در مقاله قبل داروی بیس فسفونات را به شما معرفی کردیم و گفتیم هدف نهایی استفاده از آنها تغییر شکل استخوان ها است و در ادامه راجع به مکانیزم عمب آنها صحبت کردیم. در این مقاله راجع به دیگر ابعاد استفاده از آنها و نیز تأثیرآنها روی درمان ارتودنسی بحث می کنیم.

بیس فسفونات تغییر شکل استخوان ها را متوقف نمی کند، بلکه آن را تعدیل می کنند!

بیس فسفونات تغییر شکل کنترل نشده استخوان ها را کنترل می کند. آنها شبیه برخی فرایندهای پاتولوژیک مانند استئوپنی و پوکی استخوان در نتیجه کمبود استروژن (اغلب همزمان با بروز یائسگی) عمل می کنند. در این بیماران، شکل گیری و فعالیت کنترل شده کلاست ها منجر تعادل را به شکل گیری و جذب استخوان باز خواهد گرداند، که هر دوی آنها برای حفظ استخوان ضروری هستند. به عبارت دیگر، هدف بیس فسفونات ها احیاء استخوان ها و درآوردن آنها به شکلی طبیعی است. از نظر بالینی، بیس فسفونات ها برای بیماران راحتی و کیفیت بیشتر زندگی را فراهم می آورند. آنها در برابر تغییر شکل مقاومت نمی کنند، در عوض روند آن را تعدیل و کنترل می کنند.

 

 

تأثیر بیس فسفونات روی جابجایی ارتودنتیک دندان ها

تحقیقاتی که روی جابجایی دندان های حیوانات و انسان ها با استفاده از بیس فسفونات ها انجام شده بودند، بر اساس نوع بیس فسفونات مصرفی، دوز، شکل مصرفی، دوره آزمایشی، و نحوه جابجایی دندان ها بودند. هیچ یک از این تحقیقات نه تأیید می کند و نه شواهدی ارائه می دهد که این نوع دارو در درمان ارتودنسی اختلال ایجاد می کند. هیچ تأیید علمی، روش شناسی، شواهد، یا نتایجی وجود ندارد که اجازه دهد چنین ادعایی مطرح شود. همین موضوع برای اسئواینتگریشن نیز صحت دارد.

 

 

بیس فسفونات و خطر استئومیلیت ماگزیلا در طول درمان های دندانی

در بیمارانی که با رشد سلول های جدید به صورت غیر طبیعی و بدخیم مواجه هستند، سلول های تومور واسطه هایی را آزاد می کنند که موجب تحریک عمل و تأثیر ایجاد شده توسط پاراتورمون (نام تجاری فراورده ای از عصاره پاراتیروئید) روی بافت های استخوانی می شوند. این اتفاق در نتیجه شباهت های مولکولی در میان واسطه ها رخ می دهد. بنابراین، در بیمارانی که رشد سلول های جدید به صورت غیر طبیعی و بدخیم اتفاق می افتد، جذب استخوان به صورت فوق العاده سریع پیش می رود و سطوح سرم کلسیم در آنها افزایش یافته می یابد، که می تواند زندگی آنها را به خطر بیندازد. به این دلیل، این شرایط تحت عنوان هیپرکلسمی hypercalcemia  بدخیم شناخته می شود.

بیس فسفونات ها می توانند جذب کنترل نشده استخوان در بیمارانی که مشکلات آنکولوژیک دارند را کنترل کنند، و در نتیجه، هیپرکلسمی بدخیم را کاهش دهند یا متوقف کنند. یکی از مهم ترین تأثیرات بیس فسفونات ها از بین بردن علائم دردهای شدید است، که از جمله این شرایط سیستمیک است.

بیمارانی که تحت درمان رشد سلول های جدید به صورت غیر طبیعی و بدخیم هستند، از چند نوع دارو استفاده می کنند، از جمله آنتی بیوتیک ها، ضد دردها، و داروهای ضد التهاب قوی. علاوه بر این، از داروهای سیتوستاتیک و سیتوتوکسیک نیز استفاده می کنند که بر علیه باقی ماندن سلول های مضر در محل ضایعه و نیز در دیگر قسمت های بدن عمل می کنند، در نتیجه آنها را از بین می برند یا مانع تکثیر آنها می شوند.

متأسفانه، این داروها اثر آنتی نئوپلاستیک به جا می گذارند که تولید لوکوسیت ها را کاهش می دهد، سلول های سیستم ایمنی بدن. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که مغز استخوان پیوسته این عناصر دفاعی را با سرعت بالایی تولید می کند؛ با این حال، وقتی با داروهای سیتوستاتیک تماس می یابند، سرعت آن کاهش می یابد و سیستم ایمنی بدن بیمار را به شدت ضعیف می کند. به همین دلیل- ظرفیت پایین تکثیر سلولی- فرایندهای بازسازی و ترمیم با مشکل مواجه می شوند.

استفاده بیس فسفونات به تنهایی هیچ شواهدی مبنی بر احتمال بروز استئومیلیت از خود نشان نداده است. در مقایسه، نقص سیستم ایمنی بدن بیمار و بافت های بدن که قابلیت واکنشی آنها پایین آمده است، و نیز عوارض جانبی سیتوستاتیک و سیتوتوکسیک (سمی) داروها، که برای درمان آنتی نئوپلاستیک ضروری هستند، شواهدی مبنی بر احتمال بروز استئومیلیت از خود نشان داده اند. بیس فسفونات ها مانند واکنش های التهابی و ایمنی، اثر سیستم ایمنی بدن را کاهش نمی دهند. بعلاوه، نه تنها تکثیر سلول ها را کاهش نمی دهند، بلکه برای سلول های استخوانی سمی نیز نیستند.

تراکم استخوان آلوئولار با استفاده ازبیس فسفونات ثابت باقی می ماند.

محققان در بررسی توده استخوانی در ارگانیسم های تحت عمل آلدرونات بیس فسفونات، روی تراکم توده استخوانی آلوئولار فک بالا تحقیق کردند. نتایج حاکی از این بود که هیچ تفاوت چشمگیری در تراکم استخوان آلوئولار حیواناتی که از آلدرونات استفاده می کردند و گروه کنترل وجود نداشت. بر اساس روشی که استفاده شده بود، کاملاً منطقی است که نتیجه گیری کرد که بیس فسفونات آلدرونات هیچ تأثیری روی کیفیت استخوان آلوئولار ندارد، در نتیجه ویژگی های ساختاری و مکانیکی بافت حیوانات سالم را حفظ خواهد کرد.

باید توجه کرد که قسمت های آلوئولاری که در این آزمایشات مورد بررسی قرار گرفته بودند محل هایی بودند که دندان ها در آنجا به صورت آزمایشی جابجا شده بودند. به عبارت دیگر، این امکان وجود دارد که جابجایی ارتودنتیک دندان ها ممکن است به صورت طبیعی در ارگانیزم های تحت عمل بیس فسفونات طراحی شده باشند.

در این تحقیقات، بیماران افرادی بودند که کاشت ایمپلنت های دندانی، درمان ارتودنسی با کشیدن دندان، و نیز جراحی های پارا اندودانتیکس (ریشه دندان) و پریودنتال (لثه ای) داشتند، بدون اینکه هیچ مشکلی برای آنها بروز یابد یا تغییرات بالینی مشهودی در آنها بوجود بیاید که به استفاده از داروها مربوط باشد. در انتهای درمان ها، زیبایی ظاهری و عملکرد آنها احیاء شده بودند.

نکات پایانی

• بیس فسفونات به گونه ای عمل نمی کند که تغییر شکل استخوان را محدود، متوقف، یا معکوس کند، بلکه آن را تعدیل و کنترل می کندو مجدداً تعادل را به جذب و بازسازی استخوان باز می گرداند. بایستی بر عکس این موضوع را نیز مد نظر قرار داد، در مواردی که در آنها بیمار از بیس فسفونات استفاده نمی کند باید بزرگترین نگرانی باشد، زیرا تغییر شکل استخوان را تحت تأثیر قرار می دهد.
• دندانپزشکی- مخصوصاً ارتودنسی و ارتوپدی ماگزیلا (فک بالا)- با طراح درمان های جراحی، پیوند استخوان، ایمپلنت های دندانی، و دیگر فرایندهای استخوانی بر اساس بیولوژی، باید اصول درمانی را دنبال کنند که از مزایای دارویی که بیس فسفونات ها برای تغییر شکل و ترمیم استخوان دارند بهره مند شوند. برخی از این مزایا، می توانند واقعاً برای بیمار مفید باشند.
• بیس فسفونات ها به لحاظ دارویی متفاوت هستند. استفاده های آنها بر اساس علائم و نشانه ها متفاوت است.
• مزایای بیس فسفونات ها را بر اساس مواردی که به صورت بالینی به شکل عمیق بررسی نشده اند نمی توان به همه موارد دیگر تعمیم داد.
• موارد خاص و بالینی قادر به مشخص نمودن مشکلات بیس فسفونات ها نیستند. بدون اساس علمی، این ادعاها می توانند منجر به تصمیمات غلط شوند و باعث شوند بیمار تحت درمان های دارویی قرار بگیرد تا از درمان با بیس فسفونات بپرهیزد.

هر مورد باید به صورت تکی مورد مطالعه قرار بگیرد و بدون تعمیم دادن، و با تصمیمات بالینی بر اساس شواهد قطعی علمی طراحی شود.