اگر دوست دارید دهانشویه را به لوازم بهداشتی دهان و دندان های خود بیفزایید، یا دندانپزشک برای شما یا یکی از اعضای خانواده تان استفاده از دهانشویه را توصیه کرده است، اگر از آن درست استفاده کنید بیشترین بهره را از آن خواهید برد.

دهانشویه چیست؟

دهانشویه جایگزین کارهای روتین بهداشتی دهان، یعنی همان دو مرتبه مسواک زدن و یک مرتبه نخ دندان کشیدن در طول روز، نمی شود. اصلی ترین وظیفه اکثر دهانشویه ها تازه کردن حس دهان و بخشیدن بوی خوب به آن است، گرچه اگر شما از بوی بد مزمن شدید دهان (هالیتوزیس) رنج می برید، باید با دندانپزشک خود در مورد راه های دیگری برای پرداختن به علت مشکل و مدیریت شرایط بوی بد دهان خود صحبت کنید.

با این تفاصیر، برخی از انواع دهانشویه ها مانند دهانشویه های فلورایده وجود دارند که می توانند به محافظت از دندان ها در برابر اسیدهای تولید شده توسط باکتری های موجود در پلاک های دندانی کمک کنند، اگر آنها را پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دقیق و با دقت دندان های خود استفاده کنید. و اگر از نوعی عفونت قارچی یا انبوهی از مشکلات لثه رنج می برید، دندانپزشک شما ممکن است نوع خاصی دهانشویه برای شما تحویز کند.

نکاتی که باید به خاطر داشته باشید

این نکات را با خاطر بسپارید تا بیشترین بهره را از دهانشویه ها ببرید:

• در صورت لزوم آنها را رقیق کنید. حتماً برچسب روی هر برند دهانشویه ای که انتخاب کرده اید را بخوانید. برندهای مختلف غلظت های متفاوتی دارند، و برخی از آنها ممکن است به شما گفته باشند که باید دهانشویه را با آب رقیق کنید. به خاطر داشته باشید که، اگر روی برچسب ذکر نشده باشد که دهانشویه باید رقیق شود، اگر مواد تشکیل دهنده میکروب کش در سطح پایین تری باشند، ممکن است از مزایای دهانشویه به طور کامل بهره مند نشوید.
• دهانشویه جایگزین نیست. لازم است به یاد داشته باشید که هیچ دهانشویه ای جایگزینی برای مراقبت های روتین منظم دهانی- دو مرتبه مسواک زدن در طول روز و نخ دندان کشیدن روزانه- نیست. بنابراین، حتی اگر دندانپزشک شما توصیه کرده از دهانشویه ها استفاده کنید یا یکی از انواع آنها را برای شما تجویز کرده است، هنوز هم نیاز است مراقبت های روتین دهانی را به طور کامل دنبال کنید تا سلامت دهان خود را حفظ کنید.
• مراقب زمان باشید. یکی از نکات کلیدی در استفاده از دهانشویه ها این است که آن را برای مدت زمان صحیحی داخل دهان خود بچرخانید. برچسب محصول را مطالعه کنید. اکثر دهانشویه ها توصیه می کنند محصول را به مدت 30 ثانیه تا یک دقیقه داخل دهان خود بچرخانید سپس آن را تف کنید.

نحوه استفاده از دهانشویه های فلورایده

بسیاری از دندانپزشکان بر این باورند که دو مرتبه مسواک زدن در طول روز با خمیر دندان فلورایده، فلوراید کافی برای محافظت از دندان ها در برابر حفره های دندانی فراهم می آورد. اما اگر شما مستعد حفره های دندانی هستید، علاوه بر مسواک زدن دندان ها و نخ دندان کشیدن آنها، می توانید از دهانشویه های فلورایده استفاده کنید.

برخی مطالعات حاکی از این هستند که دهانشویه های حاوی فلوراید می توانند مکمل مسواک زدن روزانه با خمیر دندان های فلورایده باشند، مخصوصاً در مناطقی که آب آشامیدنی فلورایده نشده است (مکمل فلوراید به آن افزوده نشده است). این نوع دهانشویه ها در استحکام بخشیدن به مینای دندان ها و محافظت از دندان ها در برابر آسیب های اسید مؤثر می باشند.

گام هایی که هنگام استفاده از دهانشویه های فلورایده باید دنبال کنید

• مقدار درست و مناسب استفاده کنید. مقدار دهانشویه ای که استفاده می کنید یا باید بر اساس برچسب روی محصول باشد یا طبق دستور دندانپزشک.
• دهانشویه را محکم داخل دهان خود بچرخانید. دهان خود را بسته نگه دارید و طبق دستور درج شده روی برچسب محلول را با شدت داخل دهان خود بچرخانید.
• تف کنید. به هیچ عنوان دهانشویه را قورت ندهید. فلوراید موجود در دهانشویه های فلورایده اگر در مقادیر زیاد بلعیده شود می تواند مسمومیت ایجاد کند. اگر اجازه می دهید کودکتان دهانشویه استفاده کند، باید مراقب او باشید تا مطمئن شوید آن را تف کند و آن را قورت ندهد.
• صبر کنید. برای گرفتن بیشترین نتیجه از دهانشویه های فلورایده از خوردن، آشامیدن، یا سیگار کشیدن حداقل به مدت 30 دقیقه پس از آن اجتناب نمایید، بنابراین از شستشوی دهان پس از آن نیز خودداری کنید.

دهانشویه ها به عنوان بخشی از بهداشت دهانی

یک طرح کامل برای بهداشت روزانه دهان روی دو مرتبه مسواک زدن در طول روز و نخ دندان کشیدن روزانه متمرکز است. اما علاوه بر این، ممکن است بخواهید به دهانشویه ها نیز فکر کنید.

دهانشویه ها ممکن است برای مبارزه با باکتری های داخل دهان حاوی مواد مختلفی باشند، از جمله کلرید استیل پیریدینیم (CPC)، ماده ای ضد میکروب که ایمن و مؤثر شناخته شده است، گرچه تعداد اندکی از افراد احساس ناخوشایند موقتی پس از استفاده از دهانشویه را گزارش داده اند.

دیگر مواد دهانشویه ها شامل ید پوویدون و روغن های اساسی است. اما هر دهانشویه ای می تواند به شما کمک کند بهداشت روزانه دهان خود را بهبود دهید.

روی هم رفته، استفاده از دهانشویه ها با ید پوویدون، روغن های اساسی، یا کلرهگزیدین به میزان قابل توجهی باعث کاهش پلاک های دندانی و عوامل باکتریایی التهاب لثه ها می شود. دهانشویه هایی که حاوی عصاره گیاهان هستند در کنترل پلاک نقش دارند اما بهبود چندان قابل توجه نبود.

مطالعات حاکی از این هستند که دهانشویه ها وقتی همراه با مسواک استفاده می شوند نسبت به زمانی که مسواک به تنهایی استفاده می شود، می توانند پلاک های بیشتر و علائم بیشتری از ژنژیویت را کاهش دهند.

دهانشویه ها چگونه عمل می کنند؟

پاسخ به این پرسش که دهانشویه ها چکار می کنند بسته به نوع دهانشویه متفاوت است. برخی از آنها بوی دهان را تازه می کنند، برخی با فلوراید خود دیگر مزایای ضد پوسیدگی دارند، در حالی که برخی دیگر حاوی مواد ضد میکروب هستند که به پیشگیری از تشکیل پلاک روی دندان ها کمک می کنند.

شما گزینه های متعددی در اختیار دارید، و دهانشویه درست و مناسب برای شما دهانشویه ای است که نیازهای بهداشت دهانی شما را برآورده کند تا دندان ها و لثه های شما سالم باشند، و مزه آن را دوست داشته باشید.

برای کمک به انتخاب دهانشویه درست، به خاطر داشته باشید چه دهانشویه ای این ویژگی ها را دارد و این نکات را به خاطر داشته باشید:

• الکل: آری یا خیر؟ الکل یکی از مواد تشکیل دهنده برخی دهانشویه ها است، که اگر مقدار زیادی از آن عمداً قورت داده شود می تواند مشکل آفرین باشد. اگر می خواهید یک نوع دهانشویه برای همه اعضای خانواده خریداری کنید، و اعضای خانواده شما شامل کودکان مدرسه ای یا نوجوانان هستند، ممکن است بخواهید از بین دهانشویه های فاقد الکل انتخاب کنید که در دسترس می باشند. علاوه بر این، برخی معتادان به الکل از استفاده دهانشویه های حاوی الکل در مراقبت های روزانه دهانی خود پرهیز می کنند زیرا احتمال سوء مصرف برای آنها وجود دارد.
• حساسیت. برخی افراد متوجه می شوند مواد موجود در دهانشویه ها تحریک کننده هستند، مخصوصاً افرادی که لثه های حساسی دارند. علاوه بر این، افرادی که معمولاً از حساسیت لثه ها شکایت ندارند، اگر در دوره بهبود پس از یک فرایند به سر می برند، ممکن است متوجه شوند که دهان آنها تنها برای مدتی کوتاه حساس تر خواهد بود. اگر دهان حساسی دارید، در مراقبت های روتین دهانی خود به فکر دهانشویه های فاقد الکل یا طبیعی باشید. دهانشویه های طبیعی اغلب برای تأثیر آرام بخشی حاوی موادی مانند آلوئه ورا و بابونه هستند.
• کنترل پلاک دندان ها. اگر دهانشویه ای می خواهید که نه تنها به کنترل بوی بد دهان به شما کمک کند بلکه به پیشگیری از تشکیل پلاک های دندانی کمک کند، به دنبال دهانشویه ای باشید که حاوی مواد ضد پلاک باشد. اگر مطمئن نیستید کدام دهانشویه برای برآورده کردن نیازهای سلامت دهان شما بهتر است، از دندانپزشک خود بخواهید در مورد استفاده از دهانشویه در مراقبت های روزانه دهانی توصیه های لازم را به شما بکند.

آیا استفاده از دهانشویه با بریس های ارتودنسی بی خطر است؟

پاسخ کوتاه به این پرسش این است که دهانشویه به عنوان بخشی از مراقبت های روتین دهانی حتی با وجود بریس های ارتودنسی روی دندان ها توصیه شده است.

از آنجا که بریس های ارتودنسی مکان های احتمالی زیادی برای تشکیل پلاک های دندانی و انباشته شدن باکتری ها بوجود می آورند، بنابراین پاکسازی دقیق دندان ها به صورت روزانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دو مرتبه مسواک زدن در طول روز و هر شب نخ دندان کشیدن مهم ترین بخش های بهداشت دهانی شما در طول درمان ارتودنسی با بریس ها هستند. اما دهانشویه ها مکملی فوق العاده برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در طول این دوره هستند. شکل مایع بودن آن این مزیت را دارد که به تمام بخش های داخل دهان دسترسی پیدا می کند: همانطور که آن را با فشار از بین دندان های خود عبور می دهید، در پاکسازی مواد معدنی همه سطوح را پوشش می دهد!

دهانشویه ها حاوی مواد ضد باکتری هستند که موجب از بین رفتن بیشتر پلاک ها و دیگر مواد باکتریایی تشکیل شده روی دندان ها می شوند. این به شما کمک می کند دهان خود را تمیزتر نگه دارید و احتمال لک شدن و تغییر رنگ دندان ها در طول این دوره کمتر شود. بعلاوه، دهانشویه ها با شستن باکتری هایی که از خود بو تولید می کنند، می توانند با بوی بد دهان مبارزه کنند. بیمارانی که ژنژیویت یا دیگر مشکلات دندانی را دارند باید برای درمان با یک دندانپزشک مشورت کنند، زیرا دهانشویه ها به تنهایی ممکن است کافی نباشند.

دهانشویه به تنهایی جایگزین خوبی برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیست. در عوض، آن را هر شب و پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن استفاده کنید تا بهداشت دهانی کاملی در منزل داشته باشد.

کدام دهانشویه برای استفاده در طول درمان ارتودنسی بهتر است؟

انواع مختلفی دهانشویه وجود دارد، که اکثر آنها سازگار با بریس های ارتودنسی هستند. باید به دنبال دهانشویه ای باشید که غنی شده با فلوراید است، که از نظر بالینی اثبات شده است که به مبارزه با پوسیدگی دندان ها کمک می کند.

علاوه بر این، برخی برندهای خاص دهانشویه ها وجود دارند که به صورت ویژه برای استفاده با بریس های ارتودنسی طراحی شده اند.

بهداشت دهانی صحیح باعث خواهد شد شما سال ها پس از درمان ارتودنسی لبخند به لب داشته باشید.

گرچه ارتودنتیست  از بریس ها برای صاف و یکدست کردن دندان های شما استفاده می کند، اما شما نقش مهمی در مراقبت از دندان های خود ایفا می کنید. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم، با زدودن ذرات غذا و دیگر مواد تشکیل شده روی دندان های شما، دهان شما را عاری از باکتری و پلاک نگه خواهند داشت. این کار باعث خواهد شد بوی دهان شما نیز خوب باشد، دندان های شما سفید بمانند، و از لک شدن و تغییر رنگ دندان ها نیز پیشگیری خواهد شد.