چه عواملی باعث لق شدن دندان ها می شوند؟

در کودکان، لق شدن دندان ها دور از انتظار نیست، زیرا نشان دهنده از دست رفتن دندان های شیری و رشد دندان های دائمی است. با این حال، پس از نوجوانی، لق شدن دندان ها دیگر طبیعی نیست و باید جدی گرفته شود. علیرغم این واقعیت که دندان های ما از ثبات بالایی برخوردار هستند و یک عمر دوام دارند، به دلایل مختلفی می توانند لق شوند.

دندان لق کاملاً نا امید کننده نیست، بلکه نیاز است خیلی فوری، به مشکلی که در پس آن وجود دارد پرداخته شود، در غیر اینصورت، آسیبی که وارد می شود می تواند بازگشت ناپذیر باشد و دندانپزشک قادر به نجات دندان نخواهد بود.

 

شایع ترین علل لق شدن دندان ها در بزرگسالی

بیماری لثه

التهاب شدید لثه ها، که پریودنتیت نیز نامیده می شود، منجر به در هم شکسته شدن استخوانی می شود که دندان را در جای خود نگه می دارد. این فرایند عموماً بدون درد است بنابراین، معمولاً زمانی لق بودن دندان کشف می شود که تکان خوردن آن آغاز شود. در افرادی که بیماری دیابت آنها تحت کنترل نیست، یا با وجود دیگر مشکلات پزشکی، بیماری لثه می تواند تشدید شود.

ضربه یا آسیب

هر گونه ضربه به صورت ناشی از ورزش های پر زد و خورد، زمین خوردن، یا تصادف، می تواند منجر به آسیب به دندان ها و بافت ها و ساختارهای اطراف آن شود، که منجر به لب پر شدن، شکستگی یا لق شدن دندان ها می شود. این موارد نیاز به رسیدگی اورژانسی دارند.

پوکی استخوان

پوکی استخوان بیماری است که منجر به تضعیف استخوان های ستون فقرات، مچ ها و لگن می شود. فک ها نیز می توانند تحت تأثیر قرار بگیرند، حفره های بیشتری در آنها بوجود بیاید، و شکننده تر شوند. یکی از داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می شوند (بیس فسفونات) می تواند منجر به بروز شرایط نادری به نام استئونکروز در فک ها شود، که منجر به لق شدن دندان ها می شود.

بارداری

از آنجا که هورمون های استروژن و پروژسترون در طول دوران بارداری افزایش می یابند، خطر بیماری لثه نیز افزایش می یابد. در صورت عدم وجود بهداشت کافی دهان، التهاب موجود در لثه ها می تواند تشدید شود و منجر به لق شدن دندان ها شود.

مشکلات بایت

شرایط دیگری که می تواند منجر به لق شدن دندان ها شود مشکلات بایت است. وقتی دندان ها روی یکدیگر قرار می گیرند به شکل ایده آل، فشار بایت به طور یکسان روی همه دندان های عقب توزیع می شود. مشکلات بایت می توانند نتیجه شرایط متعددی باشند، از جمله همه انواع کجی های دندان ها (کجی، فشردگی، چرخیدگی، و متمایل بودن) و فک ها (کراس بایت، دیپ بایت، اپن بایت). ترمیم های دندانی مانند پر شدگی ها، روکش ها، و بریج ها نیز می توانند منجر به بروز مشکلات بایت شوند.

وقتی بایت ناصاف است، قسمت ها یا دندان های خاصی مجبور به تحمل فشار زیادی هستند که می تواند به ساختارهای اطراف دندان آسیب برساند. این فشارها می توانند موجب کشیدگی الیاف پریودنتال لیگامان اطراف یک دندان شوند و به فیبرهای کوچکی که آن را به استخوان اطراف متصل می کنند آسیب خواهد رساند، که منجر به لق شدن دندان خواهد شد. فشارهای شدید نیز می توانند شکل استخوان اطراف دندان ها را تحت تأثیر قرار دهند.

اغلب، مشکلات بایت به ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر مربوط می شوند، شرایطی که به فشار وارد شده به برخی دندان ها و الیاف لیگامان آنها می افزاید. بعلاوه، مشکلات بایت می توانند منجر به تشدید بیماری لثه شوند، که دلیل شماره یک لق شدن دندان ها است.

 

درمان لق شدن دندان ها

به منظور یافتن بهترین راهکار برای درمان لق شدگی دندان ها، دندانپزشک باید دریابد در درجه اول چه چیزی موجب بروز این مشکل شده است. علل احتمالی پزشکی نیز باید مورد بررسی قرار بگیرند، از جمله دیابت و به هم خوردن تعادل هورمون ها.

در صورتی که بیماری لثه موجب لق شدگی دندان ها شده باشد، بهداشت دهان و دندان ها باید بهبود یابد و پاکسازی عمقی دندان ها (جرمگیری و تسطیح سطح ریشه یا روت پلنینگ) ضروری است. در مورد آسیب و ضربه، دندانپزشک باید دندان لق را با باندینگ (بستن) به دندان های مجاور ثابت کند. این می تواند راهکاری موقتی یا دائمی باشد. بسته به وخامت مشکل، پس از حوادث تروماتیک ممکن است درمان ریشه ضروری باشد.

 

درمان ارتودنسی به منظور اصلاح مشکلات بایت و پیشگیری از لق شدن دندان ها

در اکثر موارد لق شدگی دندان ها، عامل اصلی، وارد شدن نیروی شدید جویدن است که می تواند منجر به وارد آمدن فشار زیاد به بافت های اطراف شود. در صورتی که این مشکل برطرف نشود، می تواند منجر به از دست رفتن دندان ها شود، و با کم شدن تعداد دندان ها، دندان های باقی مانده متحمل فشار بیشتری خواهند بود. دندانپزشک ها باید بتوانند همه عواملی که می توانند منجر به بروز مشکلات بایت شوند را تجزیه و تحلیل کنند؛ زیرا ممکن است تعویض ترمیم های دندانی ضروری باشد.

در صورت وجود مشکلات بایت، محافظه کارانه ترین راهکار برای پرهیز از مشکلات بیشتر و بهبود سلامت دندان ها، درمان ارتودنسی است. با جابجا کردن دندان های کج، فک ها می توانند به درستی روی یکدیگر قرار بگیرند و فشار به طور یکسان روی همه دندان ها توزیع شود. با این کار می توان از لق شدن دندان ها و بروز دیگر مشکلات از قبیل مشکلات مفاصل فک، سر درد و دیگر دردها، پیشگیری نمود.

راحت ترین راه برای اصلاح بایت و لبخند به طور همزمان، استفاده از الاینرهای شفاف است. این گزینه درمان برای افراد بزرگسالی فوق العاده است که عموماً تصور می کنند استفاده از براکت ها خجالت آور است. الاینرها متحرک هستند و می توان آنها را خارج نمود، به همین دلیل راهکاری راحت هستند.

همه ارتودنتیست ها برای بیماران خود توضیح خواهند داد که با وجود براکت های فلزی سنتی روی دندان ها، کشیدن نخ دندان دشوارتر از زمانی خواهد بود که فرد تحت درمان نیست. مهم تر از همه اینکه طی مدت استفاده از این ابزارها باید فواصل بین دندان ها تمیز نگه داشته شود. خوشبختانه، از نخ دندان های قدیمی خوب با دست خالی استفاده می کنید یا هر نوع دیگر از ابزارهای مفید نخ دندان کشیدن، کاملاً تمیز نگه داشتن دندان ها و براکت ها کاری ضروری است که باید آن را انجام دهید.

 

استفاده از نخ دندان های معمولی

در صورت امکان از نخ دندان های دارای روکش مومی استفاده کنید.

وقتی با وجود براکت های ارتودنسی نخ دندان می کشید، مهم است به خاطر داشته باشید که اجزاء فلزی و زوایای زیادی هستند که باید نخ دندان به آنها برخورد داشته باشد. به این علت، ممکن است بخواهید هر زمان که تمایل دارید از نخ دندان های نازک با روکش مومی استفاده نمایید. احتمال گیر کردن نخ دندان بدون روکش مومی کنار براکت ها زیاد است.

• مقدار نخی که باید استفاده کنید می تواند بر اساس اندازه دهان و دست های شما متفاوت باشد. اکثر منابع دندانپزشکی توصیه می کنند که یک تکه نخ دندان حدود 30 تا 40 سانتی متری استفاده کنید.

 

نخ دندان را از پشت براکت عبور دهید.

نخ دندان را با یک دست از چند سانتی انتهای آن بگیرید. با دقت آن را از زیر یا روی سیم اصلی براکت ها عبور دهید، مراقب باشید گیر نکند. برای انجام این کار، آینه می تواند کمک کننده باشد.

• آرام باشید. سیم روی براکت ها را با نخ دندان نکشید- فقط می خواهید نخ دندان را به پشت آن بفرستید.

 

نخ دندان را بین دندان های خود بکشید.

هر سر نخ دندان را با یک دست بگیرید. آن ها را دور انگشتان اشاره خود بپیچید. یک انگشت اشاره خود را رو به داخل دهان و به آرامی نخ دندان را بکشید، به گونه ای که به داخل فضای بین دندان ها فرو برود.

• اگر قبلاً زیاد از نخ دندان استفاده می کرده اید، این کار باید برای شما طبیعی باشد. تنها می خواهید نخ را در فضای بین دندان ها حرکت دهید و آن را به داخل شکاف هل دهید. برای برخی از دندان ها، این کار اندکی دشوارتر است، که آن هم به خاطر فشرده بودن آنها است.

 

نخ دندان را به بالا و پایین بکشید.

اکنون که نخ دندان بین دندان ها قرار گرفته است، از انگشتان خود برای بالا و پایین بردن آن از لثه ها به جایی که حرکت دادن آن دشوار است، استفاده کنید. آن را به آرامی بکشید، به گونه ای که نخ دندان با داخل هر دو دندان تماس داشته باشد. باید این فضای باریک را در حد امکان “بخراشید” این کار را کنار هر دندان پنج مرتبه انجام دهید.

• این حرکت خراشیدن ممکن است به ظاهر چنین به نظر برسد که هیچ کاری انجام نمی دهید، اما در واقع اینطور نیست. کشیدن نخ دندان تنها برای بیرون آوردن ذرات غذای گیر کرده کنار دندان ها و ابزار نیست این کار برای زدودن پلاک های دندانی نیز مهم است. پلاک های دندانی لایه های نازکی از باکتری هستند که می توانند موجب پوسیدگی، برزو درد، و در صورتی که به آنها توجه نشود، موجب تغییر رنگ دندان ها شوند.

 

نخ دندان را با دقت بیرون بکشید.

یک سر نخ دندان را بگیرید و آن را به آرامی بیرون بکشید، مراقب باشید به براکت یا سیم گیر نکند.

• این کار را برای فاصله بین همه دندان ها تکرار کنید.
• برای انجام این کار زمان صرف کنید. کشیدن درست نخ دندان هنگامی که براکت های ارتودنسی روی دندان ها وجود دارند می تواند سه برابر بیشتر از همیشه زمان ببرد، اما از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا مسواک زدن به تنهایی نمی تواند کمک کننده باشد.
• علاوه بر این، ممکن است مقداری خونریزی لثه ها را تجربه کنید که بواسطه التهابی که پس از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها اتفاق می افتد، کاملاً طبیعی است.

 

استفاده از فلاس تریدر

استفاده از فلاس تریدر را امتحان کنید.

آیا نخ دندان کشیدن با نخ دندان های معمولی کار دشواری است؟ فلاس تریدر ابزاری است که می تواند بسیار کمک کننده باشد، و فرو بردن نخ دندان به پشت براکت ها را بسیار آسان سازد. تریدر شبیه یک سوزن پلاستیکی کوچک است، و می تواند برای نخ کردن مورد استفاده قرار بگیرد.

 

یک تکه نخ دندان را داخل سوراخ تریدر فرو کنید.

این کار شبیه سوزن نخ کردن است. سوزن پلاستیکی را زیر سیم کمانی براکت های خود فرو ببرید و نخ را از درون آن بکشید.

 

نخ دندان را مثل همیشه استفاده کنید.

اکنون که نخ دندان در جای خود قرار گرفته است، آن را مثل همیشه با انگشتان دو دست خود بگیرید و بین دندان های خود بکشید. نخ را بیرون بکشید و این کار را برای فواصل دندان های دیگر تکرار کنید. تریدر فرو بردن نخ دندان در جای درست را آسان می کند.

• هنگام اعمال فشار برای دسترسی بین دندان ها مراقب باشید- به آرامی به عقب و جلو حرکت کنید.

 

استفاده از واتر فلاسر

واتر فلاسر ابزاری برای کمک به کشیدن نخ دندان.

یک دستگاه واتر فلاسر خریداری کنید. بسیاری از دندانپزشک ها و ارتودنتیست ها استفاده از ابزار مخصوصی به نام واتر فلاسر را، برای کمک به کشیدن نخ دندان توصیه می کنند.

 

 

بر اساس دستورالعمل داخل بروشور، مخزن آب دستگاه را پر کنید. سعی کنید به طور منظم مخزن آن را پاکسازی کنید تا از انباشته شدن باکتری داخل آن جلوگیری شود.

• برای محافظت آنتی باکتریال بیشتر از دهان و پیشگیری از ژنژیویت، مقداری دهانشویه به مخزن آن اضافه کنید.

 

نحوه استفاده از واتر فلاسر.

این ابزار آب را به صورت باریک، با فشار پرتاب می کند که می تواند برای زدودن ذرات غذای بین دندان ها و پاکسازی لای دندان ها استفاده شود. معمولاً دندانپزشک ها استفاده از آنها را به جای نخ دندان توصیه می کنند. استفاده از آنها به عنوان مکمل کشیدن نخ دندان واقعاً کمک کننده است، زیرا به بیرون آوردن ذرات غذایی کمک می کنند که دسترسی به آنها دشوار است. یکی دیگر از فواید استفاده از واتر فلاسر، تحریک لثه ها، و احیاء سلامت و عملکرد صحیح لثه هایی است که ملتهب هستند و تحلیل رفته اند.

در مقاله قبل به معرفی یکی از ابزارهای ارتودنسی، بند ارتودنسی، پرداختیم و اشاره کردیم بندها حلقه های فلزی هستند که به دور دندان های مولر قرار می گیرند تا به عنوان تکیه گاهی برای سیم های کمانی عمل کنند و از سایر استفاده های آنها گفتیم. در ادامه برای شما توضیح دادیم برای قرار گرفتن آنها به دور دندان ها ابتدا باید فضای کافی بین دندان ها وجود داشته باشد، که اگر وجود نداشته باشد باید ایجاد شود. پس از آن از دندان ها قالب تهیه می شود تا بند هم اندازه چند دندان مولر ساخته شود.

جلسه دوم برای حدود یک هفته بعد مشخص خواهد شد. هدف این جلسه نصب کردن و چسباندن بندهای ارتودنسی در جای خود است. بر اساس قالب دندان های شما، ارتودنتیست اندازه درست بندها برای هر دندان را بدست خواهد آورد.

پس از برداشته شدن سپراتورهای الاستیک، هر بند بررسی و روی دندان تنظیم می شود. بند به آرامی با استفاده از ابزاری به نام “بایت استیک” در جای خود فشار داده می شود. علاوه بر این، ارتودنتیست از شما خواهد خواست دندان های خود را روی بند قرار دهید.

وقتی ارتودنتیست از اندازه بودن بند مطمئن می شود، بندها خارج می شوند، دندان ها پولیش می شوند و بندها با استفاده از نوعی چسب مخصوص دندانپزشکی به دندان چسبانده می شوند. بندها در جای خود باقی می مانند تا زمانی که درمان (در حدود 12 تا 18 ماه) تکمیل شود.

مراقبت صحیح از دندان و بند ارتودنسی

یکی از شایع ترین شکایت هایی که از بندهای ارتودنسی می شود شل شدن آنها به مرور زمان است. از آنجا که چسب های سمان دندانپزشکی به گونه ای طراحی شده اند که خاصیت چسبندگی آنها همیشگی نیست، هر گونه فشار زیادی که به دندان های مولر وارد می شود می تواند موجب ترک خوردن و شل و کنده شدن سمان شود. هر چند این اتفاق روی مینای دندان ها تأثیر ندارد، اما می تواند موجب شل شدن بند ارتودنسی، و پس از آن،  تخریب ساختار براکت های ارتودنسی شود.

برای پیشگیری از بروز این مشکلات باید کارهای زیر را انجام دهید:

• از جویدن یخ، آبنبات سفت، دانه های ذرت بو داده، مغزهای پوست کنده، غذاهای منجمد، یا چیزهایی مانند چنگال خرچنگ یا بال مرغ خودداری کنید.
• از خوردن آبنبات های چسبناک مانند کارامل یا تافی، که می توانند بین دندان ها گیر کنند و موجب شل شدن ابزار شوند، خودداری نمایید.
• از جویدن مداد یا خودکار اجتناب نمایید.
• اگر مشکوک به دندان قروچه در طول شب هستید، از ارتودنتیست خود بخواهید بایت پلیت، یا نایت گارد (محافظ دندان شبانه) برای شما تجویز کند.

برای تمیز نگه داشتن بندها و اجتناب از هر گونه پوسیدگی دندان ها، مطمئن شوید بین هر دو وعده غذایی مسواک می زنید و نخ دندان می کشید. از خمیر دندان های سفید کننده استفاده نکنید، زیرا روی دندان ها نقاط یا خطوط تیره رنگی به جا می گذارند که با برداشته شدن براکت ها و بندها قابل مشاهده خواهند بود. (برای پیشگیری از ایجاد لکه روی ابزارهای سرامیکی یا پلاستیکی خود، بهترین گزینه اجتناب از خوردن چیزهایی مانند قهوه، چای، شراب قرمز، و سس گوجه است). پس از هر بار مسواک زدن، مسواک خود را با دقت بشویید و هر یک ماه یا بیشتر آن را تعویض کنید.

واتر فلاسر می تواند گزینه ساده تری باشد زیرا می تواند ذرات غذایی که بین دندان ها و لای شیارهای ابزار دندانی شما گیر کرده اند و دسترسی به آنها دشوار است را بیرون بیاورد. کار خود را با استفاده از دهانشویه های ضد عفونی کننده ادامه دهید.

وقتی برای نخستین بار براکت ها روی دندان های شما قرار می گیرند، و نیز پس از هر بار تنظیم ابزار، باید محلول آب و نمک داخل دهان خود غرغره کنید. این کار می تواند از التهابی که عموماً پس از تحت فشار قرار گرفتن بافت بوجود می آید کاهش دهد.

 

در صورت شل شدن بند ارتودنسی چه باید کرد؟

اگر بند ارتودنسی شما شل شود، نخستین کاری که باید انجام دهید این است که با ارتودنتیست خود تماس بگیرید. بر خلاف شل شدن براکت ها که همچنان به سیم متصل می مانند، بند شل شده می تواند به طور کامل بیرون بیاید و به شدت به داخل بافت فرو رود.

اگر ارتودنتیست نمی تواند شما را فوری ببیند، بلافاصله سعی کنید بند را با انگشتان خود یا با یک موچین تمیز بالا بیاورید. می توانید از یک دوست بخواهید این کار را برای شما انجام دهد. با دندان های خود با خشونت برخورد نکنید و سعی نکنید فشار زیادی وارد سازید.

در صورتی که موفق شدید بند را از روی دندان خارج کنید، آن را داخل یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و دفعه بعد که به ارتودنتیست مراجعه می کنید آن را با خود همراه داشته باشید. اگر بند شل شده موجب آزار شما می شود، یک ناخن گیر استریل شده بردارید و تا جای ممکن آن را به براکت مجاور نزدیک کنید و آن را بچینید، مراقب باشید تکه چیده شده را قورت ندهید.

اگر نمی توانید بند را خارج کنید، و برای ارتودنتیست مقدور نیست تا فردا شما را ببیند، اگر فکر می کنید احتمال دارد بند در طول شب از روی دندان خارج شود، به نزدیک ترین دندانپزشک مراجعه کنید. هر زمان که امکان آن وجود داشته باشد، می توانید از ارتودنتیست بخواهید بند جدیدی در اختیار شما قرار دهد.

با توجه به اینکه دندان ها به شکلی محکم داخل استخوان فک قرار گرفته اند، ممکن است چنین به نظر برسد که چیزی غیر از درمان ارتودنسی قادر به جابجا کردن آنها نیست. اما جابجا شدن دندان ها و خارج شدن آنها از نظم خود، پس از برداشتن براکت های ارتودنسی از روی دندان ها، می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. علاوه بر این، اگر جابجا شدن دندان ها درمان نشود و از پیشرفت آن پیشگیری نشود، می تواند منجر به بروز مشکلاتی در بایت شود که به درد فک، صورت، یا گردن ختم می شود. اگر متوجه جابجایی دندان های خود شده اید، شاید بهتر است بدانید برخی از این جابجایی ها برای همه افراد اتفاق می افتند، اما در برخی موارد دیگر ممکن است نیاز به هدایت متخصص های دندانی داشته باشید.

دندان ها چگونه حرکت میکنند؟

دندان ها با کمک الیاف لیگامان پریودنتال و نیز سمنتوم که بیرونی ترین لایه دندان است و از مواد معدنی و کلاژن ساخته شده است، به استخوان فک متصل هستند. الیاف لیگامان پریودنتال از کلاژن و بافت های همبندی تشکیل شده است که به شکلی منسجم در یکدیگر تنیده شده اند، که آن را به یک قلاب محکم برای دندان ها تبدیل کرده است. هر چند لیگامان بسیار با دوام است، اما می تواند منعطف هم باشد و بافت نرم آن باعث می شود دندان مستعد جابجا شدن باشد.

چرا جابجایی دندان ها اتفاق می افتد؟

به نقل از انجمن ارتودنتیست های آمریکا، دندان ها در طول عمر فرد، به طور طبیعی جابجا خواهند شد اما برخی عوامل محرک خاص هستند که می توانند منجر به جابجایی های چشمگیری شوند. واقعیت این است که هر دندانی می تواند ازمحل خود خارج شود. دندان ها می توانند به تدریج و با افزایش سن جابجا شوند. طی فرایندی به نام جابجایی مزیال که با افزایش سن اتفاق می افتد، دندان ها به تدریج رو به جلوی دهان حرکت می کنند.

علاوه بر این، کاهش مقدار مینای دندان ها در نتیجه آسیب یا خوردگی بوسیله اسید، می تواند روی کل بایت تأثیر داشته باشد. از بین رفتن مینای دندان ها می تواند شکل دندان ها را تغییر دهد، و باعث شود دندان ها از محل مناسب خود خارج شوند. به این معنا که، هر زمان که شکل دندان ها تغییر می کند، خواه در نتیجه آسیب مینای دندان، زمین خوردن، یا براکسیسم، بایت نیز می تواند به تدریج جابجا شود.

کج و فشرده و روی هم بودن دندان ها می تواند موجب بوجود آمدن نقاطی در گوشه و کنار دندان ها شود که دسترسی به آنها دشوار خواهد بود و مستعد تشکیل و تجمع باکتری و پلاک خواهند بود، حتی در افرادی که در مسواک زدن و کشیدن روزانه نخ دندان فوق العاده دقیق هستند. این شرایط می توانند موجب افزایش احتمال بیماری پریودنتال (لثه) شوند یا حتی در موارد وخیم تر موجب شکسته شدن یا از دست رفتن دندان ها شوند.

متأسفانه، اگر به خوبی مراقب دندان های خود نبوده اید یا بیماری دیگری، مانند دیابت درمان نشده دارید، احتمال از دست رفتن دندان ها زیاد است. از دست رفتن دندان ها می تواند منجر به جابجا شدن دندان های مجاور به اطراف، یا دندان های روبرو به سمت بیرون شود.

آیا می توان مانع حرکت دندان ها شد؟

حتی با اطمینان خاطری که دندانپزشک ها می دهند و تضمین می کنند که لبخند شما سالم است، جابجایی دندان ها کاملاً طبیعی است. اما در صورت بروز مشکلات این چنین، مانند از دست رفتن دندان ها، فشردگی و نامرتبی شدید طبیعی دندان ها، کجی دندان ها یا مال اکلوژن حاد (یا بایت کج)، باید با کمک ارتودنتیست مانع جابجایی بیشتر دندان ها شوید.

توصیه انجمن ارتودنتیست های آمریکا این است که بهترین راه برای جلوگیری از جابجایی طبیعی دندان ها، و نیز جابجایی که پس از برداشتن براکت ها از روی دندان ها اتفاق می افتد، این است که منفعلانه برخورد کنید. با محدود کردن مصرف غذاهای اسیدی، یک مرتبه کشیدن نخ دندان و دو مرتبه مسواک زدن در طول روز، و مراجعات منظم به دندانپزشک، بهداشت دهان و دندان ها را به خوبی رعایت کنید.

شگفت آور این که، اگر خیلی به خوابیدن روی شکم علاقه دارید، احتمال جابجا شدن دندان های شما بیشتر می شود. خوابیدن روی طرفین یا خوابیدن به پشت بهترین روش برای نگه داشتن دندان ها در یک ردیف است. حالات نامناسب بدنی دلیل دیگری برای جابجایی دندان ها است. این وضعیت بیشتر برای افرادی صدق می کند که عادت دارند هنگامی که به سمت مانیتور خم می شوند، فک یا گونه خود را روی دست ها قرار دهند. در هر دو صورت، دندان ها می توانند به تدریج و به مرور زمان، طی یک بازه زمانی چند ماهه یا حتی چند ساله جابجا شوند. سعی کنید از خوابیدن روی شکم بپرهیزید و اطمینان حاصل نمایید که فضای کار شما به اندازه ای راحت است که می توانید در وضعیت خوبی کار کنید.

 

دندان ها در طول درمان ارتودنسی چگونه جابجا می شوند؟

وقتی از طریق براکت های ارتودنسی به ریشه دندان ها فشار می آید، سلول های موجود در استخوان و بافت های اطراف ریشه دندان تحریک می شوند. سلول های موجود در بدن به نام های استئوبلاست ها و استئوکلاست ها به ترتیب به افزودن و کاستن استخوان می افزایند. فشار روی براکت ها موجب ایجاد فشار و تنش (کشیدگی) روی ریشه های دندان ها می شود، و موجب تغییر شکل استخوان ها و جابجایی دندان ها می شوند. این نوع ترکیب فشار، یک فشار دو طرفه است، که به عنوان دو فشار برابر و متضاد تعریف می شود که روی یک توده وارد می شود.

فشار دو طرفه راهی ضروری برای جابجایی دندان ها است، زیرا براکت ها به تاج تک تک دندان ها متصل می شوند، نه به مرکز مقاومت آن. مرکز مقاومت ایده آل ترین موقعیتی است که می توان در آنجا به دندان ها فشار وارد کرد تا آنها را جابجا نمود. با این حال، مرکز مقاومت در ریشه دندان ها واقع شده است، در نتیجه متصل کردن براکت به آن و اعمال فشار غیر ممکن است.

 

یک بازه زمانی از لحظه اعمال فشار تا جابجایی واقعی دندان ها وجود دارد. این وقفه در جابجایی دندان ها اساساً در نتیجه نحوه برداشته شدن استخوان سر راه دندان توسط بدن اتفاق می افتد. در بسیاری موارد، استخوان کنار دندان ها بلافاصله کنار نمی رود، به همین دلیل ممکن است یک دوره 1تا 2 هفته طول بکشد تا استخوان نزدیک دندان کنار برود.

پس از مرحله ابتدایی که تقریباً هیچ دندانی جابجا نمی شود، استخوان دچار تغییرات بسیاری می شود، و سرعت جابجایی دندان ها بیشتر می شود. این اتفاق طی هفته های دوم تا سوم رخ می دهد و به مقدار فشاری بستگی دارد که هنوز روی دندان ها فعال است. طول درمان ارتودنسی به همین جابجایی دندان ها بستگی دارد. متغیرهای بسیاری هستند که می توانند در تغییر طول درمان نقش داشته باشند، از جمله رشد فک بیمار، همکاری بیمار، و متغیر بودن سرعت جابجایی دندان ها.

شاید در نگاه اول دندان های شما سالم به نظر برسند، اما مینای ضعیف دندان ها نیز، بدون تغییر رنگ لبخند شما قادر است سلامت دهان شما را تهدید کند. مینای قوی دندان ها یکی از مهم ترین نکاتی است که برای مراقبت از دهان و محافظت از سلامت عمومی در دراز مدت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.  ساییدگی و خوردگی مینای دندان یکی از مشکلاتی است که در نتیجه حمله اسید به دندان ها و از بین رفتن مینای آنها اتفاق می افتد. اگر مراقب نباشید ممکن است احتمال ترک خوردن و ایجاد حفره در دندان افزایش پیدا کند. بنابراین، وقتی از براکت های ارتودنسی استفاده می کنید، بهتر است تا حد امکان از پوسیدگی و خوردگی مینای دندان ها پیشگیری کنید. زیرا پس از برداشتن براکت ها از روی دندان ها، این آسیب به وضوح قابل مشاهده خاوهد بود. از این طریق، در حال صاف کردن دندان های خود می توانید سلامت دهان را به شکل فوق العاده ای حفظ کنید.

مینای دندان قابلیت بازسازی مجدد ندارد.

مینای دندان بیرون ترین لایه آن است، و می تواند از دندان در برابر پوسیدگی و آسیب های فیزیکی مراقبت کند. این لایه می تواند در نتیجه عوامل ژنتیکی و بیماری هایی مانند سلیاک Celiac (نوعی اختلال خود ایمنی روده باریک با زمینه ژنتیکی) تضعیف شود. علاوه بر این، مسواک زدن نادرست، مسواک زدن محکم و خوردن غذاهای اسیدی نیز به مرور زمان می توانند موجب شکسته شدن و آسیب به مینای دندان و تضعیف آن شوند.

خوشبختانه، بر خلاف استخوان ها (که حاوی سلول هایی هستند که قادر به باز سازی خود هستند)، مینای دندان ها نمی تواند مجدداً رشد کند. با از بین رفتن مینای دندان، هیچ جایگزینی برای آن وجود نخواهد داشت. به همین دلیل مقاوم سازی مینای دندان ها به منظور پیشگیری یا توقف خوردگی بیشتر مینای دندان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

روش های مقاوم سازی مینای دندان

خبر خوب این است که برای افزایش استحکام مینای دندان ها راه های متفاوتی وجود دارند. برای کمک به پیشگیری از ساییدگی مینای دندان ها، دندانپزشک ها پیشنهاد می دهند این کارها را انجام دهید:

از غذاها یا نوشیدنی هایی که موجب کاهش مواد معدنی مینای دندان می شوند بپرهیزید.

کربوهیدرات هایی که قابلیت تخمیر شدن دارند، و در آبنبات، بیسکوییت، نوشیدنی های غیر الکلی، نان، کراکر، موز و غلات و حبوبات صبحانه که به شکر آغشته شده اند، با باکتری های داخل دهان ترکیب می شوند و اسید مضری تولید می کنند که موجب از هم پاشیدن عناصر تشکیل دهنده مینای دندان ها می شوند. این فرایند دمینرالیزیشن demineralization نامیده می شود، زیرا اسید موجب از بین رفتن مواد معدنی داخل مینای دندان می شود که به طور طبیعی تولید شده اند. به طور کلی، مواد غذایی مملو از قند که به شدت فراوری شده اند، به مرور زمان می توانند موجب دمینرالیزیشن مینای دندان ها شوند، و این مخصوصاً زمانی صحت دارد که فرد مراقب درست مسواک زدن خود نیست؛ اسیدهای تولید شده با این غذاها به دندان ها می چسبند و پس از خورده شدن غذا روی دندان ها باقی می مانند.

افزودن موادی که مینای دندان ها را مجدداً معدنی می کنند.

یکی از بهترین گام های پیشگیرانه که می تواند کمک کننده باشد این است که به طور مداوم از محصولاتی استفاده کنید که حاوی موادی باشند که مینای دندان را مجدداً معدنی کنند. ماده معدنی فلوراید یکی از بهترین راه ها برای افزایش استحکام آن است. نوشیدن آب فلورایده و استفاده از فلورایدهای موضعی تحت نظر دندانپزشک، از جمله کارهای مفیدی هستند که می توان انجام داد.

مسواک زدن درست دندان ها

اگر حین مسواک زدن یا خوردن غذا دندان شما تیر می کشد یا به طور ناگهانی درد می گیرد، همیشه بهتر آن است که با دندانپزشک خود تماس بگیرید. اما محکم مسواک زدن با مسواکی که فرچه سفت دارد، می تواند موجب در هم شکستن مینای دندان شود. برای افزایش استحکام آن، این نکات را مد نظر قرار دهید:

• حداقل دو مرتبه در طول روز، با یک مسواک نرم دندان های خود را مسواک بزنید.
• وقتی مسواک می زنید آن را در زاویه 45 درجه قرار دهید و از چرخش های کوتاه استفاده کنید.
• برای پاکسازی دقیق دندان ها، حداقل به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید.
• همه قسمت های دهان خود، از جمله زبان، را برای زدودن باکتری ها مسواک بزنید.

بزاقی که پس از مسواک زدن تولید می شود نیز می تواند موجب کاهش فرایند دمینرالیزیشن شود. از آنجا که بزاق حاوی مواد معدنی و پروتئین هایی است که مانع پوسیدگی مینای دندان می شوند، حتی زمانی که شما هیچ توجهی نمی کنید هم می تواند در حال از بین بردن باکتری ها باشد.

رژیم غذایی حاوی مواد معدنی

شاید تعجب کنید اگر بدانید که پوسیدگی دندان ها، که با تضعیف مینای دندان ها در دراز مدت اتفاق می افتد، به اندازه امروز برای انسان های گذشته مشکل بزرگی نبوده است. از زمان انقلاب صنعتی تاکنون، رژیم غذایی مدرن در افزایش نرخ پوسیدگی دندان ها نقش مهمی ایفا کرده است.

با این حال، هنوز هم هستند مواد عذایی که موجب معدنی شدن مجدد مینای دندان ها می شوند؛ بنابراین انتخاب مواد غذایی سرشار از این مواد می تواند به مقاوم سازی مینای دندان ها کمک کند. برای داشتن دندان هایی سالم باید از این مواد غذایی استفاده کرد:

• دانه های کامل
• میوه ها و سبزیجات
• پروتئین های بدون چربی
• محصولات لبنی کم چرب

محققان دریافته اند که غذاهای خاصی مانند پنیر، مانع از بین رفتن مواد معدنی (دمینرالیزیشن) دندان ها می شوند. پنیر ترشح بزاق را تحریک می کند، که به حفظ سطح PH داخل دهان کمک می کند و مانع تولید اسید می شود. کرفس- سبزی که حاوی مقادیر زیادی آب است- می تواند سطح بزاق داخل دهان را حفظ کند و به معدنی سازی مجدد مینای نرم دندان ها کمک کند. مقاوم سازی مینای دندان ها با انتخاب غذای درست، عدم استفاده از غذاهای مضر، و مراقبت صحیح از دندان ها با استفاده از خمیر دندان های استاندارد برای تأمین کلسیم طبیعی دندان ها، به محکم و زیبا نگهداشتن دندان ها کمک می کند.