هدگیر ارتودنسی
گاهی اوقات بریس‌ها به تنهایی برای جابجایی دندانها به سمت موقعیت بهتر، یا اصلاح مشکلات بایت یا درمان مشکلات رشد فکها کافی نیستند. در این وضعیت‌ها، ممکن است ارتودنتیست استفاده از ابزارهای خاص را پیشنهاد دهد. هدگیر ارتودنسی نامی کلی برای یکی از این ابزارها است که در خارج از دهان پوشیده میشود و نیروی کافی برای جابجایی صحیح دندانها و هدایت رشد صورت و فکها را وارد مینماید.
چندین نوع مختلف هدگیر ارتودنسی وجود دارند، که هر یک به گونه‌ای طراحی شده است که در وضعیت‌های خاص بهترین عملکرد را داشته باشد. ارتودنتیست برنامه‌ی درمانی طراحی خواهد نمود که نیازهای خاص بیمار را هدف قرار خواهد داد و مناسب‌ترین نوع هدگیر را انتخاب خواهد کرد؛ بعلاوه نحوه‌ی استفاده و مراقبت از آن را نیز برای بیمار شرح خواهد داد. مهم است که دستورالعمل‌ها را با دقت دنبال نمایید، زیرا با همکاری بیمار و ارتودنتیست بهترین نتایج از درمان حاصل خواهند شد.
شکل ظاهری هدگیر
هدگیر از دو جزء تشکیل شده است: یک قطعه‌ی فلزی نعل اسبی- مانند که درون دهان قرار میگیرد و یک قطعه‌ی خارجی کمان- مانند که در بیرون دهان قرار میگیرد و به نوار متصل میشود. قطعه‌ی درون دهان به بندهای روی براکت‌های دورترین مولرها (که بند باکال نامیده میشود) در قوس دندانی بالا متصل میشود.
انواع هدگیر ارتودنسی
هدگیر ارتودنسی
یکی از رایج‌ترین انواع هدگیر، هدگیر cervical (low- pull) (پشت گردنی یا نوار گردنی) است. این ابزار دارای سیمی U شکلی است که به بندهای پشت دندان متصل میشود و یک نوار که در پشت گردن قرار میگیرد. دستگاه مشابه هدگیر (high-pull) occipital است که دارای سیمی است که به دندانها متصل میشود، نواری را می‌کشد که در پشت و روی سر قرار میگیرد.
این نوع هدگیرها عموما با کنترل رشد فک بالا، برای اصلاح اوربایت افقی شدید (در اصطلاح تکنیکی “اورجت” نامیده میشود) در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعلاوه، برای حفظ بایت در وضعیت مناسب و نیز اصلاح فواصل بین دندانها بعد از کشیدن دندان می‌توان این ابزارها را برای افراد بزرگسال نیز استفاده نمود. به طور کلی، این نوع هدگیرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هر روز می‌توان بین 12 تا 14 ساعت آنها را استفاده کرد.
هدگیر ارتودنسی
نوع دیگر هدگیر معکوس (reverse-pull) یا فیس ماسک (facemask) است. این ابزار عموما برای اصلاح آندربایت مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع هدگیر فک بالا را (به جای عقب بردن) به جلو می‌کشد، که اجازه می‌دهد به فک پایین برسد و با آن هماهنگ شود. این ابزار شامل دو نوار میشود، که یکی روی پیشانی و دیگری روی چانه قرار میگیرد- و از طریق یک چارچوب عمودی به یکدیگر متصل هستند. الاستیک‌ها یا سیم‌ها، که از چارچوب به بریس‌ها متصل میشوند، نیروی کششی ایجاد می‌کنند. ممکن است نیاز باشد بیمار این ابزار را 14 تا 16 ساعت در روز استفاده نماید.
موثر واقع شدن هدگیر به همکاری بیمار بستگی دارد
هدگیر ارتودنسی
هر کدام از انواع هدگیر را که استفاده میکنید، نکات مهمی هستند که باید از آنها مطلع باشید. احتمالا مهمترین نکته این است که، برای موثر واقع شدن هدگیر ارتودنسی، باید دستورالعمل‌های مربوط به استفاده از ابزار را با دقت دنبال نمایید- به این معنا که هر روز باید برای مدت زمانی مشخص آن را استفاده نمایید. اگر شب‌ها هدگیر خود را می‌پوشید و یک شب موفق به استفاده از آن نشوید، می‌توانید روز بعد زمان از دست رفته را جبران نمایید- در غیر اینصورت، تمام تلاش شما طی هفت روز گذشته از بین خواهد رفت.
وجود اندکی احساس ناراحتی تا زمان عادت کردن به این ابزار ارتودنسی کاملا طبیعی است. خوشبختانه، اگر صادقانه از آن استفاده نمایید، ناراحتی ظرف چند روز برطرف خواهد شد. می‌توانید از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن استفاده نمایید که نیاز به نسخهی پزشک ندارند، بعلاوه، سعی کنید در رژیم غذایی خود، غذاهای نرم را بگنجانید تا به تنظیم ابزار کمک نمایید.
گاهی اوقات ممکن است هنگام جویدن کمی درد احساس نمایید، یا مولرهای اول شما اندکی لق شوند. این اتفاقات کاملا طبیعی هستند و نشان دهنده‌ی تاثیرگذاری ابزار هستند. با این حال، اگر در دهان خود درد غیر عادی حس میکنید، دقت نمایید، زیرا ممکن است بند لنگر یا تکیه گاه روی مولر اول (دندانی که هدگیر به آن متصل شده است) شل شده باشد، یا ممکن است ناگهان متوجه شوید که اندازه‌ی هدگیر دیگر مناسب نیست. این علائم نشان دهنده‌ی بروز مشکل هستند. در این صورت فورا با ارتودنتیست خود تماس بگیرید.
مراقب هدگیر و نیز سلامت دهان و دندان خود باشید.
برای مراقبت از هدگیر ارتودنسی، به گونه‌ای که موثر عمل نماید- و نیز برای حفظ سلامت عمومی دهان و دندان- باید دستورالعمل‌های ارتودنتیست خود در رابطه با مراقبت و تمیز نمودن ابزار را دنبال نمایید. قسمت داخل دهانی ابزار باید با استفاده از مسواک و خمیر دندان به طور منظم تمیز شود، اما معمولا بخش بیرونی آن نیاز به تمییز کردن ندارد.مهم است که هدگیر خود را به درستی بپوشید و خارج نمایید. به خاطر داشته باشید، هر مرتبه که به ارتودنتیست مراجعه میکنید، ابزار خود را به همراه داشته باشید- اما حین انجام فعالیت‌های ورزشی یا حتی هنگام دویدن و بازی کردن در منزل آن را خارج نمایید.
پوشیدن هدگیر ارتودنسی ممکن است تغییری بزرگ به نظر برسد- و مدتی زمان می‌برد تا فرد به آن عادت کند. به خاطر داشته باشید، شما بخشی از این تیم هستید، که عبارت است از کارکنان کلینیک، ارتودنتیست شما و خود شما! وقتی همه با یکدیگر همکاری می‌کنند، دستیابی به هدف امکان پذیر خواهد شد: لبخندی زیبا که تا پایان عمر همراه شما خواهد بود.
