبخند شما تحت تاثیر دندان‌های شکسته یا نامرتب باشد، مجبور خواهید بود کمتر بخندید. مطالعات حاکی از آن است، افرادی که دندان‌های صاف و یکدست دارند احتمالا شادتر، قابل اعتمادتر و باهوش‌تر از افرادی به نظر می‌رسند که دندان‌های به هم ریخته و شکسته دارند. دیگر مطالعات حاکی از آن است که دسته‌ی اول در حرفه‌ی خود بیشتر پیشرفت خواهند داشت.

پیشرفت‌های دندانپزشکی علاوه بر تاثیر روی ظاهر و اعتماد به نفس فرد، روی سلامت دهان و دندان و سلامت عمومی بدن نیز تاثیر مثبت داشته است. حفظ بهداشت در دندان‌های نامرتب و فشرده دشوارتر خواهد بود، در نتیجه بروز پوسیدگی و بیماری‌های بافت لثه و بافت پریودنتال (بافت اطراف دندان) نیز افزایش خواهند یافت. در صورتی که دندان‌های فک بالا و فک پایین در یک ردیف قرار نگیرند، ممکن است سطح جونده‌ی دندان دچار ساییدگی زودرس شود، که ساختار استخوان فک را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. احتمال بروز دیابت، بیماری‌های قلبی و حمله‌ی قلبی در افرادی که دندان‌های نامرتب و فشرده دارند بیشتر خواهد بود.

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

علائم و نشانه‌های فشردگی و به‌هم ریختگی دندان‌ها

احتمالا کسانی دندان‌های فشرده و نامرتب دارند که:

  • دندان‌ها به طور کامل یا جزئی روی یکدیگر همپوشانی دارند.
  • دندان شکسته دارند.
  • در کشیدن نخ دندان با مشکل مواجه هستند.
  • در جویدن غذا مشکل دارند.
  • هنگام جویدن غذا، پیوسته زبان یا داخل گونه (لُپ) خود را گاز می‌گیرند.
  • نوک زبانی حرف می‌زنند.
  • پوسیدگی شدید دندانی دارند.
  • بوی بد دهان دارند.

دلایل به هم ریختگی و کجی دندان‌ها

علل ژنتیکی

درست مانند رنگ چشم و قد که به صورت ژنتیکی مشخص می‌شوند، قوس‌های دندانی (دندان‌های فک بالا قوس دندانی فوقانی، و دندان‌های فک پایین قوس دندانی تحتانی را تشکیل می‌دهند) نیز تحت تاثیر ژنتیک می‌باشند. با کوتاه شدن قوس دندانی (چه فوقانی و چه تحتانی)، فضای کافی برای رشد تمام دندان‌های دائمی وجود نخواهد داشت. این مشکل منجر به فشردگی و نامرتبی دندان‌ها خواهد شد.

علل مربوط به پوسیدگی دندان‌ها

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

پوسیدگی که منجر به از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری شود می‌تواند در نهایت، نامرتبی و به هم ریختگی دندان‌های دائمی را در پی داشته باشد. دندان‌های شیری می‌توانند به عنوان فاصله‌گذار بین دندان‌های دائمی عمل کنند، در صورتی که این فاصله‎ها حفظ نشوند، دندان‌های دائمی با الگویی فشرده و روی هم قرار گرفته رشد می‌کنند.

رشد غیرعادی و نابهنجار لب و کام

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

شکاف لب و شکاف کام دو ناهنجاری شایع است که طی دوران جنینی رخ می‌دهد. شکاف لب و کام به برش یا دو نیم‌شدگی لب یا سقف دهان گفته می‌شود. شلوغی و نامرتبی دندان‌ها در این شرایط عادی است. ترمیم شکاف لب و شکاف کام از طریق جراحی نسبتا ساده است، اما فشردگی و نامرتبی دندان‌ها و دیگر ناهنجاری‌های دندانی از طریق جراحی شکاف کام و لب برطرف نمی‌شود بلکه به طور مجزا نیاز به درمان ارتودنسی خواهد داشت.

تنفس دهانی مزمن

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

تنفس دهانی مزمن باعث خواهد شد قوس دندانی فوقانی به شکل غیرعادی باریک شود. طی تنفس از راه بینی، زبان فشاری به سقف دهان وارد می‌آورد، که به گسترده و عریض شدن قوس دندانی فک کمک می‌کند. طی تنفس دهانی، زبان از سقف دهان دور می‌شود و قوس دندانی فک باریک می‌شود.

 

درمان فشردگی و نامرتبی دندان‌ها

اگر دندان‌های فشرده و نامرتب دارید و

  • بوی بد دهان دارید
  • حین مسواک زدن دندان‌ها لثه‌هایتان خونریزی دارند
  • هنگام جویدن غذا در دهانتان احساس ناراحتی دارید
  • دندان‌هایتان روی یکدیگر همپوشانی دارند
  • کشیدن نخ دندان بین دندان‌هایتان دشوار است

هر چه سریع‌تر در پی مراقبت‌های دندانپزشکی و مراجعه به ارتودنتیست باشید.

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

شلوغی، به هم ریختگی و کج  بودن دندان

متاسفانه راهکاری وجود ندارد تا بتوانید فشردگی دندان‌ها را در منزل اصلاح نمایید. صاف و مرتب نمودن دندان‌ها نیازمند کمک از سوی دندانپزشک و ارتودنتیست می‌باشد. ارتودنتیست ممکن است ریتینر، فاصله‌گذار، بریس و الاینر را پیشنهاد دهد. گاهی اوقات نیز کشیدن دندان‌های شیری و دائمی پیشنهاد می‌شود.

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

طول درمان ارتودنسی برای هر بیماری متفاوت است و تحت تاثیر عوامل مختلف خواهد بود. برخی از این عوامل با معاینه‌ی بیمار مشخص می‌شوند، مانند پیچیدگی مشکل موجود در فک و دندان‌ها که تعیین‌کننده‌ی طول درمان می‌باشند. دیگر عوامل از قبیل “همکاری بیمار” کمتر قابل پیش‌بینی هستند اما به همین میزان در تعیین طول درمان نقش دارند. به همین دلیل، معمولا پیش‌بینی می‌شود که طول درمان بین یک تا دو سال باشد.

موارد پیچیده‌تر ارتودنسی مستلزم مدت زمان بیشتر برای اتمام درمان خواهند بود. از سوی دیگر، ایجاد تغییرات کوچک و درمان‌های جزئی نیاز به زمان کمتری خواهند داشت. بعلاوه، زمانی که درمان چند روش را شامل می‌شود، مثلا جراحی فک یا انجام ایمپلنت،  طول درمان افزایش خواهد یافت.

عوامل موثر بر طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

 

از جمله مهمترین عواملی که طول درمان ارتودنسی را تحت تاثیر قرار می‌دهند به طور خلاصه در زیر ذکر شده‌اند.

  • به نظر در مواردی که درمان ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان دارند بیشتر طول می‌کشد تا مواردی که نیاز به کشیدن دندان ندارند. بعلاوه، تعداد دندان‌های کشیده شده نیز در طول درمان نقش دارند.

 

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

  • نمی‌توان به طور قطعی نتیجه‌گیری کرد که طول درمان با ابزارهای متحرک ارتودنسی چقدر است.

 

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

  • به نظر تفاوت‌های سنی در طول درمان ارتودنسی نقش ندارند، مشروط بر آنکه بیمارها در یک دوره‌ی دندانی دائمی به سر برند.
  • در رابطه با مال اکلوژن کلاس II، شواهد بسیاری مبتنی بر این واقعیت وجود دارد که هر چه درمان ارتودنسی زودتر آغاز شود، درمان آن طولانی‌تر خواهد بود.
  • شواهد اندکی در رابطه با تفاوت‌های طول درمان ارتودنسی مال‌اکلوژن‌های مختلف وجود دارد.
  • طول درمان روش‌های ترکیبی اردونسی- جراحی متفاوت است و به نظر به جراح بستگی دارد. چنین به نظر می‌رسد که جراحان با تجربه‌تر که تعداد بیشتری جراحی انجام داده‌اند، در مدت زمان کمتری درمان را به اتمام می‌رسانند.
مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

  • عوامل مختلف مانند تکنیک مورد استفاده، تعداد و مهارت جراحانی که در فرایند درمان دخیل می‌باشند، رضایت بیمار و شدت مال‌اکلوژن اولیه همگی در طول درمان نقش دارند. با این حال، سهم هر عامل چندان شناخته شده نیست و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
  • وجود دندان‌های نیش نهفته در فک بالا طول درمان را افزایش می‌دهند. وخامت نهفتگی دندان، و نیز سن بیمار، ممکن است با طول درمان مرتبط باشند.
مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

شاید موثرترین عامل درتعیین طول درمان ارتودنسی همکاری بیمار باشد. رضایت بیمار در روند موثر درمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده‌ی مداوم از الاستیک قابل ارتجاع یا روکش کام طبق دستورالعمل ارتودنتیست ، مراقبت صحیح از براکت‌ها و سیم‌ها و مراجعه‌ی منظم به ارتودنتیست افزایش سرعت پیشرفت درمان را ممکن خواهد نمود. عدم تبعیت بیمار از همه‌ی این موارد باعث خواهد شد درمان به تعلیق بیفتد. متاسفانه، ارتودنتیست کنترلی روی این جنبه‌ی درمان ندارد. اغلب، همکاری ضعیف بیمار منجر به طولانی‌تر شدن زمان قابل انتظار درمان خواهد شد.

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

مدت زمان و طول درمان ارتودنسی

با خارج کردن بریس‌های دندانی، درمان ارتودنسی پایان نخواهد یافت. پس از برداشتن بریس نیاز است بیمار از ریتینر استفاده کند تا دندان‌ها را در جای خود نگه دارند.طی این زمان، بیمار باید به طور منظم به ارتودنتیست مراجعه نماید.

در آخر باید اشاره نمود که در حال حاضر اطلاعات مستندی مربوط به طول درمان با استفاده از روش‌های ارتودنسی نسبتا جدید (مانند تکنیک اینویزالازین و مینی‌ایمپلنت) در دست نیست. بعلاوه، شواهد علمی برای بررسی زمان درمان در مورد روش‌های درمان جنبی غیرمعمول کافی نیستند

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیاستم به فاصله یا فضای بین دو دندان گفته می‌شود. ممکن است بین هر دو دندانی فاصله وجود داشته باشد، اما این فاصله غالبا بین دندان‌های قدامی فک بالا مشاهده می‌شود.

علل ایجاد فاصله بین دندان‌ها

فرنولا (اتصالات عضلانی) به بافت‌های نوارمانند کوچکی گفته می‌شود که ممکن است زیر زبان، درون گونه و نزدیک دندان‌های عقبی، یا زیر لب بالا وجود داشته باشند. هنگام رشد جنین در رحم، این بافت‌های نواری رشد برخی ساختارهای دهان را هدایت می‌کنند. با تولد نوزاد، فرنولا به نحوۀ قرار گرفتن دندان‌ها کمک می‌کند.

فرنومی که لب بالا را به لثۀ فک بالا متصل می‌کند فرنوم لبی-لثه‌ای فک بالا گفته می‌شود. اگر لب بالای خود را بلند کنید، به سادگی آن را لمس خواهید کرد. قرار گرفتن فرنوم لبی فک بالا در سطحی پایین‌تر ازحد معمول، شایع‌ترین علت ایجاد فاصله بین دندان‌های قدامی فک بالا می‌باشد. در این صورت، فرنوم آنقدر پایین به لثه متصل شده که دو دندان جلو را از یکدیگر دور نگه می‌دارد.

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیگر علل ایجاد فاصله بین دندان‌های قدامی عبارتند از:

  • رشد طبیعی- معمولا زمانی که دندان‌ها برای نخستین بار درمی‌آیند دارای فواصلی هستند. اما رشد دندان نیش معمولا موجب بسته شدن این فواصل می‌شود.
  • افتادن دندان‌ها- برخی کودکان در حالی متولد می‌شوند که به صورت مادرزادی یک یا دو دندان (در کودکی و بزرگسالی) را در استخوان فک خود ندارند، که باعث ایجاد فاصله می‌شود.
  • دندان‌های اضافی- گاهی اوقات دندان اضافی در استخوان فک وجود دارد که از بیرون آمدن دندان‌های دیگر جلوگیری می‌کند و منجر به ایجاد فاصله می‌شود.
  • دندان‌های کوچک- برخی کودکان ممکن است دندان‌های کوچکی داشته باشند که خود منجر به ایجاد فاصله می‌شود.
  • فک‌های بزرگ- اندازۀ استخوان فک در برخی کودکان، در مقایسه با سایز دندان‌های آنها نسبتا بزرگ است.
  • فرنوم زبانی: فرنوم زبانی فرنومی است که از کف دهان به انتهای زبان متصل می‌شود. در برخی موارد حادِ گره زبانی یا زبان گره خورده (شرایطی که حاصل فرنوم محدودکننده است و اجازه نمی‌دهد زبان آزادانه پشت لب‌ها حرکت کند)، ممکن است فرنوم منجر به ایجاد فاصله بین دندان‌های قدامی فک پایین شود.

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

بسته شدن خود به خود فاصلۀ بین دندان‌ها

در برخی موارد، فاصلۀ بین دندان‌های قدامی در فک بالا به صورت خود به خود بسته می‌شود.

وقتی دندان‌های کودک به تدریج بیرون می‌آیند (حدود شش تا نه ماهگی)، ممکن است دندان‌های قدامی فاصله داشته باشند و فرنوم در پایین به لثه متصل شده باشد. با یک ساله شدن کودک، ممکن است فرنوم کوتاه‌تر شده باشد، و دندان‌های بیشتری درآمده باشند که موجب بسته شدن این فاصله‌ شود. همانطور که در ابتدا گفته شد، فاصله‌های بین دندان‌های کودکان امری طبیعی است، فاصله‌های بین دندان‌های قدامی بزرگسالان نیز اغلب با رشد دندان‌های بیشتر، به صورت خود به خود بسته می‌شوند.

مشکلات مربوط به دندان‌های قدامی دارای فاصله

برخی مشکلات مربوط به دندان‌های قدامی فاصله‌دار عبارتند از:

  • اعتماد به نفس: ممکن است برخی افراد احساس خجالت کنند و نخواهند بخندند
  • بی‌نظمی دندان- وجود فاصلۀ زیاد بین دندان‌های قدامی ممکن است فضای کافی برای رشد دندان‌های مجاور باقی نگذارد. این امر می‌تواند برای بایت فرد مشکل ایجاد نماید.

درمان فاصلۀ بین دندان‌ها

ارتودنتیست دندانپزشکی است که به منظور کسب تخصص در تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات مربوط به بی‌نظمی دندان‌ها و فک‌ها مطالعات اضافی انجام داده است.

متخصص ارتودنسی در رابطه با گزینه‌های درمان با بیمار صحبت می‌کند. آنها باید بتوانند بیمار را راهنمایی کنند که آیا درمان ضرورت دارد و در این صورت، مناسب‌ترین سن آغار درمان چه زمانی است.

ممکن است گزینه‌های درمان شامل موارد زیر باشند:

  • ونیرها- ونیر نوعی پوشش دندان است. اگر فاصله کم باشد؛ می‌توان از ونیرهایی که تنها اندکی عریض‌تر از دندان‌های طبیعی هستند برای پوشش دادن فاصلۀ دندان‌ها استفاده نمود. ونیرها به طور دائمی به سطح دندان‌ها متصل می‌شوند.
دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

  • ابزارهای متحرک- از قبیل روکش. این ابزار به نزدیک‌تر کردن دندان‌ها کمک می‌نماید.
  • ابزارهای ثابت- از قبیل بریس‌ها. بریس‌ها روی دندان‌های قدامی ثابت می‌شوند و نوارهای کشی و سیم‌ها برای نزدیک کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

  • جراحی فرنکتومی- فرنکتومی جراحی است که به منظور برداشتن فرنومی انجام می‌شود که بین دندان‌ها فاصله ایجاد نموده است. این روش معمولا پیش از آنکه فاصلۀ دندان‌ها با درمان ارتودنسی بسته شود انجام می‌شود.
دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

دیاستم یا فاصله بین دندان‌ها

نتیجه‌گیری

  • فاصله بین دندان‌های کودکان امری طبیعی است.
  • فاصله بین دندان‌های قدامی در افراد بزرگسال معمولا با رشد دندان‌های دیگر، به صورت خود به خود بسته می‌شود.
  • متخصص سلامت دهان و دندان یا ارتودنتیست بایستی بتواند به افراد از سنین حدود 8 سال در خصوص نیاز به درمان مشاوره دهد.

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده را می‌توان یک کار نسبتاً سخت نامید که نیاز به‌دقت فراوانی دارند و فرد باید توجه داشته باشد که هیچ قسمتی از مواد غذایی یا پلاک بر روی آنها باقی نماند. این موضوع باعث می‌شود که مسواک زدن به یک فرآیند بسیار مهم تبدیل شود که حتی سلامت دهان و دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. معمولاً افراد در حالت معمول ترجیح می‌دهند که با استفاده از یک خمیردندان معمولی و یک مسواک نسبتاً زبر اقدام به تمیز کردن دندان‌های خود کنند و در نهایت با استفاده از نخ دندان، مواد باقیمانده را پاک‌سازی کنند. اما مسئله مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده کمی پیچیده‌تر بوده و ممکن است به مراحل بیشتری نیاز داشته باشد.

معمولاً ارتودنتیست‌ها هنگامی‌که فرآیند عمل ارتودنسی را انجام می‌دهند و ابزار براکت را در دهان بیمار نصب می‌کنند، آموزش‌های لازم را برای بیماران در نظر می‌گیرند و آنها را نسبت به این ابزار مطلع می‌کنند تا آشنایی کافی داشته باشند و نحوه مراقبت از آنها را بدانند. در حقیقت باید بیماران از این موضوع اطلاع داشته باشند که موفقیت‌آمیز بودن عمل ارتودنسی به نحوه صحیح مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده نیز بستگی دارد و فرد باید ملاحظات آن را در نظر بگیرد.

اهمیت این موضوع ما را بر آن داشت که مراحل اساسی مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده را در هفت گام ذکر کنیم و کارهایی که باید انجام شوند را توضیح دهیم. پس با ما همراه باشید!

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

 گام اول؛ با آب شروع کنید

 قبل از اینکه بخواهید فرایند مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده را شروع کنید، ابتدا باید دهان خود را با آب بشویید. شستشو با آب کمک می‌کند که هرگونه مواد غذایی باقی‌مانده در زیر براکت‌ها و همچنین سیم‌های نگهدارنده آن شل شده و یا جدا شود. این کار باعث می‌شود که فرایند مسواک زدن آسان‌تر باشد. حال اگر متوجه شدید که هنگام شستشوی دندان‌ها با آب هنوز هم مواد غذایی خارج می‌شوند، باید این عمل را تا حد امکان تکرار کنید. فرآیند شستشوی دندان‌ها با آب باید تا زمانی ادامه داشته باشد که آب بدون مواد غذایی از دهان خارج شود.

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

گام دوم؛ از یک خمیردندان مناسب استفاده کنید

 خوشبختانه امروز شرکت‌های متعددی به تولید خمیردندان فعالیت دارند و شاهد تنوع بسیار بالایی در این محصولات هستیم. اگرچه ممکن است این موضوع برای مسواک زدن و استفاده از طعم‌های مختلف لذت‌بخش باشد، اما باید توجه داشت که انتخاب خمیردندان نباید با توجه به طعم و مزه صورت گیرد. در حال حاضر خمیردندان‌هایی با طعم گیلاس، دارچین و سایر میوه‌های مختلف وجود دارد که عمدتاً برای بچه‌های خردسال مناسب هستند. به همین دلیل اگر قصد مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده خود را دارید، به سراغ یک خمیردندان استاندارد بروید و یک نوع مناسب و متناسب با شرایط خود انتخاب کنید.

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

 گام سوم؛ با گوشه‌ها و زاویه‌های دهان شروع کنید

هنگامی‌که برای شروع مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده آماده شده‌اید، در گام اول باید با گوشه‌ها و زاویه‌های دهان خود شروع کنید. برای این کار باید مسواک را در زاویه ۴۵ درجه نسبت به دندان‌های خود قرار دهید تا از این طریق بتوانید قسمت بالای لثه خود را به سمت قسمت پایین مسواک بزنید. ارتودنتیست‌ها و دندان‌پزشکان معتقدند که نحوه صحیح مسواک زدن دندان کمک شایانی به سلامت آنها و همچنین داشتن یک لبخند سالم می‌کند. بنابراین سعی کنید که با بهترین زاویه ممکن نسبت به تمیز کردن گوشه‌های دهان خود اقدام کنید.

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

 گام چهارم: براکت‌ها را به شکل صحیح مسواک بزنید

 بخش مهمی از مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده شامل تمیز کردن براکت‌های ارتودنسی می‌شود. در حقیقت مسواک زدن براکت شامل دو بخش کاملاً مجزا می‌شود. بخش جلویی براکت شامل قسمت‌هایی می‌شود که در دید عموم قرار دارد و بیمار دوست ندارد که ظاهر آنها خراب شود؛ به همین دلیل نهایت تلاش خود را برای تمیز کردن آنها در نظر می‌گیرد. اما از نظر ارتودنتیست‌ها مسواک زدن قسمت پشتی براکت اهمیت بسیاری دارد و بیمار باید تلاش کند که از تجمع پلاک در این قسمت‌ها جلوگیری کند. بنابراین در مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده ابتدا به سمت پایین براکت بروید و پس از پایان این بخش، قسمت‌های بالایی آن را به‌دقت بشورید.

 گام پنجم؛ به آرامی بخش‌های مختلف را مسواک بزنید؛

مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده باید نسبت به مسواک زدن در برنامه‌های معمولی زمان بیشتری بگیرد و باید توجه بیشتری به آن داشته باشید. معمولاً اکثر افراد سعی می‌کنند که زمان  مسواک زدن خود را تا حد امکان کوتاه کنند و سریع‌تر به کارهای خود بپردازند یا به رختخواب بروند. اما باید توجه داشت که مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده حساسیت بسیار بالایی دارد و شخص بیمار باید توجه بسیاری به تمامی قسمت‌های آن داشته باشد. یکی از توصیه‌هایی که ارتودنتیست‌ها به بیماران خود می‌کنند این است که هنگام مسواک زدن دندان‌های خود از یک موسیقی با مدت زمان مشخص استفاده کنند و از این طریق زمان مسواک زدن خود را تحت کنترل داشته باشند. باید توجه داشت که مسواک های معمولی برای تمیز کردن براکت ها کارایی ندارند و باید از مسواک مخصوص ارتودنسی استفاده شود که در میان آن الیاف خاصی برای تمیز کردن اطراف براکت ها استفاده شده است.

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

 گام ششم؛ نخ دندان بکشید

یکی از کارهایی که اغلب توسط افراد نادیده گرفته می‌شود و چه افرادی که عمل ارتودنسی انجام دادند و چه افرادی که به صورت عادی نسبت به مسواک زدن دندان‌های خود اقدام می‌کنند، باید آن را انجام دهند، عمل نخ دندان کشیدن است. در حقیقت باید اعتراف کرد که شدت مسواک زدن به هر اندازه که باشد، لازم است که فرد نسبت به نخ دندان کشیدن اقدام کند. کسانی که برای مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده اقدام می‌کنند، بیشتر در معرض باقی ماندن مواد غذایی و پلاک بر روی دندان‌ها قرار دارد؛ به همین دلیل پس از پایان مسواک زدن، باید فرآیند نخ دندان کشیدن به طور کامل صورت گیرد. استفاده از نخ دندان های مخصوص ارتودنسی (سوپرفلاس) و روش استفاده از نخ دندان در حین درمان به صورت مجزا در مقاله دیگری ذکر شده است.

 گام هفتم؛ دندان‌ها را به طور کامل بشورید

 آخرین مرحله در مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده  شامل شستشوی نهایی دندان‌هاست که برای پاک کردن خمیردندان و هر گونه مواد غذایی و آلودگی که در حین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برداشته شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای این کار باید چند بار دهان خود را آب بکشید و از عدم خروج خمیردندان یا مواد باقیمانده مطمئن شوید.

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در طی درمان ارتودنسی

گام هشتم؛ از دهانشویه مخصوص استفاده کنید

در مرحله آخر باید با استفاده از محلول های دهانشویه مخصوص ارتودنسی فضای دهان خود را شستشو دهید. نحوه استفاده از این دهانشویه ها بر روی بسته درج شده اما به طور معمول باید یک درب از محلول را به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و پس از آن محلول را بیرون بریزید. تا جایی که ممکن است از خوردن محلول اجتناب کنید. استفاده از دهانشویه های مخصوص ضمن تمیز کردن براکت ها باعث ضدعفونی شدن دندانها و تقویت لثه می شود و از بروز پوسیدگی در دندانهایی که براکت دارند تا حد زیادی جلوگیری میکند.

نحوه صحیح مسواک زدن دندان‌های ارتودنسی شده نه‌تنها به نتیجه نهایی کار کمک می‌کند، بلکه سلامت دندان‌ها را برای مدت زمان بیشتری تضمین می‌کند و بیمار می‌تواند نسبت به وضعیت خود اطمینان بیشتری داشته باشد. برای مشاوره در این زمینه و کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

در ابتدا که براکت را در دهان گذشته اید، ممکن است کمی طول بکشد که به آن عادت کنید. در روزهای اول گاهی اوقات کمی درد و ناراحتی ممکن است تجربه شود که خیلی زود برطرف می‌شود. اما گاهی اوقات در طول درمان ارتودنسی مشکلاتی پیش می‌آید که نسبتاً نادر بوده و نیاز به درمان فوری دارد. اگر فکر کنید دچار مشکلی شده‌اید که نیاز به درمان فوری دارد، ابتدا باید شدت مشکل را مشخص کنید که آیا وضعیت اورژانسی و مستلزم توجه فوری است و یا فعلا می‌توانید از پس آن بر بیایید تا زمانی که نوبت مراجعه به ارتودنتیست فرا برسد.

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات اورژانسی ارتودنسی

مشکلات اورژانسی ارتودنسی که واقعاً نیاز به توجه فوری دارند عبارتند از:

  • جراحت یا ضربه دیدن دندان، صورت و دهان
  • عفونت یا تورم لثه، دهان و صورت
  • درد یا ناراحتی شدید و غیر قابل کنترل در این ناحیه

در صورتی ‌که هر یک از موارد گفته شده را تجربه می‌کنید، باید هر چه سریع تر به دنبال توجه پزشکی باشید. با این حال به طور کلی معمولاً با مراجعه به دندانپزشک مشکلتان حل می‌شود. به خاطر داشته باشید دندانپزشک آموزش ویژه ‌ای در زمینه انواع مشکلات دندانی دیده است و انواع ابزار و تجهیزات تشخیصی و درمانی مورد نیاز را دارد. برای مثال هنگامی که دچار شکستگی دندان شده باشید دندانپزشک بلافاصله مشکل را برطرف کرده و دندان را ترمیم می‌کند. پس از ترمیم دندان باید برای تنظیم مجدد براکت به ارتودنتیست مراجعه کنید. گاهی اوقات درد و تورم شدید ممکن است نشانه عفونت باشد. در هر صورت باید فورا به متخصص مراجعه نمایید.

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات ارتودنسی نیازمند درمان فوری

خوشبختانه اکثر مشکلات ارتودنسی خفیف هستند اما باز هم ممکن است باعث ناراحتی شوند. به طور کلی بهتر است ابتدا علت ناراحتی را پیدا کنید و سپس نوبت ارتودنتیست دریافت نمایید.

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

شل شدن یا شکستن نگین براکت، حلقه فلزی یا سیم ارتودنسی

این مشکلات اغلب در اثر گاز گرفتن یا جویدن غذا های سفت یا چسبنده مانند شکلات اتفاق می‌افتد. همچنین گاهی اوقات هنگام ورزش یا بازی کردن (در حالی که  براکت در دهان قرار دارد) چنین مشکلاتی ایجاد می‌شود. در صورتی که حلقه فلزی یا نگین براکت شل شده است اما هنوز به سیم ارتودنسی چسبیده است، بگذارید همان جا بماند اما دیگر الاستیک را به آن وصل نکنید. در صورتی که بخشی از قطعه فلزی سیستم براکت، دهانتان را تحریک می‌کند کمی موم دندان‌پزشکی بر روی آن بمالید. در صورتی که نگین براکت یا حلقه فلزی از جای خود درآمده است، آن را برداشته و در جایی نگه دارید. به هر صورت باید با ارتودنتیست تماس بگیرید تا بدانید چه کاری بهتر است انجام دهید و برای مراجعه نوبت بگیرید. هنگام مراجعه حتماً هرگونه بخش جدا شده از براکت را همراه خود بیاورید.

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

جابه‌جایی یا جدا شدن سیم ارتودنسی، نگین براکت یا لیگاچور

هنگامی که دندانها شروع به حرکت می‌کنند سیم ارتودنسی که به آنها متصل است ممکن است به بافتهای نرم دهان یا گونه را تحریک نماید . در این صورت می‌توانید با کمک ته مداد سیم را به موقعیت بهتری ببرید. در صورتی که سیم حرکت نمی‌کند می‌توانید انتهای آن را با ناخن گیر استریل شده با الکل ببرید. پیش از این کار باید با ارتودنتیست صحبت کنید و دستورالعمل لازم را از او دریافت کنید. برای حرکت دادن لیگاچور یا سیم ارتودنسی که دائماً به بافت‌های نرم دهان برخورد می‌کند می‌توانید از موچین استفاده کنید.

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

مشکلات اورژانس در ارتودنسی

همچنین می‌توانید با استفاده از موم دندانپزشکی، بخش‌های فلزی براکت را بپوشانید تا بافت‌های نرم دهان را تحریک نکند.

دندان درد یا لق شدن دندان

در طی فرایند ارتودنسی کمی لق شدن دندان امری طبیعی است و به علت حرکت دندان اتفاق می‌افتد. با این حال گاهی اوقات این حرکت و لق شدن دندان ممکن است همراه با احساس ناراحتی یا درد در هنگام لمس یا فشار باشد، به خصوص پس از تنظیم براکت این وضعیت ممکن است بیشتر احساس شود. در موارد درد خفیف می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید. شست ‌و شوی دهان با محلول آب نمک نیز برای آرام شدن درد یا ناراحتی مفید است. برای این منظور یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و دهان خود را به مدت 30 ثانیه با آن شست ‌و شو دهید. همچنین می‌توانید دستمال یا حوله گرم و یا پد حرارتی بر روی گونه خود قرار دهید.

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

ارتودنسی با براکت

متداول‌ترین روش صاف و همراستا کردن دندان‌ها و فکها، استفاده از سیستم براکت ارتودنسی است. در این سیستم قطعات مربعی شکل کوچکی که به ‌آنها نگین براکت گفته می‌شود به سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند. سپس سیم ارتودنسی از نگینهای براکت عبور می‌کند و به این ترتیب با واسطه به دندان‌ها متصل می‌شود. از آنجایی ‌که پس از نصب براکت دندان‌ها ظاهر سیم ‌کشی پیدا می‌کنند، به این درمان سیم‌ کشی دندان‌ها نیز گفته می‌شود. هر بار که سیم سفت می‌شود دندان‌ها را می‌کشد بنابراین نیروی ملایم و پیوسته به دندان‌ها وارد می‌شود و به این ترتیب دندان‌ها به موقعیت مورد نظر انتقال پیدا می‌کنند.

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

انواع براکت ارتودنسی

سیستم‌های براکت مختلفی برای درمان ارتودنسی طراحی شده است که هر یک معایب و مزایای خاص خود را دارد. انواع براکت به‌صورت زیر است:

  • براکت فلزی
  • براکت سرامیکی
  • براکت پشت دندانی
  • براکت خود لیگاچور یا دیمون
  • براکت شفاف یا اینویزالاین
معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

براکت فلزی

براکت فلزی که به آن براکت معمولی نیز گفته می‌شود چند تفاوت اصلی با سایر سیستم‌های براکت دارد. مهم‌ترین تفاوت آن این است که نگینهای براکت فلزی هستند. در سیستم براکت فلزی معمولی، برای اتصال سیم ارتودنسی به نگین براکت از لیگاچور استفاده می‌شود. لیگاچور ممکن است پلاستیکی (حلقه کشی) یا فلزی (سیم تابیده) باشد. در برخی سیستم‌های براکت مانند خود لیگاچور و الاینر شفاف لیگاچور وجود ندارد. با این حال توجه داشته باشید که براکت خود لیگاچور و برکت پشت دندانی، خود در دسته براکت فلزی جای میگیرد.

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

مزیت‌های براکت فلزی

  • اصلاح مشکلات پیچیده – براکت فلزی قابلیت اصلاح موارد پیچیده ارتودنسی را دارد. به همین علت در موارد پیچیده تنها از براکت فلزی استفاده می‌شود. در سیستم براکت فلزی می‌توان از حلقه کشی برای اصلاح موقعیت دو فک یا دندان‌های دو فک نسبت به هم استفاده کرد. اینویزالاین اگر چه استفاده آسانی دارد اما تنها مشکلات خفیف و ساده را می‌تواند اصلاح نماید. از براکت فلزی برای انواع مشکلات مال اکلوژن، به هم فشردگی و کمبود فضا، فاصله بین دندان‌ها، مشکلات ناهمراستایی دندان‌ها و بیرون کشیدن دندان نهفته می‌توان استفاده کرد.

  • قدمت زیاد و اثبات کارآیی – براکت فلزی برخلاف سایر سیستم‌های براکت سال‌های زیادی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و آزمون خود را از نظر کارایی و قابلیت اعتماد پس داده است. اولین براکت فلزی در اوایل قرن بیستم مورد استفاده قرار گرفت. در طی دهه‌ های بعدی دائماً سیستم براکت اصلاح شده و بهبود یافت.

  • مقاومت بالا – براکت فلزی از استیل ساخته می‌شود. براکت فلزی مقاومت بسیار زیادی در مقایسه با سایر انواع براکت دارد. در سال 2008 در Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics مقاله ‌ای منتشر شد که یک نظرسنجی درباره انواع مختلف براکت ارائه کرده بود. نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌داد افرادی که درمان ارتودنسی خود را با براکت فلزی انجام داده‌ اند اگر چه از نظر ظاهری در دوره درمان ارتودنسی نازیبا شده بودند اما درمانشان به شکل مؤثرتری انجام شده بود. همچنین این افراد بیان داشته ‌اند که براکت فلزی مقاوم‌تر از انواع دیگر براکت است و کمتر دچار آسیب ‌دیدگی می‌شود بنابراین دائماً درمان متوقف نمی‌شود. براکت سرامیکی در مقایسه با براکت فلزی به سهولت لب پر شدگی و یا تغییر رنگ پیدا می‌کند و زیبایی خود را از دست می‌دهد. همچنین اینویزالاین که از نظر زیبایی گزینه خوبی است در مقابل حرارت تاب برداشته و خراب می‌شود. همچنین به راحتی گم شده یا زیر پا له میشود یا بیمار آن را در مکانی جا می‌گذارد. بنابراین بیمارانی که سهل ‌انگاری دارند بهتر است از براکت فلزی استفاده کنند تا طول دوره درمان آنها طولانی نشود.
معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

معایب و مزایای ارتودنسی ثابت با براکت فلزی

مراقبت از براکت فلزی

هر سیستم براکتی برای شما انتخاب می‌شود، تا حدی وابسته به مراقبت و پایبندی شما به دستورات ارتودنتیست دارد. در طول درمان ارتودنسی حتماً باید بهداشت دهان را به دقت رعایت کنید. باید هر روز حداقل دو مرتبه دندان‌ها و براکت را تمیز کنید. از مصرف غذاهای سفت و ترد که ممکن است به سیستم براکت آسیب برسانند، پرهیز نمایید. به خاطر داشته باشید هرچه همکاری بهتری داشته باشید دوره درمان کوتاه‌تر می‌شود.