نمونه درمان ارتودنسی – بیمار ششم
بیمار نوجوان ١١ساله ای بود که با نامرتبی شدید دندانها و نارضایتی از لبخند مراجعه نمودند،درمان وی بصورت ارتودنسی ثابت با کشیدن ۴ دندان جهت رفع نامرتبی، در مدت زمان ١سال و ۶ماه به انجام رسید.
بیمار نوجوان ١١ساله ای بود که با نامرتبی شدید دندانها و نارضایتی از لبخند مراجعه نمودند،درمان وی بصورت ارتودنسی ثابت با کشیدن ۴ دندان جهت رفع نامرتبی، در مدت زمان ١سال و ۶ماه به انجام رسید.
بعضی کودکان در سنین 8 یا 9 سالگی میتوانند از مزایای ارتودنسی زودهنگام یا پیشگیرانه استفاده کنند. برای اینکه متوجه شوید کودک شما نیاز به این نوع درمان دارد یاخیر، انجمن ارتودنتیست های آمریکا به تمامی والدین توصیه کرده است که کودک خود را در ابتدای سن 7 سالگی به ویزیت یک متخصص ارتودنتیست ببرند. هدف اصلی این نوع درمان جلوگیری از ایجاد و پیشرفت مشکلات فک و دندانهای کودکان است تا بتوان با ارائه روش های درمانی ساده تر و کوتاهتر از بروز مشکلات جدی فک و صورت در سنین بالاتر جلوگیری نمود. بعضی از مواردی که درمان ارتودنسی پیشگرانه مصداق پیدا میکند به شرح زیر است:
در صورت مشاهده هریک از این علائم در اولین فرصت کودک خود را به دیدار یک متخصص ارتودنسی ببرید.
این شیوه درمانی نسبت به سایر شیوهها از پیچیدگی بیشتری برخوردارند و معمولاً در کودکان اتفاق میافتد. این دسته از افراد نیازی به کار کردن بر روی دندانها ندارند و سعی میشود که وضعیت استخوانهای فک آنها بهبود یابد. در این حالت درمان ارتودنسی به صورت دو مرحلهای انجام میشود و در هر مرحله روی بخش مجزای از فک فرایندهای تخصصی صورت میگیرند. مرحلهی اول شامل کارهای ارتوپدی میشود که هدف آن توسعه و بهبود فک کودک با توجه به وضعیت استخوان صورت وی است. معمولاً در این افراد به دلایل مختلفی از جمله دلایل مادرزادی مشکلات ایجاد میشوند که فردی نیاز دارد آنها را اصلاح کند.
بخش دوم کار به حالت درمان ارتودنسی کلاسیک انجام میشود و تمامی فعالیتها بر روی دندانها صورت میگیرد. با توجه به وضعیت استخوان فک، در این افراد دندانها به صورتی قرار میگیرند که آرایش بسیار نامنظمی داشته و دندانها نمیتوانند عملکرد طبیعی خود را نشان دهند. در نتیجه ارتودنتیست با استفاده از بریس یا هر ابزار دیگری دندانها را در وضعیت مناسبی نسبت به یکدیگر قرار داده و آنها را محکم میکنند. معمولاً این شیوه به دلیل پیچیدگی و دو مرحلهای بودن آن مدت درمان طولانیتری دارد.
این شیوه در ترمیم دندان و مرتب کردن آن بسیار متعارف بوده و از دیرباز توسط ارتودنتیستها مورد استفاده قرار میگرفته است. در این روش ترمیمی دندان، فاصله بین آنها، شیب مناسب و نحوه قرار گیری آنها بر روی یکدیگر تصحیح میشود. معمولاً برای انجام این کار باندهای الاستیک یا فلزهای مخصوص استفاده میشود که دندانها را تحت فشار قرار داده و آنان را به حالت طبیعی برمی گرداند. در درمان ارتودنسی کلاسیک سعی میشود که تنها با استفاده از اهرم فشار و با بهره گیری از تخصص و تجربه ارتودنتیست دندان وضعیت مناسبی نسبت به حالت قبل برگردد. این شیوه در تمامی کشورهای دنیا رواج داشته و معمولاً طول درمان آن به وضعیت برنامه به نحوه قرار گیری دندانها بستگی دارد.
هنگامی که به دلیل شرایط مختلف دندانهای یک فرد دچار نقص میشوند و عملکرد طبیعی خود را از دست میدهند، ارتودنتیست علاوه بر اینکه شیوه درمان ارتودنسی را انتخاب میکند باید روشهای مراقبت از دندان را نیز مدنظر قرار دهد. در حقیقت زمانی که یک دندان در معرض فاسد شدن قرار میگیرد، بسیار شکل پذیر بوده و ممکن است با کمترین فشار شکسته شود و یا از جای کنده شود. اعمال فشار و استفاده از شیوههای درمان ارتودنسی کلاسیک باعث تنش بسیار شدید در این دندانها شده و به مرور زمان باعث از بین رفتن آنها میشود.
درمان ارتودنسی ترکیبی به همراه مراقبت از دندان باعث میشود که کارهای پزشکی بر روی دندان دو جنبه کاملاً متفاوت داشته باشد. در بخش مراقبت از دندان، کارهای پزشکی و دندانپزشکی بر روی دندانها و همچنین فک صورت میگیرد و کلیه نواقص به وجود آمده به کمک راههای درمانی برطرف میشوند. در بخش دیگر کارهای مربوط به مرتب کردن دندانها و در واقع درمان ارتودنسی دندان صورت میگیرد وظیفه قرار دادن دندانها در ردیفهای مشخص و در موقعیت مناسب انجام میشود. در صورت دارا بودن تخصص کافی، ارتودنتیست میتوانند این دو مرحله را به صورت همزمان انجام دهد، در غیر این صورت باید مرحله اول تحت نظر یک دندانپزشک و مرحله دوم به نظر یک ارتودنتیست انجام دهید.
در برخی از موارد شاهد هستیم که دندان فرد در درون فک گیر کرده و امکان بیرون آمدن وجود ندارد؛ یا در برخی موارد دیگر با وجود اعمال فشار و استفاده از بریس امکان قرار دادن دندانها در یک ردیف مشخص نیست. در این مرحله علاوه بر شیوهی درمان ارتودنسی، فرد بیمار لازم است که یک عمل جراحی بر روی فک و دندان صورت دهند و به کمک این روش درمان را به موقعیت مناسب حرکت دهد.
در شرایط ویژه در حالتی که فرد درمان ارتودنسی را انجام میدهد، ارتودنتیست از پیچهای کوچک و محسوسی استفاده میکند و به طور موقت لنگرگاه برای حرکت بهتر دندان به وجود میآورد. این ایمپلنت در درون دهان فرد قرار گرفته و به نوعی اهرم حرکت دندان ها به سمت محل مناسب محسوب میشود. برای انجام این کار و نصب این پیچها لازم است که یک جراح ارتودنتیست کمک کند. اگر شخصی ارتودنتیست دورههای لازم برای درمان ارتودنسی و عمل جراحی را گذرانده باشد، میتواند همزمان با انجام کار اصلی خود، برای نصب پیچها نیز اقدام کند.
متداولترین روش صاف و همراستا کردن دندانها و فکها، استفاده از سیستم براکت ارتودنسی است. در این سیستم قطعات مربعی شکل کوچکی که به آنها نگین براکت گفته میشود به سطح دندانها چسبانده میشوند. سپس سیم ارتودنسی از نگینهای براکت عبور میکند و به این ترتیب با واسطه به دندانها متصل میشود. از آنجایی که پس از نصب براکت دندانها ظاهر سیم کشی پیدا میکنند، به این درمان سیم کشی دندانها نیز گفته میشود. هر بار که سیم سفت میشود دندانها را میکشد بنابراین نیروی ملایم و پیوسته به دندانها وارد میشود و به این ترتیب دندانها به موقعیت مورد نظر انتقال پیدا میکنند.
سیستمهای براکت مختلفی برای درمان ارتودنسی طراحی شده است که هر یک معایب و مزایای خاص خود را دارد. انواع براکت بهصورت زیر است:
براکت فلزی که به آن براکت معمولی نیز گفته میشود چند تفاوت اصلی با سایر سیستمهای براکت دارد. مهمترین تفاوت آن این است که نگینهای براکت فلزی هستند. در سیستم براکت فلزی معمولی، برای اتصال سیم ارتودنسی به نگین براکت از لیگاچور استفاده میشود. لیگاچور ممکن است پلاستیکی (حلقه کشی) یا فلزی (سیم تابیده) باشد. در برخی سیستمهای براکت مانند خود لیگاچور و الاینر شفاف لیگاچور وجود ندارد. با این حال توجه داشته باشید که براکت خود لیگاچور و برکت پشت دندانی، خود در دسته براکت فلزی جای میگیرد.
هر سیستم براکتی برای شما انتخاب میشود، تا حدی وابسته به مراقبت و پایبندی شما به دستورات ارتودنتیست دارد. در طول درمان ارتودنسی حتماً باید بهداشت دهان را به دقت رعایت کنید. باید هر روز حداقل دو مرتبه دندانها و براکت را تمیز کنید. از مصرف غذاهای سفت و ترد که ممکن است به سیستم براکت آسیب برسانند، پرهیز نمایید. به خاطر داشته باشید هرچه همکاری بهتری داشته باشید دوره درمان کوتاهتر میشود.