کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش دوم

در مقاله قبل راجع به مهم ترین ویژگی های لیزر و نیز تأثیرات بیولوژیک آن برای شما صحبت کردیم و در ادامه از کاربردهای لیزر در درمان ارتودنسی گفتیم که مهم ترین آنها کارهایی است که می توان روی بافت نرم انجام داد. در این مقاله به دیگر کاربردهای لیزر روی بافت نرم می پردازیم.

کاربرد لیزر CO2 در ارتودنسی

لیزر CO2 وقتی در درمان ارتودنسی استفاده می شود می تواند مزایای زیادی داشته باشد. این مزایا عبارتند از خونریزی و درد کمتر، انقباض زخم و ایجاد اسکار کمتر، حداقل ناراحتی ممکن پس از جراحی، زمان درمان کمتر، و ابزارهای ثابت را می توان بلافاصله پس از فرایند جراحی کار گذاشت. با این حال، از آنجا که انرژی لیزر CO2 به خوبی توسط هیدروکسی آپاتیت (مینای دندان) جذب می شود؛ این خطر وجود دارد که تغییرات دمایی که در نتیجه انتقال انرژی لیزر بوجود می آیند موجب تخریب پالپ دندان شود یا منجر به ایجاد خطوط یا حفره روی دندان ها شوند.

کاربرد لیزرهای Nd:YAG و دایود در دندانپزشکی

لیزرهای Nd:YAG و دایود در بین دندانپزشک ها و ارتودنتیست ها از شهرت زیادی برخوردار است. آنها مزایایی مانند مزایای لیزر CO2 دارند. آنها بیشتر برای ژنژیوپلاستی مناسب هستند زیرا در تماس مستقیم استفاده می شوند که بیشترین کنترل را برای جراحی زیبایی فراهم می آورند. علاوه بر این، آنها این قابلیت را دارند که خونریزی را متوقف کنند. طول موج آنها به خوبی توسط بافت های سخت دندانی جذب نمی شود، بنابراین، این نوع لیزرها برای کاربرد روی بافت های اطراف دندان ها بی خطر هستند.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد های لیزرهای Er:YAG و Er,Cr:YAGG در دندانپزشکی

لیزرهای Er:YAG و Er,Cr:YAGG می توانند هم روی بافت های نرم و هم بافت های سخت کار کنند زیرا هر دو طول موج آنها توسط آب و هیدروکسی آپاتیت جذب می شود. با این حال، آنها اساساً برای برداشتن پوسیدگی دندان ها و آماده سازی دندان ها استفاده می شوند تا جراحی های بافت نرم، علت هم این است که کشش زیادی به سمت مینای دندان دارد و قابلیت انعقاد خون کمتری دارد.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

درمان فرنوم با کمک لیزر بافت نرم

فرنوم لبی هیپرتروفی شده (بیش از حد رشد کرده) که در حاشیه لثه های بین دو دندان جلو یا پاپیلای کام باقی مانده است می تواند موجب دیاستم خط وسط دندان های جلو شود. پایین بودن این نوع فرنوم می تواند مانع قرار گیری ابزارهای انکوریج (تکیه گاه یا لنگر) موقت شود که در مورد لبخند لثه ای، برای فرو بردن دندان های جلوی دهان در حفره استفاده می شوند. فرنوم زبانی کوتاه نیز می تواند موجب انکیلوز و منجر به بروز مشکلاتی مانند بلع غیر عادی، رشد نامتقارن فک پایین و دیاستم خط وسط فک پایین شود. جراحی که برای برداشتن این فرنوم انجام می شود فِرِنِکتومی نامیده می شود.

فرنکتومی با لیزرهای دارای طول موج های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که لیزر CO2 ابزاری ایده آل برای جراحی های داخل دهانی است، از جمله مقادیر زیادی بافت نرم یا بافت های فیبروز متراکم. این گزینه برای فرنکتومی شناخته شده است زیرا جذب آن توسط بافت های مخاطی داخل دهان، که حاوی 90% آب هستند، بالا است.این نوع لیزر هم روی بافت نرم و هم روی بافت سخت خوب کحار می کند.

در مقایسه با تیغ های مرسوم، این لیزر درد و تورم کمتری ایجاد می کند و مشکلات پس از جراحی آن کمتر است، خونریزی پس از جراحی را کاهش می دهد و بهبود را ارتقاء می بخشد.

برخی دندانپزشک ها برای انجام فرنکتومی از لیزرهای Nd:YAG و دایود نیز استفاده می کنند که مزایایی مشابه لیزر CO2 دارند. با این حال، کاربرد لیزرهای Nd:YAG و دایود روی فرنکتومی لبی محدود است. طول موج های آنها خیلی خوب توسط بافت های دندانی سخت جذب نمی شود. آنها در قالب طول موج های پیوسته و مدوام کار می کنند که منجر به بروز عوارض جانبی دمای بالا می شوند. بنابراین، لیزرهای Nd:YAG و دایود را نمی توان در تماس مستقیم با استخوان جایی استفاده کرد که یک سر فیبر فرنوم لبی متصل شده است. اما در فرنکتومی زبانی، لیزر دایود بواسطه اندازه کوچک و قیمت پایین آن مفید است.

لیزر Er:YAG خیلی خوب توسط بافت سخت و آب جذب می شود و به شکل موج پالس عمل می کند و باعث بالا رفتن کیفیت برش بافت سخت با کمترین تأثیر حرارتی می شود. از آنجا که لیزر Er:YAG این ویژگی ها را دارد، برای فرنکتومی لبی باید در کنار لیزر Nd:YAG یا دایود استفاده شود. بر اساس گزارشات، لیزر Er:YAG دارای خاصیت آرام بخش بودن است و نیاز به بی حس کننده موضعی کمتری دارد یا هیچ بی حس کننده ای نیاز ندارد.

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

 

کمک لیزر به درمان دندان نهفته

دندان های نهفته را پس از جراحی اکسپوز (برداشتن بافت نرم روی دندان) می توان با فشار درمان ارتودنسی به جای درست خود هدایت کرد. جراحی اکسپوز دندان های نهفته در درمان های روزمره ارتودنسی چندان معمول نیست. تکنیک های لیزر بویژه زمانی مفید هستند که برای برداشتن بافت روی دندان های نهفته ای استفاده می شوند که یا زیر مخاط لثه یا در سطح استخوان ها نهفته هستند. محیط خشک جراحی و عاری از هر گونه آلودگی خون باعث می شود اتصال مستقیم براکت به دندانی که اکسپوز شده است (از زیر بافت بیرون آورده شده است) راحت تر انجام شود. با این حال، اخیراً شاهد گزارشاتی مبنی بر وقوع امفیزم (پیدایش غیر عادی هوا یا گاز به طور غیر عادی در بافت های بدن) زیر جلدی پس از جراحی اکسپوز دندان با لیزر بوده ایم.

در مطالعات مختلف، از طول موج های لیزرهای مختلفی، از جمله اربیوم، دایود، Nd:YAG، و CO2 برای انجام این فرایند استفاده شد. اربیوم با استقبال بیشتر دندانپزشک ها مواجه شد زیرا می تواند هم بافت های نرم و هم بافت های سخت را برش دهد، در نتیجه قادر است دندان نهفته در سطح استخوان را نیز اکسپوز کند. علاوه بر آن، دارای تأثیر اِچ کنندگی مینای دندان است که باندینگ ابزارهای ارتودنسی بلافاصله پس از جراحی را تسهیل می سازد. تأثیر اِچ کنندگی مینای دندان توسط لیزر در مقاله بعد نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

در مقاله بعد به بیان مزایا و معایب لیزر بافت نرم نیز خواهیم پرداخت.

کاربرد لیزر در ارتودنسی – بخش اول

“لیزر” LASER مخفف عبارت “تقويت نور بوسيله امواج تحريك شده” است. لیزر دستگاهی است که می تواند با تغییر انرژی الکتریکی به انرژی اپتیکال نور تولید کند. برای تولید نور لیزر، بایستی اتم ها به سطح انرژی بالاتری برسند و انرژی خود را در آزاد کنند. این اشعه تقریباً موازی، تک رنگ، و متمرکز نور است، که با نورهای معمولی تضاد دارد.

مهم ترین ویژگی های لیزر

لیزر دارای سه ویژگی منحصر به فرد است که آن را از نورهای معمولی متمایز می کند. مونوکروماتیک بودن Monochromaticity: در مقایسه با منابع معمولی نور که طول موج های گسترده ای از خود ساتع می کنند، طول موج نوری که توسط لیزر ساتع می شود بسیار باریک است، به همین نور لیزر دلیل به جای آنکه چند رنگ باشد، یک رنگ خاص دارد. موازی سازی Collimation: پرتو لیزر مسیر، اندازه، و شکل ثابتی دارد در حالی که نورهای معمولی در تمام جهات ساتع می شوند. ارتباط و پیوستگی Coherency: همه امواج نوری در نور لیزر شبیه یکدیگر هستند.

تأثیرات بیولوژیک لیزر

وقتی نور لیزر به بافت هدف برخورد می کند، چهار نوع تعامل صورت می گیرد: انعکاس، انتقال، پراکنده شدن، و جذب شدن. انعکاس زمانی اتفاق می افتد که پرتو تابیده شده مسیر خود را از روی سطح بافتی که روی آن تابیده شده است تغییر می دهد که باعث می شود هیچ تأثیری روی هدف نداشته باشد. وقتی انرژی لیزر از داخل بافت عبور می کند، هیچ تأثیری روی بافت هدف ندارد و انتقال اتفاق می افتد. پراکنده شدن نور باعث می شود گرمای تولید شده توسط پرتوهای لیزر به اطراف محل تابش منتقل شود که موجب تضعیف انرژی لیزر می شود. جذب انرژی لیزر توسط بافت های هدف از جمله تأثیرات اولیه و مطلوب لیزر است. مقدار انرژی جذب شده توسط بافت هدف به طول موج لیزر، حالتی که نور ساتع می شود، و نیز ویژگی های بافت بستگی دارد.

لیزرهای دندانی چندین تأثیر فوتوبیولوژیکال دارند: تأثیرات فوتوترمال Photothermal لیزر به تبدیل نور به گرما گفته می شود. برش ها، شکاف ها و قطع کردن های با دقت و بدون خونریزی در جراحی نتیجه تأثیر فوتوترمال لیزر هستند. واکنش های شیمایی لیزر از قبیل کیور (خشک) کردن رزین کامپوزیت و شکستن پیوندهای شیمیایی می توانند با کمک لیزر انجام شوند که نتیجه تأثیر فوتوشیمیایی  photochemical آن است. تأثیر فوتوآکوستیک photoacoustic لیزر می تواند با یک موج شوک تولید شود که می تواند بافت را از هم باز کند و یک دهانه ساییده بوجود بیاورد. این ویژگی برای فرایندهای بافت سخت دندانی مفید هستند. لیزر دارای تأثیر بیواستیمولیتینگ biostimulating نیز هست که باعث می شود زخم به سرعت بهبود پیدا کند و درد تسکین یابد، رشد کلاژن و تولید تأثیر ضد التهاب افزایش پیدا کند.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

بیش از سه دهه از استفاده از لیزر در جراحی های فک و صورت می گذرد. این تکنیک نسبتاً جدیدی است که طی 20 سال اخیر به ارتودنسی معرفی شده است. این درمان خیلی زود جای خود را در حل مشکلات متعدد مربوط به درمان ارتودنسی، از باندینگ براکت های سرامیکی، دیباندینگ براکت ها، اِچ کردن سطح مینای دندان ها گرفته تا جراحی مخاط و بافت لثه، پیدا کرد. لیزرها با طول موج های مختلف می توانند مشکلات بافت های سخت را برطرف کنند. علاوه بر این، گزارش شده است که لیزر با سطح پایین در کنترل درد ناشی از قرار گیری سیم ارتودنسی نیز مفید است.

 

 

کاربرد لیزر در ارتودنسی

کاربرد لیزر در ارتودنسی

 

کنترل بافت نرم

اغلب قبل از درمان ارتودنسی، در طول و پس از آن، ناهنجاری هایی در بافت های نرم اتفاق می افتد. سه وضعیت بالینی اصلی که ممکن است با درمان ارتودنسی همراه باشند عبارتند از رشد بیش از حد بافت لثه، فرنوم غیر عادی، و نهفتگی دندان. بنابراین، فرایندهای جراحی مانند ژنژیوکتومی gingivectomy، ژنژیوپلاستی gingivoplasty ، و فرِنِکتومی frenectomy و نیز برداشتن بافت از روی دندان نهفته با کمک جراحی، اغلب برای حل مشکلات بالا لازم هستند. بر اساس مطالعات قبلی، لیزرهای بافت نرم (با دقت زیاد، قابلیت بیشتر در جلوگیری از خونریزی، بهبود سریع تر زخم، و درد کمتر) می توانند جایگزین تیغ های مرسوم جراحی برای انجام جراحی ها شوند. لیزرهای بافت نرم مختلفی هستند که برای فرایندهای بافت نرم داخل دهان استفاده می شوند که از بین آنها دایود، CO2 و ND:YAG به دیگر انواع آن ارجحیت دارند. اخیراً Er:YAG و Er,Cr:YAG توجه بسیاری به خود جلب نمودند.

بزرگ شدن بافت لثه می تواند درمان ارتودنسی را از ابتدا و از زمانی که براکت ها به دندان ها متصل می شوند، تا مرحله پایانی درمان تحت تأثیر قرار دهد. علل بزرگ بزرگ شدن بافت لثه را می توان به دو دسته تقسیم کرد: علل دارویی (فنی توئین  phenytoin، سیکلوسپورین  ciclosporinو مسدود کننده های کانال کلسیم) و تجمع پلاک با تحریک مکانیکی. حاشیه های بزرگ شده لثه ها یا کانتور غیر عادی آنها به نظر می رسد می تواند ارتفاع و شکل تاج دندان ها را تغییر دهد که در عوض تناسب دندان ها را تغییر می دهد.

بنابراین، به نظر بسیاری از ارتودنتیست ها قرار گیری صحیح براکت ها روی مرکز بالینی تاج دندان ها دشوار است. گاهی اوقات، باندینگ براکت امکان پذیر نیست. در طول درمان ارتودنسی، عدم تناسب دندان در نتیجه رشد بیش از حد لثه ها باعث می شود ارزیابی صحیح و قضاوت انحراف محوری دندان دشوار باشد، بنابراین، نتایج درمان ارتودنسی چندان رضایت بخش نخواهند بود و از نظر زیبایی مشکل آفرین خواهند بود.

برای حل مشکلات بوجود آمده در نتیجه بزرگ شدن لثه ها لازم است ژنژیوکتومی و ژنژیوپلاستی انجام شوند. لیزر CO2 یکی از بهترین ابزارها برای جراحی های دهانی تلقی می شود زیرا طول موج های آن به خوبی توسط بافت نرم جذب می شوند، زیرا اساساً از آب تشکیل شده است. در دهه 1980 استفاده از لیزر CO2 توسط پریودنتیست ها برای انجام ژنژیوکتومی روی بیمارانی آغاز شد که دچار هیپرپلازی (افزایش رشد) بافت لثه ناشی از مصرف برخی داروها بودند. لیزر CO2 به صورت گسترده توسط دندانپزشک ها برای زدودن بافت اضافی لثه، هم برای دلایل عملکردی و هم دلایل زیبایی مورد استفاده قرار گرفت.

در مقاله بعد به ادامه این مبحث خواهیم پرداخت…

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

آپنه خواب چیست؟

آپنه خواب یکی از مشکلات پزشکی شایع است که می تواند منجر به قطع تنفس در طول شب شود. گرچه اغلب مشخصه ویژه این شرایط صدای بلند خر و پف است، مخصوصاً وقتی تنفس مجدداً آغاز می شود، اما برخی افراد ممکن است کاملاً بدون علامت و نشانه باشند. آپنه خواب، خواه بی صدا باشد یا نه، این قابلیت را دارد که به یک مشکل مربوط به سلامتی، مانند فشار خون یا خستگی مزمن تبدیل شود. ارتودنسی می تواند راهکاری عملی برای کمک به درمان آپنه خواب باشد. در این مقاله به پاسخ برخی از پرسش هایی می پردازیم که بیشتر مطرح می شوند.

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

 

تنفس افرادی که آپنه خواب دارند چه مدت متوقف می شود؟

متوقف شدن تنفس در طول خواب می تواند بین چند ثانیه تا چند دقیقه متفاوت باشد. حتی اگر آپنه خواب دو دقیقه طول بکشد، عموماً آنقدر زیاد نیست که بدن بدون اکسیژن بماند تا جایی که آسیب دائمی به بدن وارد شود. برخی افرادی که از این شرایط رنج می برند، ممکن است در طول یک ساعت پنج مرتبه یا بیشتر آن را تجربه کنند، در حالی که افراد دیگر ممکن است حتی تا 30 مرتبه نیز آن را تجربه کنند. هر چه تعداد دفعات بروز آن بیشتر باشد و مدت زمان توقف تنفس طولانی تر باشد، خطر آن برای فرد بیشتر خواهد بود.

آیا آپنه خواب انوع مختلفی دارد؟

سه نوع متفاوت آپنه خواب وجود دارد. شایع ترین نوع آن آپنه خواب انسدادی obstructive sleep apnea است که در آن مجرای تنفسی به صورت فیزیکی به نوعی مسدود می شود. آپنه خواب مرکزی Central sleep apnea از طریق مشکلاتی بروز می یابد که در سیستم عصبی بدن خود فرد بوجود می آید و باعث می شود نتواند به درستی تنفس در طول خواب را تنظیم کند. آپنه خواب مختلط Mixed sleep apnea ترکیبی از هر دو آپنه خواب انسدادی و مرکزی است.

علل آپنه خواب کدامند؟

علل مختلفی هستند که می توانند منجر به بروز آپنه خواب شوند، و معمولاً به آپنه خواب انسدادی مربوط می شوند. چاقی یکی از علل اصلی بروز آپنه خواب است. از دست رفتن تون عضلانی داخل گلو، بزرگ شدن لوزه ها، رشد تومورها، سندروم داون و مشکلات ارتودنسی مانند اوربایت بزرگ یا نادرست بودن ارتباط فک ها از جمله علل دیگر هستند.

آپنه خواب چگونه درمان می شود؟

آپنه خواب عموماً با استفاده از دستگاه CPAP درمان می شود. این ابزار مخصوص که شب ها در طول خواب استفاده می شود هوا را به صورت مدوام  از راه حلق فشار می دهد تا مانع انسداد مجرای تنفسی شود.

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

 

آیا ارتودنسی می تواند به درمان آپنه خواب کمک کند؟

ارتودنسی می تواند به مبتلایان به آپنه خواب کمک کند در طول شب استراحت خوبی داشته باشند. آپنه خواب در کودکان می تواند در نتیجه تنگ شدن مجرای تنفسی در اثر بزرگ شدن لوزه ها یا آدنوئیدها یا باریک بودن کام (سقف دهان) اتفاق بیفتد. باریک بودن فک های بالا و پایین می تواند باعث شود کودک با دهان باز نفس بکشد و به احتمال زیاد زبان پایین تر از حد معمول خود قرار می گیرد و مجرای تنفسی را مسدود می کند.

گرچه لوزه های بزرگ با بزرگ شدن کودک و نزدیک شدن او به دوران بلوغ به تدریج کوچک می شوند، اما باید نقش آنها به دقت توسط یک متخصص درست مانند جراح گوش و حلق و بینی مورد ارزیابی قرار بگیرد. با وسیع شدن کام آنها، در مدت زمانی کوتاه تا متوسط، مجرای بالای بینی آنها نیزعریض تر می شود و می تواند به بهبود تنفس و ایجاد تغییرات مطلوب در رشد صورت کمک کند. افزایش عرض (وسیع شدن) کام قبل از بلوغ برای کودکان ایده آل است زیرا سقف دهان هنوز جوش نخورده است و فک محکم نشده است. علاوه بر این، وسیع شدن کام به ارتودنتیست کمک می کند دندان های فک بالا را با دندان های فک پایین هماهنگ سازد و مشکلات بایت ناشی از باریک بودن قوس دندانی بالا را برطرف سازد.

 

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

 

بریس ها به تنهایی نمی توانند مجرای بینی را باز کنند تا تنفس بهبود پیدا کند. مزیت دیگری که درمان هایی دارند که برای گسترده کردن مجرای تنفسی استفاده می شوند این است که احتمال فشرده شدن دندان ها با دندان های دائمی و از نیاز به کشیدن دندان کاسته می شود.

فکی که به درستی صاف نشده باشد، می تواند منجر به بروز آپنه خواب انسدادی شود. درمان آندربایت، اوربایت، یا کراس بایت با کمک روش هایی که هدف آنها تغییر پهنا و/ یا وضعیت فک ها است، می تواند استراتژی باشد که برای بهبود تنفس مفید واقع می شود.

 

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

درمان آپنه خواب با ارتودنسی

 

در بیماران جوان یا کم سنی که آپنه خواب متوسط تا شدید دارند، لازم است ابتدا با یک پزشک متخصص اختلالات خواب مشورت کنند تا مورد ارزیابی های دقیق و جامع پزشکی قرار بگیرند، که شامل مطالعه و بررسی خواب در طول شب نیز می باشد. روش های مناسب متعددی هستند که برای درمان آپنه خواب استفاده می شوند، از دستگاه CPAP (نوعی فیس ماسک که در طول شب استفاده می شود و به یک پمپ هوا متصل است که هوا را به داخل مجرای تنفسی فشار می دهد) گرفته، تا ابزارهای متحرکی که در طول شب استفاده می شوند تا فک را جلوتر بیاورند و به باز کردن مجرای تنفسی کمک می کنند، و ترکیب جراحی و ارتودنسی برای تغییر وضعیت فک ها. ارتودنتیست ها تجربیات قابل توجهی در زمینه درمان این مشکلات دارند، بنابراین برای حل مشکل آپنه خواب خود به ارتودنتیست مراجعه کنید.

اثر بیس فسفونات بر درمان ارتودنسی – بخش دوم

در مقاله قبل داروی بیس فسفونات را به شما معرفی کردیم و گفتیم هدف نهایی استفاده از آنها تغییر شکل استخوان ها است و در ادامه راجع به مکانیزم عمب آنها صحبت کردیم. در این مقاله راجع به دیگر ابعاد استفاده از آنها و نیز تأثیرآنها روی درمان ارتودنسی بحث می کنیم.

بیس فسفونات تغییر شکل استخوان ها را متوقف نمی کند، بلکه آن را تعدیل می کنند!

بیس فسفونات تغییر شکل کنترل نشده استخوان ها را کنترل می کند. آنها شبیه برخی فرایندهای پاتولوژیک مانند استئوپنی و پوکی استخوان در نتیجه کمبود استروژن (اغلب همزمان با بروز یائسگی) عمل می کنند. در این بیماران، شکل گیری و فعالیت کنترل شده کلاست ها منجر تعادل را به شکل گیری و جذب استخوان باز خواهد گرداند، که هر دوی آنها برای حفظ استخوان ضروری هستند. به عبارت دیگر، هدف بیس فسفونات ها احیاء استخوان ها و درآوردن آنها به شکلی طبیعی است. از نظر بالینی، بیس فسفونات ها برای بیماران راحتی و کیفیت بیشتر زندگی را فراهم می آورند. آنها در برابر تغییر شکل مقاومت نمی کنند، در عوض روند آن را تعدیل و کنترل می کنند.

اثر بیس فسفونات بر درمان ارتودنسی

اثر بیس فسفونات بر درمان ارتودنسی

 

 

تأثیر بیس فسفونات روی جابجایی ارتودنتیک دندان ها

تحقیقاتی که روی جابجایی دندان های حیوانات و انسان ها با استفاده از بیس فسفونات ها انجام شده بودند، بر اساس نوع بیس فسفونات مصرفی، دوز، شکل مصرفی، دوره آزمایشی، و نحوه جابجایی دندان ها بودند. هیچ یک از این تحقیقات نه تأیید می کند و نه شواهدی ارائه می دهد که این نوع دارو در درمان ارتودنسی اختلال ایجاد می کند. هیچ تأیید علمی، روش شناسی، شواهد، یا نتایجی وجود ندارد که اجازه دهد چنین ادعایی مطرح شود. همین موضوع برای اسئواینتگریشن نیز صحت دارد.

 

 

اثر بیس فسفونات بر درمان ارتودنسی

اثر بیس فسفونات بر درمان ارتودنسی

بیس فسفونات و خطر استئومیلیت ماگزیلا در طول درمان های دندانی

در بیمارانی که با رشد سلول های جدید به صورت غیر طبیعی و بدخیم مواجه هستند، سلول های تومور واسطه هایی را آزاد می کنند که موجب تحریک عمل و تأثیر ایجاد شده توسط پاراتورمون (نام تجاری فراورده ای از عصاره پاراتیروئید) روی بافت های استخوانی می شوند. این اتفاق در نتیجه شباهت های مولکولی در میان واسطه ها رخ می دهد. بنابراین، در بیمارانی که رشد سلول های جدید به صورت غیر طبیعی و بدخیم اتفاق می افتد، جذب استخوان به صورت فوق العاده سریع پیش می رود و سطوح سرم کلسیم در آنها افزایش یافته می یابد، که می تواند زندگی آنها را به خطر بیندازد. به این دلیل، این شرایط تحت عنوان هیپرکلسمی hypercalcemia  بدخیم شناخته می شود.

بیس فسفونات ها می توانند جذب کنترل نشده استخوان در بیمارانی که مشکلات آنکولوژیک دارند را کنترل کنند، و در نتیجه، هیپرکلسمی بدخیم را کاهش دهند یا متوقف کنند. یکی از مهم ترین تأثیرات بیس فسفونات ها از بین بردن علائم دردهای شدید است، که از جمله این شرایط سیستمیک است.

بیمارانی که تحت درمان رشد سلول های جدید به صورت غیر طبیعی و بدخیم هستند، از چند نوع دارو استفاده می کنند، از جمله آنتی بیوتیک ها، ضد دردها، و داروهای ضد التهاب قوی. علاوه بر این، از داروهای سیتوستاتیک و سیتوتوکسیک نیز استفاده می کنند که بر علیه باقی ماندن سلول های مضر در محل ضایعه و نیز در دیگر قسمت های بدن عمل می کنند، در نتیجه آنها را از بین می برند یا مانع تکثیر آنها می شوند.

متأسفانه، این داروها اثر آنتی نئوپلاستیک به جا می گذارند که تولید لوکوسیت ها را کاهش می دهد، سلول های سیستم ایمنی بدن. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که مغز استخوان پیوسته این عناصر دفاعی را با سرعت بالایی تولید می کند؛ با این حال، وقتی با داروهای سیتوستاتیک تماس می یابند، سرعت آن کاهش می یابد و سیستم ایمنی بدن بیمار را به شدت ضعیف می کند. به همین دلیل- ظرفیت پایین تکثیر سلولی- فرایندهای بازسازی و ترمیم با مشکل مواجه می شوند.

استفاده بیس فسفونات به تنهایی هیچ شواهدی مبنی بر احتمال بروز استئومیلیت از خود نشان نداده است. در مقایسه، نقص سیستم ایمنی بدن بیمار و بافت های بدن که قابلیت واکنشی آنها پایین آمده است، و نیز عوارض جانبی سیتوستاتیک و سیتوتوکسیک (سمی) داروها، که برای درمان آنتی نئوپلاستیک ضروری هستند، شواهدی مبنی بر احتمال بروز استئومیلیت از خود نشان داده اند. بیس فسفونات ها مانند واکنش های التهابی و ایمنی، اثر سیستم ایمنی بدن را کاهش نمی دهند. بعلاوه، نه تنها تکثیر سلول ها را کاهش نمی دهند، بلکه برای سلول های استخوانی سمی نیز نیستند.

تراکم استخوان آلوئولار با استفاده ازبیس فسفونات ثابت باقی می ماند.

محققان در بررسی توده استخوانی در ارگانیسم های تحت عمل آلدرونات بیس فسفونات، روی تراکم توده استخوانی آلوئولار فک بالا تحقیق کردند. نتایج حاکی از این بود که هیچ تفاوت چشمگیری در تراکم استخوان آلوئولار حیواناتی که از آلدرونات استفاده می کردند و گروه کنترل وجود نداشت. بر اساس روشی که استفاده شده بود، کاملاً منطقی است که نتیجه گیری کرد که بیس فسفونات آلدرونات هیچ تأثیری روی کیفیت استخوان آلوئولار ندارد، در نتیجه ویژگی های ساختاری و مکانیکی بافت حیوانات سالم را حفظ خواهد کرد.

باید توجه کرد که قسمت های آلوئولاری که در این آزمایشات مورد بررسی قرار گرفته بودند محل هایی بودند که دندان ها در آنجا به صورت آزمایشی جابجا شده بودند. به عبارت دیگر، این امکان وجود دارد که جابجایی ارتودنتیک دندان ها ممکن است به صورت طبیعی در ارگانیزم های تحت عمل بیس فسفونات طراحی شده باشند.

در این تحقیقات، بیماران افرادی بودند که کاشت ایمپلنت های دندانی، درمان ارتودنسی با کشیدن دندان، و نیز جراحی های پارا اندودانتیکس (ریشه دندان) و پریودنتال (لثه ای) داشتند، بدون اینکه هیچ مشکلی برای آنها بروز یابد یا تغییرات بالینی مشهودی در آنها بوجود بیاید که به استفاده از داروها مربوط باشد. در انتهای درمان ها، زیبایی ظاهری و عملکرد آنها احیاء شده بودند.

نکات پایانی

  • بیس فسفونات به گونه ای عمل نمی کند که تغییر شکل استخوان را محدود، متوقف، یا معکوس کند، بلکه آن را تعدیل و کنترل می کندو مجدداً تعادل را به جذب و بازسازی استخوان باز می گرداند. بایستی بر عکس این موضوع را نیز مد نظر قرار داد، در مواردی که در آنها بیمار از بیس فسفونات استفاده نمی کند باید بزرگترین نگرانی باشد، زیرا تغییر شکل استخوان را تحت تأثیر قرار می دهد.
  • دندانپزشکی- مخصوصاً ارتودنسی و ارتوپدی ماگزیلا (فک بالا)- با طراح درمان های جراحی، پیوند استخوان، ایمپلنت های دندانی، و دیگر فرایندهای استخوانی بر اساس بیولوژی، باید اصول درمانی را دنبال کنند که از مزایای دارویی که بیس فسفونات ها برای تغییر شکل و ترمیم استخوان دارند بهره مند شوند. برخی از این مزایا، می توانند واقعاً برای بیمار مفید باشند.
  • بیس فسفونات ها به لحاظ دارویی متفاوت هستند. استفاده های آنها بر اساس علائم و نشانه ها متفاوت است.
  • مزایای بیس فسفونات ها را بر اساس مواردی که به صورت بالینی به شکل عمیق بررسی نشده اند نمی توان به همه موارد دیگر تعمیم داد.
  • موارد خاص و بالینی قادر به مشخص نمودن مشکلات بیس فسفونات ها نیستند. بدون اساس علمی، این ادعاها می توانند منجر به تصمیمات غلط شوند و باعث شوند بیمار تحت درمان های دارویی قرار بگیرد تا از درمان با بیس فسفونات بپرهیزد.

هر مورد باید به صورت تکی مورد مطالعه قرار بگیرد و بدون تعمیم دادن، و با تصمیمات بالینی بر اساس شواهد قطعی علمی طراحی شود.

 

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

در صورتی که اخیراً به ارتودنتیست مراجعه کرده اید، احتمالاً با شما راجع به تراش مینای دندان صحبت کرده است. احتمالاً به این فکر می کنید که تراش دندان چیست و آیا می تواند برای شما مفید و مناسب باشد یا خیر. اولاً، تراش مینای دندان چیزی مانند تراش موی سر نیست. تراش مینای دندان توسط ارتودنتیست و برای کمک به صاف کردن دندان ها انجام می شود. در این مقاله همه چیز راجع به این موضوع برای شما توضیح داده خواهد شد.

 

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

 

تراش مینای دندان چیست؟

تراش مینای دندان، در حقیقت به اندازه ای که به نظر می رسد ترسناک نیست و فرایند بسیار مفیدی است. این فرایند به این شکل انجام می شود:

ارتودنتیست ابتدا همه دندان های داخل دهان را از روی تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس اندازه گیری خواهد کرد. سپس اندازه همه دندان ها را با اندازه فک مقایسه خواهد کرد. در صورتی که فشردگی دندان ها موجب شلوغ شدن دهان شده باشد، ارتودنتیست شما تراشیدن مینای دندان ها قبل از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها را پیشنهاد خواهد داد. به هر حال، فرایند واقعی تراش مینای دندان عبارت است از استفاده از اره و سمباده برای باریک تر کردن دندان ها. طی این فرایندها مقدار قابل توجهی از دندان ها تراشیده نمی شود. این باریک کردن دندان ها معمولاً برای هر دندان به اندازه چند میلی متر انجام می شود، اما وقتی روی تمام دندان ها انجام می شود روی هم رفته مقدار زیادی محسوب می شود.

 

 

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

آیا تراش مینای دندان ها درد دارد؟

خوشبختانه، تراش مینای دندان درد ندارد. بله، ما هم می دانیم چنین به نظر می رسد که تراش مینای دندان ها با اره و سمباده، فوق العاده دردناک به نظر می رسد. با این حال، درد ندارد زیرا طی این فرایند به راحتی از بیرونی ترین سطح مینای دندان یک لایه بسیار نازک برداشته می شود. این بیرونی ترین لایه هیچ پایانه عصبی ندارد، بنابراین هیچ چیز احساس نخواهید کرد. با این حال، داخل دندان خود پایانه های عصبی دارید، به همین دلیل است که وقتی دندان به طور کامل شکسته می شود درد زیادی احساس می شود.

آیا تراش مینای دندان بی حسی نیاز دارد؟

خیر. همانطور که پیش از این اشاره شد، در بیرونی ترین لایه دندان هیچ پایانه عصبی وجود ندارد. به این معنا، از آنجا که هیچ دردی وجود ندارد هیچ بی حسی نیاز نیست.

آیا این کار منجر به آسیب به مینای دندان ها می شود؟

آری. تراش مینای دندان در ابتدا به دندان آسیب می رساند. این آسیب اجتناب ناپذیر است. با این حال، دندانپزشک هر گونه آسیب به مینای دندان را ترمیم خواهد کرد تا از پوسیدگی های بیشتر دندان پیشگیری کند.

آیا تراش مینای دندان موجب سفیدتر شدن دندان ها می شود؟

خیر. تراش مینای دندان باعث سفیدتر شدن دندان ها نمی شود زیرا این کار تنها روی قسمت های اینتردنتال (کناره های جانبی بین دو دندان) انجام می شود و به سطح بیرونی و قابل مشاهده دندان ها کاری ندارد. اغلب وقتی برای تراش مینای دندان ها مراجعه می کنید، دندانپزشک همزمان کار سفید کردن دندان ها را نیز انجام می دهد. این باعث شده است بسیاری افراد به این فکر کنند تراش مینای دندان منجر به سفیدتر شدن دندان ها کمک می کند.

 

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

تراش دندان برای درمان ارتودنسی

دلایل تراش مینای دندان

دندانپزشک ها معمولاً برای کارهایی که انجام می دهند دلایل خوبی دارند. در این مورد، در صورت فشرده بودن دندان ها، تراش مینای دندان یکی از گام های ضروری است که ارتودنتیست قبل از قرار دادن براکت روی دندان ها باید انجام دهد. فضای اضافی بین دندان ها اجازه می دهد دندان ها به کمک براکت ها راحت تر صاف شوند. بدون تراش مینای دندان ها، دندان ها با کمک براکت ها به تنهایی صاف نخواهند شد. در عوض، دندان ها در نهایت باز هم فشرده خواهند شد و به وضعیت زشت اولیه خود خواهند رسید. درمان ارتودنسی مؤثر واقع نخواهد شد.

علاوه بر این، گاهی اوقات تراش مینای دندان برای افراد بزرگسال ضروری است زیرا روند رشد کام (سقف دهان) و فک های آنها قبلاً تکمیل شده است، به این معنا که دندانپزشک نمی تواند تغییری در آنها ایجاد کند. معمولاً، ارتودنتیست سعی می کند با ایجاد تغییر در سخت کام و نرم کام، ساختار دندان را تنظیم کند. همانطور که پیش از این ذکر شد، صاف کردن دندان های برخی افراد بزرگسال با کمک ارتودنسی واقعاً امکان پذیر نیست، اما تراش مینای دندان ها می تواند آن را به یک گزینه برای آنها تبدیل کند.

علاوه بر این، راجع به فواصل کوچک بین دندان ها نگران نباشید. ارتودنتیست سیم های روی بریس ها را تنظیم خواهد کرد تا در نهایت همه فواصل بسته شوند. این فواصل بسیار کوچک هستند و اکثر افراد حتی متوجه وجود آنها نمی شوند. احتمالاً تنها خودتان به این فواصل دقت می کنید و می خواهید بسته شوند. این فواصل محلی برای انباشته شدن ذرات غذا هستند.

دیگر دلایل برای تراش مینای دندان

بیش از یک دلیل وجود دارد که ممکن است دندانپزشک ها تراش مینای دندان ها را پیشنهاد دهند. این کار معمولاً با اهداف زیبایی نیز انجام می شود. برخی از این دلایل دیگر عبارتند از:

کانتور دندان برای اهداف زیبایی

در این نوع کانتور دندان ها تراش داده می شوند تا صاف تر به نظر برسند. در این روش از بریس یا هر چیزی شبیه آن استفاده می شود. کانتور دندان معمولاً برای دو دندان جلو انجام می شود زیرا بیشتر دیده می شوند. در واقع، این از شایع ترین دلایلی است که تراش مینای دندان برای افراد انجام می شود. این فرایند نسبتاً ساده و بدون درد است.

جایگزینی دندان

در صورتی که دندان شما شکسته یا از دست رفته است، ممکن است دندانپزشک مجبور باشد دندان های مجاور را تراش دهد تا مطمئن شود دندان جایگزین به درستی در جای خود قرار می گیرد. این دلیل چندان معمولی نیست که برای آن مجبور باشید دندان های خود را تراش دهید، اما گاهگاهی اتفاق می افتد. دوباره باید بگوییم، وقتی “تراش مینای دندان” به گوشتان می رسد نگران نشوید، این یک بخش کاملاً عادی جایگزینی دندان است. این فرایند مخصوصاً برای دندان هایی انجام می شود که به دلیل نزدیکی بیش از حد دندان ها به یکدیگر، نوک تیز شده اند.

تغییر شکل دندان ها برای اطمینان از تناسب پروتزهای دندانی

در این مورد، تراش مینای دندان معمولاً قبل از قرار گیری هر نوع ابزاری بین دندان ها برای جایگزین دندان از دست رفته، لازم است. این کار انجام می شود به شکلی که ابزار دندانی به راحتی روی دندان ها قرار بگیرد. این کار اغلب با تراشیدن و ایجاد یک شکاف داخل دندان انجام می شود. گاهی اوقات این کار در صورتی انجام می شود که لازم است ابزار بین دندان ها قرار بگیرد. این تنها به نیازهای شما بستگی دارد.

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه چیست؟

تحلیل فیزیولوژیک ریشه دندان فرایندی کاملاً طبیعی است که به مرور زمان و برای افتادن دندان های شیری اتفاق می افتد. تحلیل ریشه با اسکاری مقایسه شده است که پس از جراحی به جا می ماند. این فرایند تحت عنوان تحلیل آپیکال بافت ریشه تعریف می شود. در طول روند جابجایی دندان ها (ارتودنتیک یا غیر از آن)، فشارها از طریق دندان ها به الیاف پریودنتال لیگامان منتقل می شوند.

فشرده شدن بخش هایی از الیاف لیگامان منجر به تولید و نفوذ استئوکلاست ها می شود که در نهایت منجر به تحلیل و جذب استخوان می شود. در مناطقی که تحت کشش قرار می گیرند، تفاوت هایی در سطح استئوبلاست ها بوجود می آید و استخوان در آن قسمت ها رسوب (انباشته شدن) می کند. عدم تعادل بین جذب و رسوب، همراه با از دست رفتن بخشی از ویژگی های حمایت کننده سمنتوم می توانند منجر به جذب منطقه های سمنتوکلاست / استئوکلاست ریشه شود.

تصور می شود که تحلیل در طول دوره های فعال جابجایی دندان ها و زمانی اتفاق می افتد که تعادل به سمت نوک دندان به هم می خورد. رسوب (تولید مجدد استخوان) یا بازسازی سمنتال در طول دوره های خاموشی اتفاق می افتد. در صورتی که روند این دو مکانیزم دچار اختلال شود یا عدم تعادل آن به سمت تحلیل و جذب استخوان حفظ شود، از دست رفتن بافت ریشه می تواند اتفاق بیفتد. کوتاه شدن ریشه دندان در افرادی که هرگز تحت درمان ارتودنسی قرار نگرفته اند نیز مشاهده شده است.

 

 

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

آیا تحلیل ریشه انواع مختلفی دارد؟

آری. تحلیل ریشه می تواند پس از ضربه به دندان و در واکنش به التهاب نیز اتفاق بیفتد. انکیلوز دندان نیز ممکن است به فرایندهای جبران کننده در تحلیل مربوط شود. ارتودنتیست ها عموماً به تحلیل خارجی آپیکال ریشه (EARR) علاقه مند هستند، که شکلی از تحلیل سطحی محسوب می شود. EARR تنها به از دست رفتن مواد آپیکال ریشه دندان اشاره دارد، اما دیگر اشکال تحلیل نیز ممکن است مشاهده شوند، از جمله تحلیل جانبی (سرویکال) در سطح باکال ریشه دندان های مولر که در طول درمان سریع افزایش عرض کام (وسیع کردن کام) می تواند اتفاق بیفتد.

 

 

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

کوتاه شدن ریشه دندان چه زمانی رخ می دهد؟

مطالعاتی که روی سی تی های میکرو انجام شده اند، در عمق 90% از دندان های دائمی که تحت درمان ارتودنسی قرار نگرفته اند نیز مناطق میکروسکوپی EARR mm1/0 نشان داده اند. تصور می شود تحلیل های فرو رفته کوچک، مخصوصاً روی قسمت های جانبی ریشه بی ضرر باشند و نشانه طبیعی از بین رفتن تعادل بین تحلیل و تشکیل استخوان هستند. بروز EARR حیطه وسیعی از گزارش ها را نشان می دهد، در حالی که مطالعات بافت شناسی بیشتر از مطالعات بالینی بروز این مشکل را نشان می دهند. زنان بیشتر از مردان مستعد تحلیل ریشه دندان هستند.

بیشترین قسمت هایی که تحت تأثیر قرار می گیرند دندان های لترال دندان های پیشین فک بالا، دندان های پیشین فک بالا، دندان های پیشین فک پایین، و بخش دیستال ریشه های دندان های مولر اول فک پایین، دندان های پرمولر دوم فک پایین، و دندان های پرمولر دوم فک بالا هستند. به نظر می رسد خطرات تحلیل پس از سن 11 سالگی افزایش پیدا کنند.

چه مقدار از ریشه تحت تأثیر قرار می گیرد؟

تصور می شود EARR نامطلوب و خطرناک در 3-5 درصد از بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند اتفاق بیفتد و این تحلیل به طور میانگین بین 1 تا 2 میلی متر است. با این حال، از آنجا که ماهیت آن به گونه ای است که نمی توان آن را پیش بینی کرد و پی بردن به وجود آن دشوار است، احتمال وقوع آن بیشتر است. در اکثر بیماران، تحلیل ریشه دندان ها 2 میلی متر یا کمتر است.

آیا شرایط دیگری هستند که منجر به تحلیل ریشه دندان ها شوند؟

محققان این شرایط را در وضعیت های دیگری مانند آسم و ارتباط آن با اختلالات غدد درون ریز مانند پر کاری تیروئید نیز مورد بررسی قرار داده اند، اما احتمال آنها بسیار اندک گزارش شده است.

آیا تحلیل ریشه دندان ها می تواند ریشه خانوادگی داشته باشد؟

به احتمال زیاد، آری. تحقیقات اخیر نشان می دهند احتمال اینکه تحلیل ریشه دندان علت خانوادگی و ژنتیکی داشته باشد بسیار زیاد است. اهمیت عوامل ژنتیکی در متابولیسم استخوان ها مورد تأیید قرار گرفته است. چندین مطالعه نیز حاکی از تأثیر ژنتیک روی EARR بوده اند.

 

 

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

تحلیل ریشه دندان در طول درمان ارتودنسی

عوامل خطرزای کوتاه شدن ریشه دندان کدامند؟

در گذشته تصور می شد ریشه های کوتاه به عنوان یکی از عوامل خطر زای تحلیل ریشه باشند. سوابق خانوادگی (بستگان درجه یک) نیز می توانند نقش داشته باشند. آسیب و ضربه قبل از درمان ارتودنسی نیز رابطه مستقیم با تحلیل ریشه دارد. به نظر می رسد درمان های ارتودنسی طولانی مدت نیز با تحلیل ریشه بیشتری همراه باشند. البته شواهد ضد و نقیض زیادی در مورد این موضوع وجود دارند که آیا افزایش سطح فشار در طول درمان ارتودنسی شدت تحلیل ریشه را افزایش می دهد یا خیر.

در صورت پی بردن به تحلیل ریشه ها چه باید کرد؟

در صورتی که دندانپزشک متوجه تحلیل ریشه ها شود، توصیه می شود یک دوره 4 تا 6 ماهه درمان غیر فعال شود. می توان ابزار ارتودنسی را به صورت غیر فعال در جای خود نگه داشت یا برداشت. ارتودنتیست باید به فکر این نیز باشد که اگر ابزار ارتودنسی برداشته شود احتمال بازگشت دندان ها به محل قبل خود وجود دارد و حتی ممکن است جابجایی آنها غیر قابل کنترل باشد.

چگونه می توان خطر تحلیل ریشه را به حداقل رساند؟

با گرفتن تصویر OPG در ماه های 4 تا 6 می توان از خطر آن آگاه شد، علاوه بر این، باید قبل از آغاز درمان نیز از عوامل خطر زا آگاه بود و به محضی که ارتودنتیست از بروز آن آگاه می شود باید آن را به بیمار اطلاع دهد. باید طول درمان را به کوتاه ترین زمان ممکن رساند و از کمترین فشار استفاده کرد.

فلوراید تراپی طی درمان ارتودنسی

در مقالات قبل برای شما گفتیم احتمال بروز پوسیدگی دندان ها در طول درمان ارتودنسی بسیار بالا است که باعث می شود هدف نهایی درمان که زیباتر کردن لبخند است از بین برود، به همین دلیل بیمار و ارتودنتیست باید همه تلاش خود را برای پیشگیری از بروز آن بکنند. در آخرین مطلبی که گفتیم راجع به فواید فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم از روش ها و محصولات مختلفی بگوییم که به دندان ها کمک می کنند فلوراید آنها تأمین شود.

دهانشویه ها

استفاده از دهانشویه های فلورایده رایج ترین روشی است که به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها و ایجاد حفره روی آنها کمک می کند. دهانشویه های فلورایده موجب کاهش دمینرالیزیشن (کاهش مواد معدنی دندان ها) می شوند و می توانند معدنی سازی مینای دندان ها را در قسمت های نزدیک بندها و براکت های ارتودنسی افزایش دهند. راه های مختلفی برای استفاده از دهانشویه های فلورایده وجود دارد. از آنها می توان به صورت های زیر استفاده کرد:

  • در دوزهای پایین (05% NaF) با فواصل زمانی کمتر و تعداد دفعات بیشتر، یک یا دو مرتبه در ماه؛
  • در دوزهای بالا (2% NaF)، یک مرتبه در هفته یا دو مرتبه در ماه.

کاهش حفره های دندانی 25- 30% است. در صورتی که دهانشویه های NaF (0.05%–225 ppmF) به مدت 1 دقیقه استفاده شوند می توانند سطح فلوراید داخل بزاق دهان را به مدت 2 تا 4 ساعت افزایش دهند.

 

 

فلوراید تراپی طی درمان ارتودنسی

فلوراید تراپی طی درمان ارتودنسی

ژل های فلورایده

در ژل های فلورایده غلظت فلوراید می تواند بین 10000 تا 20000 ppm باشد. این ژل ها معمولاً نمونه NaF هستند که به صورت اسیدی آماده شده اند، که برای تبادل یون ها فوق العاده است. میزان تأثیرگذاری آنها به این بستگی دارد که که منطقه ای که قرار است روی آن کار شود چقدر قابل دسترسی است: سطوح دهلیزی (سطوح خارجی کلیه دندان ها، چه قدامی و چه خلفی) و زبانی دندان ها به بهترین شکل محافظت می شوند. ژل هایی که غلظت فلوراید آنها بالا است، با استفاده از تری اعمال می شوند و توسط دندانپزشک و در جراحی های دندانی انجام می شود. توصیه می شود تری به مدت 4 دقیقه در جای خود باقی بماند؛ بیمار حداقل به مدت یک تا یک ساعت و نیم پس از اعمال ژل فلورایده باید از شستشوی دهان، خوردن و نوشیدن هر چیزی خودداری کند. دو مرتبه انجام این کار در طول سال توصیه می شود.

 

 

فلوراید تراپی طی درمان ارتودنسی

فلوراید تراپی طی درمان ارتودنسی

وارنیش فلوراید

وارنیش های فلوراید با اهداف پیشگیرانه اطراف براکت های سمان (چسبانده) شده استفاده می شوند تا تأثیر پوسانندگی پلاک های باکتریایی را در مکان های بسیار آسیب پذیر مانند سطوح پروکسیمال (سطوح بین دو دندان مجاور) و سرویکال (قسمت طوق یا گردن دندان) کاهش دهد. این درمان نیازی به همکاری بیمار ندارد. این وارنیش ها با این هدف ابداع شدند که برای مدت زمان طولانی (تا 12 ماه یا بیشتر) به سطح مینای دندان ها بچسبند و فلوراید خود را به آهستگی روی سطوح مینای دندان ها آزاد کنند تا زمانی که بیمار در مطب سپری می کند کاهش پیدا کند. وارنیش های فلوراید معمولاً دو مرتبه در سال روی منطقه خاصی اعمال می شوند که ضایعات اولیه روی سطوح صاف و صیقلی ایجاد شده اند. سه نوع وارنیشی که در حال حاضر در بازار وجود دارند عبارتند از:

  • محافظ فلور Fluor Protector با فلوراید 1/0 درصد،
  • دورافات Duraphat با فلوراید 2/2 درصد،
  • بای فلوراید Bifluoride با فلوراید 5 درصد.

وارنیش های فلوراید باید در بیمارانی استفاده شوند که علاقه چندانی به برنامه های درمانی گسترده ندارند، از جمله درمان هایی که هر سه یا چهار ماه یک مرتبه، یا دو یا سه مرتبه در سال انجام می شوند. بنابراین، وارنیش ها به عنوان درمانی پیشگیرانه استفاده می شوند تا از دمینرالیزیشن (کاهش مواد معدنی) مینای دندان های اطراف براکت ها پیشگیری شود و موجب افزایش معدنی سازی مجدد ضایعات پوسیدگی و جلوگیری از بروز ضایعات بیشتر شود.

ترکیب وارنیش های فلوراید و کلرهگزیدین

کنترل با مواد آنتی میکروبیال در ترکیب با فلوراید، در بیماران پر خطر، می تواند نتایج فوق العاده ای داشته باشد. فلوراید و کلرهگزیدین ترکیبی قدرتمند تشکیل می دهند: فلوراید برای محافظت از بافت های سخت عمل می کند، در حالی که کلرهگزیدین پاتوژن های باکال (عوامل بیماری زای دهانی) موجود در بزاق و پلاک های دندانی را کاهش می دهد. وارنیش های آنتی باکتریال به صورت موضعی روی مناطق پر خطر اعمال می شوند، مانند ضایعات اولیه که باید پاکسازی شوند تا معدنی سازی مجدد مینای دندان ها ممکن شود. این مواد می توانند تعداد استرپتوکوک موتانس (Streptococcus mutans) موجود در پلاک های نزدیک ابزارهای ثابت را کاهش دهند. اعمال وارنیش بر پایه کلرهگزیدین به راحتی انجام می شود.

این ماده مانند رنگ با یک فرچه یا قلم مو روی دندان ها زده می شود و با یک جریان هوای ملایم روی سطح دندان خشک می شود. پس از اعمال وارنیش و قبل از خوردن یا آشامیدن هر چیزی، بیمار باید حداقل یک ساعت صبر کند. وارنیش های کلرهگزیدین نیز مانند ژل ها باید به صورت مکرر، دو یا سه مرتبه با فواصل چند روزه، و هر سه یا چهار ماه یک مرتبه اعمال شوند تا مؤثر واقع شوند. استفاده ترکیبی از وارنیش آنتی باکتریال و وارنیش فلوراید در جلوگیری از ضایعات پوسیدگی جدید تأثیر گذارتر هستند.

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

در دو مقاله قبل به بحث پوسیدگی دندان ها پرداختیم و گفتیم مهمترین هدف درمان ارتودنسی زیبایی بیشتر لبخند و دندان ها است، در حالی که اگر بهداشت دهان و دندان ها رعایت نشود و روی دندان ها لکه ایجا شود، نه تنها به زیبایی افزوده نمی شود، بلکه از زیبایی آنها کاسته نیز می شود. به همین دلیل لازم است از قبل تمهیدات لازم اندیشیده شوند. علاوه بر این گفتیم در طول درمان نیز لازم است کارهایی صورت گیرد که اولین کار به تخصص ارتودنتیست بستگی دارد. در این مقاله به ادامه این نکات می پردازیم.

 

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

بهداشت دهان و دندان ها

مراقبت های بالینی در طول هر درمان ارتودنسی ضروری است. حذف پلاک ها و ذرات غذا یکی از مهمترین الزامات رعایت بهداشت دهان و دندان است. نگرانی بابت بهداشت دهان و دندان ها باید دائمی باشد، نه تنها برای همه ارتودنتیست ها، بلکه برای بیماران: در طول دوره درمان بیمار باید علیرغم وجود ابزار با موفقیت سطح بهداشت دهان را رعایت کند.

آموزش دادن به بیمار برای حفظ دهان، و نیز رسیدگی و نظارت های ارتودنتیست ساده ترین راه برای درمان پیشگیرانه است که می تواند انجام شود. باید (با در نظر گرفتن سن بیمار، سطح اجتماعی- فرهنگی، و نیز ناتوانی های بیمار) روش درست مسواک زدن به بیمار آموزش داده شود. اگر بیمار نتواند با مسواک های معمولی این کارها را انجام دهد، مسواک های برقی به خوبی می توانند کمک کننده باشند و به طور کامل پلاک های دندانی را از بین ببرند.

مسواک زدن باید با خمیر دندان فلورایده انجام شود، زیرا مشخص شده است خمیر دندان های فلورایده خاصیت ضد پوسیدگی دارند.

پاکسازی و جرمگیری پلاک دندانی

علاوه بر بهداشت دهان در منزل، جرمگیری های پیشگیرانه تخصصی برای کاهش حجم باکتری های داخل دهان، افزایش تأثیرگذاری مسواک زدن و تسهیل پاکسازی توسط بیمار طراحی شده و انجام می شوند. جرمگیری یا پاکسازی تخصصی دندان ها، دو یا سه مرتبه در سال، می تواند به حفظ سلامت دندان ها کمک کند و تعداد پوسیدگی های دندان ها را کاهش دهد. این کار اجازه می دهد پاکسازی درست مناطقی که مسواک زدن آنها برای بیمار دشوار است، ممکن شود. سطوح کرونال دندان ها را می توان با استفاده از خمیرهای فلورایده با ذرات بیسار ریز، و کاپ یا برس پولیش الاستومر پولیش کرد تا مانع حفظ مکانیکی باکتری ها شد.

 

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

نظارت روی پوسیدگی ها

هر نوع ابزاری که استفاده می شود، حمله بافت سخت، وقتی اتفاق می افتد، با دمینرالیزیشن (از بین رفتن مواد معدنی) مینای دندان آغاز می شود. با ابزارهایی که نیاز به براکت دارند، این حملات می توانند از نزدیکی براکت های چسبانده شده روی دندان یا زیر بندها، زمانی آغاز شوند که پیوند از بین می رود و مایعات داخل دهان بین فلز و مینای دندان، جایی که پاکسازی درست غیر ممکن است، نفوذ می کند. بنابراین، پیوندهای بین دندان های عقب و بندها باید به طور منظم مورد بررسی قرار بگیرند تا از نفوذ بزاق جلوگیری شود. اگر هیچ شک و شبهه ای در مورد کیفیت سیل وجود داشته باشد، بندها باید برداشته شده و مجدداً قرار داده شوند.

 

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی

سیل کردن فرو رفتگی ها و شکاف ها

فرو رفتگی ها و شیارهای روی دندان ها مستعد بروز پوسیدگی هستند. این قسمت های پر پیچ و خم را نمی توان به راحتی مسواک زد و اعمال موضعی فلوراید نیز تنها اندکی می تواند به محافظت از آن کمک کند. با سیل کردن شیارها و فرو رفتگی های تمام دندان های دائمی در حال رشد می توان از بروز پوسیدگی در آنها پیشگیری نمود: دندان های پرمولر، مخصوصاً دومین مولرهای دائمی که در طول درمان ارتودنسی بیرون می آیند.

هدف سیل کردن شیارها و فرو رفتگی ها از سمت اکلوزال دندان، کاهش حجم باکتریایی با صاف و صیقلی شدن اشکال فوق العاده مارپیچی است که برای تجمع ذرات غذا و باکتری ها مناسب هستند، در نتیجه پاکسازی آنها راحت تر خواهد شد.

 

فلوراید تراپی موضعی

سال هاست که بهترین عملکرد فلوراید به همگان ثابت شده است. یون های فلوراید دارای ویژگی پیشگیرانه و حفاظتی در برابر پوسیدگی ها دارند. علاوه بر این:

  • با جلوگیری از فرایندهای برخی آنزیم ها، متابولیسم باکتری ها در پلاک های دندانی را تغییر می دهد.
  • با فعالیت روی تشکیل فلورای (انبوهی از یک دسته موجودات زنده) باکتریایی و (یا) روی فعالیت های متابولیک میکرو ارگانیسم ها، مانع تولید اسیدها می شود.
  • با ایجاد یک تأثیر معدنی سازی، مخصوصاً در غلظت های پایین، دمینرالیزیشن را کاهش می دهد و معدنی سازی مجدد ضایعات پوسیده اولیه را افزایش می دهد. در طول دوره های مکرر پایین آمدن PH محیط دهان، اعمال فلوراید روی لایه های سطحی مینای دندان آسان می شود.

مهم ترین تأثیر ضد پوسیدگی فلوراید موضعی شکل گیری کلسیم فلوراید است، که به داخل سطح سالم یا حفره های ریز ضایعات فعالی که هنوز به مرحله حفره پوسیدگی نرسیده اند نفوذ می کنند. وقتی سطوح زیرین دندان در معرض فلوراید قرار می گیرند، یون های فلوراید به سطح می چسبند و کریستال های کلسیم فلوراید را تشکیل می دهند. سپس می توانند به عنوان مخازنی عمل کنند که فلوراید می تواند از آنها آزاد شود.

هر چه فلورایدی که در روز نخست درمان اعمال می شود بیشتر باشد، ساختار کریستال های فلوراید کلسیم نیز بهتر شکل خواهد گرفت. به همین دلیل اعمال فلوراید یا فلوراید تراپی درست پس از اِچ کردن با اسید (نخستین مرحله چسباندن براکت ارتودنسی روی دندان) بسیار مهم است.

واکنش پیشگیرانه فلوراید به میزان غلظت آن، و نیز تعداد دفعاتی که روی دندان ها اعمال می شود بستگی دارد. تأثیرات موضعی فلوراید می توانند چند برابر شوند: هر چه دندان بیشتر در معرض فلوراید قرار بگیرد، بیشتر در برابر پوسیدگی مقاوم می شود . حتی با یک افزایش اندک در غلظت فلوراید موجود در بزاق و پلاک ها می توان با افزایش معدنی سازی، به خوبی از دندان در برابر پوسیدگی محافظت کرد. فلوراید می تواند به مدت 2 تا 6 ساعت، با غلظت 03/0- 1/0 داخل بزاق باقی بماند. بنابراین علاوه بر استفاده از خمیردندان های فلورایده، سطوح ضایعات نازکی که به تازگی شکل گرفته اند را می توان با اعمال موضعی وارنیش ها، ژل ها، یا محلول های فلورایده، در مراحل اولیه در طول درمان ارتودنسی درمان کرد تا معدنی سازی مجدد سطح مینای دندان تحریک شود.

 در مقاله بعد به این دسته از روش های اعمال فلوراید روی دندان ها و ضرورت مراجعات منظم به ارتودنتیست برای جلوگیری از پوسیدگی دندان خواهیم پرداخت…

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی – بخش دوم

در مقاله قبل به معرفی مفهوم و جنبه های مختلف پوسیدگی دندان پرداختیم و در ادامه گفتیم رعایت بهداشت دهان و دندان ها در طول درمان ارتودنسی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به عوامل خطرزایی می پردازیم که در طول درمان ارتودنسی دندان ها را تهدید می کنند و در ادامه راهکارهایی برای پیشگیری از بروز پوسیدگی در طول ارتودنسی ارائه خواهیم داد.

دندان های جلوی فک بالا و اولین دندان های مولر دائمی، بیشتر از سایر دندان ها مستعد دمینرالیزیشن هستند. سه مکانی که بیشتر از هر جای دیگری در معرض خطر دمینرالیزیشن هستند عبارتند از: منطقه های سرویکال (گردن یا طوق دندان)، منطقه های زیر بندهای بریس ارتودنسی، و مینای نزدیک براکت های چسبانده شده روی دندان ها.

این ضایعه های اولیه که در طول درمان ارتودنسی اتفاق می افتند از نظر بالینی به شکل حلقه های مات نسبتاً سفید یا خاکستری در کناره های پیوند بین سمان (چسب ارتودنسی) و مینای دندان، و عموماً در سطح لثه ها در پایه نیمه زیرین براکت ها ظاهر می شوند. در صورتی که از دست رفتن مواد معدنی سطح دندان ادامه پیدا کند، در پی آن، تشکیل بازگشت ناپذیر حفره های دندانی وجود خواهد داشت.

پیشگیری از خطرات پوسیدگی در طول درمان ارتودنسی

بیمارانی که از ابزارهای ارتودنسی استفاده می کنند باید به عنوان بیمارانی تلقی شوند که در معرض خطر بالای پوسیدگی دندان هستند، که لازم است قبل از درمان ارتودنسی، در طول آن، و نیز پس از آن، برای آنها راهکارهای پیشگیرانه اندیشیده شود.

قبل از درمان ارتودنسی

 

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی - بخش دوم

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی – بخش دوم

 

مشاوره حضوری

اولین کاری که باید انجام شود مصاحبه با بیمار است که باید انجام شود تا الگوهای رفتاری، عادات غذا خوردن بهداشت دندانی، و در صورت امکان، سوابق قرار گرفتن تحت فلوراید تراپی مشخص شوند. در مورد کودکان، در این جلسه باید میزان آمادگی خانواده و تمایل آنها برای کمک به موفقیت آمیز بودن درمان مورد بررسی قرار بگیرد، عامل ضروری که می تواند کیفیت بالای پیگیری درمان های مختلف ارائه شده را تضمین کند. این مصاحبه می تواند با معاینات دقیق و کامل و نیز گرفتن تصاویر رادیوگرافی دنبال شود.

معاینات بالینی

درست در ابتدای درمان ارتودنسی دندان ها باید وضعیتی داشته باشند که موجب تسهیل درمان ارتودنسی شوند و احتمالاً موجب بروز مشکلات موضعی نشوند که به اشتباه نتایج مستقیم خود درمان ارتودنسی تعبیر شوند. نقش دندانپزشک، خواه دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک اطفال، انجام تحقیقات سیستمیک برای پی بردن به اختلالات و ناهنجاری های مشهود و غیر مشهود، و نیز بررسی کامل آنها است. در این گزارش دندانپزشکی باید موارد زیر ذکر شوند:

  • تعداد دندان هایی که وجود دارند، وجود ندارند، و درمان شده اند باید ذکر شود؛
  • همه ضایعات پوسیدگی که از نظر بالینی قابل مشاهده هستند و مشکلات و پیچیدگی های آنها باید ثبت شوند؛
  • هر گونه ناهنجاری های ساختاری که ممکن است منجر شوند قسمت های شکننده خاصی بوجود بیایند، باید شناسایی شوند.

گرفتن تصاویر رادیوگرافی

علاوه بر معاینات دندانی، بررسی دقیق، صحیح، و سیستمیک رادیوگرافیک باید انجام شوند. و باید اهداف زیر را داشته باشند:

  • میزان هر گونه ضایعه پوسیدگی و پیچیدگی های احتمالی آن را مشخص نماید.
  • بازگشت هر گونه ضایعه پوسیدگی زیر پر شدگی دندان در آن قابل مشاهده باشد.
  • بتوان با کمک آن روی پیشرفت درمان اپکسوژنزیس یا اپکسیفیکیشن نظارت داشت.

درمان های مراقبتی دندانی

پس از این معاینات، باید طرح درمان درست و مناسب ریخته شود تا درمان های مراقبتی دندانی مختلف مورد نیاز قبل از درمان ارتودنسی، آغاز شوند. آماده سازی دندان ها قبل از درمان ارتودنسی یکی از گام های ضروری است. ارتودنتیست باید شخصاً در این مرحله دخالت داشته باشد و در کنار دندانپزشک کودکان یا دندانپزشک عمومی اطمینان حاصل کند که همه تمهیدات پیشگیرانه اندیشیده شده اند و درمان های لازم انجام شده اند.

کارهای زیر باید انجام شوند:

  • درمان همه پوسیدگی ها
  • درمان همه مشکلات پالپ که در نتیجه پوسیدگی دندان ها بوجود آمده اند
  • ترمیم انسجام آناتومیک و عملکردی دندان ها برای حمایت از درمان ارتودنسی
  • سیل کردن پیشگیرانه فرو رفتگی ها و برجستگی های همه دندان های دائمی

آموزش و ایجاد انگیزه

قبل از اقدامات درمانی و پیشگیرانه، مهم ترین موضوع باید دادن توصیه های تغذیه ای باشد: بیمار باید راجع به پوساننده بودن غذاها و عادات بد غذایی مانند خوردن میان وعده به بیمار آگاهی داده شود تا یاد بگیرد نسبت به آنچه می خورد حساس باشد.

بعلاوه، ایجاد انگیزه و آگاهی در رابطه با بهداشت دهان و دندان ها، باید در طرح درمان مورد تأیید قرار گیرد. بیمار قبل از آغاز درمان باید سطح قابل قبولی از بهداشت دهان و دندان ها را رعایت کند، و انتظار می رود این سطح بهداشت را در طول درمان حفظ کند. قوانین بهداشتی باید یک عادت همیشگی باقی بمانند، و بیمار برای همیشه به آنها پایبند باشد.

در طول درمان ارتودنسی

توجه خاصی باید به انتخاب موادی شود که برای چسباندن ابزارهای ارتودنسی روی دندان ها استفاده می شوند، و همچنین پیشگیری های بر پایه فلوراید.

قرار دادن ابزار ارتودنسی روی دندان

توصیه می شود بندها خیلی نزدیک روی دندان ها قرار بگیرند، اما وقتی فشار و تأثیر جویدن بالا باشد، معمولاً این برای حفظ چسب دندانپزشکی کافی نیست. سمان (چسب های مخصوص ارتودنسی) گلاس آینومر سال ها مورد استفاده قرار گرفته است و راهکار خوبی برای این مشکل است. شکنندگی آن کمتر از اکسی فسفات است، قدرت چسبندگی آن به فلز و مینای دندان یکسان است و از آن فلوراید آزاد می شود، در نتیجه به حفاظت از دندان کمک می کند. استفاده از آن پیشرفت بزرگی در راستای کاهش چشمگیر دمینرالیزیشن زیر بندها است.

نتایج موفقیت آمیز درمان ارتودنسی نیز به کیفیت باندینگ (چسبیدن) براکت ها به دندان ها دارد. چسباندن براکت ها باید همیشه بعد از درمان سطوح amelar با درمان پیشگیرانه به منظور زدودن پلاک ها و دیگر جرم ها انجام شود. باندینگ قابل قبول با استفاده از ترکیب اسید فسفوریک رزین کامپوزیت بدست می آید. انتخاب موادی که برای چسباندن استفاده می شود باید هم برای بالا رفتن قدرت باندینگ و هم قدرت مراقبتی با دقت انجام شود. اغلب از رزین کامپوزیت استفاده می شود، اما مطالعات حاکی از این هستند که تشکیل پلاک های باکتریایی روی این رزین ها بیشتر از مینای دندان اتفاق می افتد، که می تواند موجب از بین رفتن مواد معدنی اطراف براکت ارتودنسی شود.

سمان گلاس آینومر نیز می توانند برای چسباندن براکت ها استفاده شوند: دندان ها قبل از آن نیاز به اچ کردن با اسید ندارند و پس از برداشته شدن براکت هیچ تغییری در سطح amelar ایجاد نمی شود. نتایج نشان می دهند وقتی سمان گلاس آینومر به عنوان چسب ارتودنسی استفاده می شود، کاهش چشمگیری در ضایعات پوسیدگی دندان ها مشاهده می شود. این مواد تعداد لکه های سفیدی که پس از برداشتن ابزار مشاهده می شوند را نیز کاهش می دهند.

پس از برداشته شدن براکت ها، کامپوزیت به جا مانده باید از روی دندان ها برداشته شود: اگر این کار انجام نشود، محل انباشته شدن پلاک های باکتریایی و جایی برای تشکیل پوسیدگی دندان ها خواهد شد.

 

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی – بخش اول

هدف درمان ارتونسی رسیدن به اکلوژن دندانی صحیح است، در عین حال که به طور همزمان تلاش می شود ظاهر و زیبایی بیمار بهبود پیدا کند. با این حال امروزه می دانیم که در طول درمان ارتودنسی اگر مراقبت های دقیق صورت نگیرند، خطر پوسیدگی دندان ها افزایش خواهد یافت، که می تواند به بیمار آسیب برسانند و موفقیت نتایج درمان را به خطر بیندازند. ایجاد ضایعات پوسیدگی در نتیجه درمان ارتودنسی می توانند نتیجه پاکسازی ناکافی پلاک های دندانی باشند که ابزارهای داخل دهان مانع انجام این کار می شوند.

به منظور پیشگیری از تأثیرات مضر پوسیدگی دندان ها، باید به طور دقیق بدانید این مشکل با چه خطراتی می تواند همراه باشد. بنابراین، عوامل خطر زای مربوط به هر بیمار باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی مورد بررسی دقیق قرار بگیرند و در طول دوره درمان نیز تحت نظارت دقیق قرار داشته باشند تا بتوان از بروز یا پیشرفت آنها پیشگیری نمود.

در این مقاله قصد داریم به معرفی پوسیدگی دندان ها، عوامل خطر زای آنها در درمان ارتودنسی، و راهکارهایی برای پیشگیری از بروز آن قبل، در طول، و پس از درمان ارتودنسی بپردازیم.

عوامل اصلی پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان نتیجه در هم شکستن بافت های سخت دندان در نتیجه نفوذ باکتری به درون آنها و پیشرفت روند دمینرالیزیشن demineralization (از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان ها) موضعی است. پوسیدگی دندان ها می تواند در نتیجه عوامل مختلفی بروز پیدا کند. پوسیدگی ها تحت عمل همزمان چندین عامل شکل می گیرند:

 

 

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی – بخش اول

 

باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند

داخل دهان و پلاک های دندانی باکتری های متعددی وجود دارند. استرپتوکوک موتانس Streptococcus mutans اصلی ترین میکرو ارگانیسمی است که منجر به پوسیدگی دندان های انسان ها می شود. این باکتری از کربوهیدرات ها به عنوان ماده غذایی و منبع انرژی استفاده می کند، آنها را متابولیز می کند تا اسید لاکتیک تولید کند، که موجب پایین آمدن PH دهان و در نتیجه دمینرالیزیشن مینای دندان ها می شود. این اختلال عفونی گسترش پیدا می کند و به تدریج همه دندان ها را درگیر می سازد.

نقش غذا در گسترش پوسیدگی دندان ها

غذا در شکل گیری و گسترش پوسیدگی دندان ها نقش مهمی ایفا می کند. باکترهای پوساننده دندان ها می توانند داخل دهان دوام بیاورند و در آنجا تنها در صورتی عمل خواهند کرد که قند قابل تخمیر غذا پیدا کنند تا نیازهای متابولیک آنها را تأمین کند. ساکاروز معمول ترین کربوهیدرات غذا است. این ماده به طور طبیعی در اکثر میوه ها و سبزیجات وجود دارد، اما به دلخواه به بسیاری از محصولات غذایی افزوده می شود. از جمله عواملی که باید وجود داشته باشند تا غذا موجب پوسیدگی دندان ها شوند عبارتند از طول دوره زمانی شرایط پوساننده دندان، میزان قابلیت نگهدارندگی دهان، شکل فیزیکی غذا، انواع غلظت های کربوهیدرات های موجود، و عادات غذایی بیمار.

 

 

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی  – بخش اول

زمینه و زمان لازم برای فعالیت باکتری ها

آناتومی دندان ها می تواند یکی از عوامل خطر زای مربوط به میزبان باشد. قرار گیری نامناسب دندان ها در کنار یکدیگر می تواند محل مناسبی برای انباشته شدن پلاک و پوسیدگی دندان ها باشد. پوسیدگی دندان ها می تواند در برجستگی ها و فرو رفتگی های دندان های عقب دهان بروز پیدا کند، که می تواند قسمت های پر پیچ و خمی بوجود بیاورد که حتی نرم ترین فرچه های مسواک ها نیز قادر نیستند به آنها دسترسی داشته باشند.

بزاق دهان نیز نقش مهمی در روند پوسیدگی دندان ها ایفا می کند. عمل آن الزاماً ضد پوسیدگی دندان ها است، زیرا با عمل “شستشوی” مکانیکی خود می تواند ذرات غذا را پاکسازی کند، و با برخی ترکیبات خود می تواند به عنوان تأمین کننده مواد معدنی مینای دندان ها عمل کند. بنابراین، هر گونه تغییر در روند ترشح بزاق دهان می تواند زمینه را برای بروز پوسیدگی دندان ها فراهم کند.

مانند هر بیماری دیگری، پوسیدگی دندان ها نتیجه موازنه ناپایدار بین شدت عوامل پاتولوژیک که در بالا ذکر شدند، و واکنش مقاومتی بیولوژیک است. پوسیدگی دندان ها زمانی بروز می یابد که تعادل بین، از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان ها و تأمین مجدد آن، از بین برود. پوسیدگی دندان ها یک فرایند پویا است که روند پیشرفت آن در برخی بازه های زمانی ثابت است. روند پوسیدگی دندان ها به طور کلی در مراحل ابتدایی خود، در شرایط مطلوب، قابل بازگشت است، اما با رسیدن به مراحل پیشرفته خود، غیر قابل بازگشت خواهد بود.

 

 

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی

پوسیدگی دندان و درمان ارتودنسی  – بخش اول

درمان ارتودنسی و افزایش خطر پوسیدگی دندان ها

در کنار خطرات معمولی که برای پوسیدگی دندان ها وجود دارند، درمان های ارتودنسی نیز از جمله عوامل خطر زای اجتناب ناپذیر هستند. قرار گرفتن یک ابزار ثابت ارتودنسی داخل دهان می تواند منجر به تشکیل مقدار زیادی پلاک دندانی شود، زیرا رعایت بهداشت دهان و دندان ها بسیار دشوار خواهد شد، قدرت پاکسازی بزاق دهان کاهش خواهد یافت، و محیطی بوجود خواهد آورد که برای بروز پوسیدگی ها مناسب خواهد بود. قرار گرفتن ابزارهای ثابت ارتودنسی داخل دهان، با افزایش تعداد باکتری های پوساننده دندان، می تواند اکوسیستم دهان را تغییر دهد. این تغییرات تعادل بین روند از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان (demineralization) و تأمین مجدد آن (remineralization) را به هم می ریزد، در نتیجه خطر پوسیدگی دندان های بیمار افزایش خواهد یافت.

بعلاوه، درمان ارتودنسی بیشتر در دوران نوجوانی انجام می شود، زمانی که دندان های دائمی به تازگی بیرون آمده اند و بواسطه مینای جوان آنها، بیشتر مستعد پوسیدگی هستند. این باعث بالا رفتن خطر پوسیدگی دندان ها می شود، به همین دلیل درمان ارتودنسی در این سن بیشتر منجر به بروز پوسیدگی دندان ها می شود. این پوسیدگی ها می توانند داخل برجستگی ها و فرو رفتگی های دندان ها نفوذ کنند، که بیش از 60% از ضایعات پوسیدگی دندان ها را تشکیل می دهند. با این حال، ضایعات پوسیدگی ها می توانند روی سطوح صاف و صیقلی متمرکز شوند، و منجر به تشکیل ضایعات ناشی از دمینرالیزیشن، تحت عنوان “لکه های سفید رنگ” شوند.

 

در مقاله بعد به ادامه دیگر جوانب این مشکل، راه های پیشگیری از بروز و پیشرفت آن خواهیم پرداخت…