در مقاله قبل راجع به مهم ترین ویژگی های لیزر و نیز تأثیرات بیولوژیک آن برای شما صحبت کردیم و در ادامه از کاربردهای لیزر در درمان ارتودنسی گفتیم که مهم ترین آنها کارهایی است که می توان روی بافت نرم انجام داد. در این مقاله به دیگر کاربردهای لیزر روی بافت نرم می پردازیم.

کاربرد لیزر CO2 در ارتودنسی

لیزر CO2 وقتی در درمان ارتودنسی استفاده می شود می تواند مزایای زیادی داشته باشد. این مزایا عبارتند از خونریزی و درد کمتر، انقباض زخم و ایجاد اسکار کمتر، حداقل ناراحتی ممکن پس از جراحی، زمان درمان کمتر، و ابزارهای ثابت را می توان بلافاصله پس از فرایند جراحی کار گذاشت. با این حال، از آنجا که انرژی لیزر CO2 به خوبی توسط هیدروکسی آپاتیت (مینای دندان) جذب می شود؛ این خطر وجود دارد که تغییرات دمایی که در نتیجه انتقال انرژی لیزر بوجود می آیند موجب تخریب پالپ دندان شود یا منجر به ایجاد خطوط یا حفره روی دندان ها شوند.

کاربرد لیزرهای Nd:YAG و دایود در دندانپزشکی

لیزرهای Nd:YAG و دایود در بین دندانپزشک ها و ارتودنتیست ها از شهرت زیادی برخوردار است. آنها مزایایی مانند مزایای لیزر CO2 دارند. آنها بیشتر برای ژنژیوپلاستی مناسب هستند زیرا در تماس مستقیم استفاده می شوند که بیشترین کنترل را برای جراحی زیبایی فراهم می آورند. علاوه بر این، آنها این قابلیت را دارند که خونریزی را متوقف کنند. طول موج آنها به خوبی توسط بافت های سخت دندانی جذب نمی شود، بنابراین، این نوع لیزرها برای کاربرد روی بافت های اطراف دندان ها بی خطر هستند.

 

 

کاربرد های لیزرهای Er:YAG و Er,Cr:YAGG در دندانپزشکی

لیزرهای Er:YAG و Er,Cr:YAGG می توانند هم روی بافت های نرم و هم بافت های سخت کار کنند زیرا هر دو طول موج آنها توسط آب و هیدروکسی آپاتیت جذب می شود. با این حال، آنها اساساً برای برداشتن پوسیدگی دندان ها و آماده سازی دندان ها استفاده می شوند تا جراحی های بافت نرم، علت هم این است که کشش زیادی به سمت مینای دندان دارد و قابلیت انعقاد خون کمتری دارد.

 

 

درمان فرنوم با کمک لیزر بافت نرم

فرنوم لبی هیپرتروفی شده (بیش از حد رشد کرده) که در حاشیه لثه های بین دو دندان جلو یا پاپیلای کام باقی مانده است می تواند موجب دیاستم خط وسط دندان های جلو شود. پایین بودن این نوع فرنوم می تواند مانع قرار گیری ابزارهای انکوریج (تکیه گاه یا لنگر) موقت شود که در مورد لبخند لثه ای، برای فرو بردن دندان های جلوی دهان در حفره استفاده می شوند. فرنوم زبانی کوتاه نیز می تواند موجب انکیلوز و منجر به بروز مشکلاتی مانند بلع غیر عادی، رشد نامتقارن فک پایین و دیاستم خط وسط فک پایین شود. جراحی که برای برداشتن این فرنوم انجام می شود فِرِنِکتومی نامیده می شود.

فرنکتومی با لیزرهای دارای طول موج های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاکی از این است که لیزر CO2 ابزاری ایده آل برای جراحی های داخل دهانی است، از جمله مقادیر زیادی بافت نرم یا بافت های فیبروز متراکم. این گزینه برای فرنکتومی شناخته شده است زیرا جذب آن توسط بافت های مخاطی داخل دهان، که حاوی 90% آب هستند، بالا است.این نوع لیزر هم روی بافت نرم و هم روی بافت سخت خوب کحار می کند.

در مقایسه با تیغ های مرسوم، این لیزر درد و تورم کمتری ایجاد می کند و مشکلات پس از جراحی آن کمتر است، خونریزی پس از جراحی را کاهش می دهد و بهبود را ارتقاء می بخشد.

برخی دندانپزشک ها برای انجام فرنکتومی از لیزرهای Nd:YAG و دایود نیز استفاده می کنند که مزایایی مشابه لیزر CO2 دارند. با این حال، کاربرد لیزرهای Nd:YAG و دایود روی فرنکتومی لبی محدود است. طول موج های آنها خیلی خوب توسط بافت های دندانی سخت جذب نمی شود. آنها در قالب طول موج های پیوسته و مدوام کار می کنند که منجر به بروز عوارض جانبی دمای بالا می شوند. بنابراین، لیزرهای Nd:YAG و دایود را نمی توان در تماس مستقیم با استخوان جایی استفاده کرد که یک سر فیبر فرنوم لبی متصل شده است. اما در فرنکتومی زبانی، لیزر دایود بواسطه اندازه کوچک و قیمت پایین آن مفید است.

لیزر Er:YAG خیلی خوب توسط بافت سخت و آب جذب می شود و به شکل موج پالس عمل می کند و باعث بالا رفتن کیفیت برش بافت سخت با کمترین تأثیر حرارتی می شود. از آنجا که لیزر Er:YAG این ویژگی ها را دارد، برای فرنکتومی لبی باید در کنار لیزر Nd:YAG یا دایود استفاده شود. بر اساس گزارشات، لیزر Er:YAG دارای خاصیت آرام بخش بودن است و نیاز به بی حس کننده موضعی کمتری دارد یا هیچ بی حس کننده ای نیاز ندارد.

 

کمک لیزر به درمان دندان نهفته

دندان های نهفته را پس از جراحی اکسپوز (برداشتن بافت نرم روی دندان) می توان با فشار درمان ارتودنسی به جای درست خود هدایت کرد. جراحی اکسپوز دندان های نهفته در درمان های روزمره ارتودنسی چندان معمول نیست. تکنیک های لیزر بویژه زمانی مفید هستند که برای برداشتن بافت روی دندان های نهفته ای استفاده می شوند که یا زیر مخاط لثه یا در سطح استخوان ها نهفته هستند. محیط خشک جراحی و عاری از هر گونه آلودگی خون باعث می شود اتصال مستقیم براکت به دندانی که اکسپوز شده است (از زیر بافت بیرون آورده شده است) راحت تر انجام شود. با این حال، اخیراً شاهد گزارشاتی مبنی بر وقوع امفیزم (پیدایش غیر عادی هوا یا گاز به طور غیر عادی در بافت های بدن) زیر جلدی پس از جراحی اکسپوز دندان با لیزر بوده ایم.

در مطالعات مختلف، از طول موج های لیزرهای مختلفی، از جمله اربیوم، دایود، Nd:YAG، و CO2 برای انجام این فرایند استفاده شد. اربیوم با استقبال بیشتر دندانپزشک ها مواجه شد زیرا می تواند هم بافت های نرم و هم بافت های سخت را برش دهد، در نتیجه قادر است دندان نهفته در سطح استخوان را نیز اکسپوز کند. علاوه بر آن، دارای تأثیر اِچ کنندگی مینای دندان است که باندینگ ابزارهای ارتودنسی بلافاصله پس از جراحی را تسهیل می سازد. تأثیر اِچ کنندگی مینای دندان توسط لیزر در مقاله بعد نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 

در مقاله بعد به بیان مزایا و معایب لیزر بافت نرم نیز خواهیم پرداخت.