ونیر دندان چیست؟

ونیرهای دندان، که تحت عنوان ونیرهای پرسلاین یا ونیر کامپوزیت نیز شناخته می‌شوند، یک لایه‌ی نازک رزین کامپوزیت یا پرسلاین نیمه شفاف همرنگ دندان هستند که به صورت سفارشی ساخته می‌شوند تا متناسب با دندان‌های فرد باشند و رنگ، شکل و ظاهر کلی دندان‌های فرد را بهبود بخشند. قرار دادن ونیرهای دندانی می‌تواند تغییر چشمگیری در لبخند و ظاهر فرد ایجاد نماید.

ونیرهای دندای قادر به حل چه نوع مشکلاتی هستند؟

قرار دادن ونیرهای دندانی گاهی اوقات تحت عنوان “ارتودنسی فوری” شناخته می‌شود زیرا می‌توان از آنها برای مخفی نمودن انواع مشکلات دندانی از جمله دندان‌های “منطقه‌ی لبخند” بهره برد. این مشکلات عبارتند از:

• فاصله‌ی بین دندان‌ها

 

• دندان‌های بدشکل یا کج و ناصاف

 

• دندان‌های شکسته یا لب‌پر شده

 

• وجود لکه‌های دائمی داخلی یا بیرونی دندان‌ها

ونیرهای دندانی قادرند ظاهر دندان‌ها را بهبود بخشند اما نمی‌توانند نحوه‌ی قرارگیری فک، اوربایت یا آندربایت را اصلاح نمایند. برای حل این مشکلات پیچیده‌تر، نیاز است درمان‌های ارتودنسی بیشتری صورت گیرد.

جایگزین‌های ونیرهای دندان کدامند؟

نزدیک‌ترین جایگزین‌های ونیرهای پرسلاین از نظر زیبایی، رزین کامپوزیت‌ها هستند. رزین کامپوزیت ماده‌ای همرنگ دندان است که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد و ممکن است برای ساخت ونیرهای دندانی نیز مورد استفاده قرار گیرد. از روکش دندان نیز ممکن است برای اصلاح برخی مشکلات مشابهی استفاده شود که ونیرهای دندانی برای آنها کاربرد دارند، گرچه، فرایند آنها تهاجمی‌تر است.

مزیت‌های ونیرهای پرسلاین

ونیرهای پرسلاین در مقایسه با رزین کامپوزیت از مزیت‌های بیشتری برخوردارند:

• ونیرهای پرسلاین بسیار بادوام هستند. اگرچه ونیرهای پرسلاین بسیار ظریف هستند، معمولا بین 5/0- 7/0 میلی‌متر ضخامت دارند و ذاتا حساس و شکننده هستند و به محض اتصال به ساختار دندان سالم، بسیار محکم می‌شوند. اگر از طریق حفظ بهداشت دهان و دندان‌، از ونیرهای پرسلاین به خوبی مراقبت شود و از آنها برای شکستن یا جویدن خوراکی‌های سفت مانند یخ استفاده نشود، ممکن است چندین سال، معمولا بین 10-15 سال، دوام داشته باشند.
• ونیرهای پرسلاین ظاهری بسیار طبیعی و شبیه دندان‌های طبیعی بوجود خواهند آورد. نیمه‌شفاف بودن پرسلاین این امکان را فراهم می‌آورد تا ونیرها مانند مینای دندان سبک باشند و در دندان عمقی بوجود می‌آورند که با دیگر مواد که برای زیبایی بکار برده می‌شوند قابل مقایسه نمی‌باشد.
• ونیرهای پرسلاین در برابر ایجاد لکه مقاوم هستند. برخلاف دیگر مواد پیوندی که برای زیبایی دندان بکار برده می‌شوند، پرسلاین از جنس سرامیک صاف و سیقلی و مقاوم است، بنابراین در اثر کشیدن سیگار یا نوشیدن مایعات تیره یا پر رنگ یا ادویه‌ها، لکه‌ی دائمی در آنها ایجاد نخواهد شد.
• ونیرهای پرسلاین بسیار غیرتهاجمی هستند. در صورت لزوم، طی فرایند کارگذاشتن آنها روی دندان، تنها بخش کوچکی از ساختار دندان برداشته می‌شود.

معایب ونیرهای پرسلاین در مقایسه با ونیرهای رزین کامپوزیت

معایب اصلی ونیرهای پرسلاین در مقایسه با رزین کامپوزیت عباتند از:

• ونیرهای پرسلاین در مطب ساخته نمی‌شوند. این نوع ونیرها در آزمایشگاه ساخته می‌شوند بنابراین نیاز است بیمار حداقل دو مرتبه به ارتودنتیست مراجعه نماید. ونیرهای رزین کامپوزیت در یک جلسه ساخته و کار گذاشته می‌شوند. برای قرار دادن رزین کامپوزیت روی دندان، به بهترین شکل ممکن و بدون برجستگی دندان و حجیم به نظر رسیدن آن، نیاز است به میزان کافی از ساختار دندان برداشته شود. ماده‌ای که برای اتصال به کار برده می‌شود روی دندان قرار می‌گیرد، سپس رزین کامپوزیت افزوده می‌شود، به آن نور تابانده می‌شود و در پایان پولیش می‌شود.
• ونیرهای پرسلاین گران‌تر از ونیرهای کامپوزیت هستند. ساختن و کارگذاشتن ونیرها مستلزم صرف زمان، تخصص و منابع بیشتری است، بنابراین هزینه‌ی آنها بیشتر است.
• ونیرهای پرسلاین قابل ترمیم و اصلاح نیستند. بنابراین، در صورت شکسته شدن آنها باید ونیر پرسلاین دیگری جایگزین آن شود.

چه کسانی گزینه‌های مناسبی برای ونیرهای دندانی هستند؟

ونیرهای دندانی برای همه‌ی افراد یا برای همه‌ی دندان‌ها مناسب نیستند. در موفقیت این تکنیک، انتخاب گزینه‌ی مناسب، عامل بسیار مهمی است. در صورتی که برای دستیابی به بهترین نتایج نیاز باشد بخشی از ساختار دندان  برداشته شود، قرار دادن ونیر روی دندان فرایندی غیرقابل بازگشت است. ارتودنتیست پس از معاینه‌ی دندان قادر خواهد بود مشخص نماید که آیا ونیرهای دندان مناسب تغییرات مد نظر شما هستند یا خیر. برخی شرایطی که مشخص می‌نمایند دندان‌ها یا افراد خاصی گزینه‌های مناسبی برای ونیرهای دندانی نیستند عبارتند از:

• دندان ناسالم. پیش از ساخت و اتصال ونیر‌های دندانی باید پوسیدگی دندان و بیماری فعال لثه درمان شوند.
• دندان ضعیف. چنانچه بخش قابل توجهی از ساختار دندان از دست رفته باشد و با مواد پر کننده جایگزین شده باشد، این دندان آنقدر مقاوم نیست تا با ونیر دندانی عملکرد خوبی داشته باشد.
• دندانی که بخش قابل توجهی از مینای آن از دست رفته باشد. موفقیت ونیرهای دندانی در اتصال آنها به مینای دندان است.
• افرادی که عادت به فشردن و ساییدن دندان‌ها دارند. فشردن و ساییدن دندان‌ها به یکدیگر (دندان قروچه) از روی عادت، می‌تواند به سادگی موجب شکستن یا لب‌پر شدن ونیرهای دندانی شود. محافظ‌های شبانه‌ی دندان‌ها می‌تواند راه حل مناسبی برای این مشکل باشد.
• افراد که بایت آنها محکم نیست.
• افرادی که دندان‌های آنها به شدت ناصاف و نامرتب هستند و در جای نادرست واقع شده‌اند. ممکن است برای دستیابی به نتایج مطلوب نیاز باشد درمان ارتودنسی صورت گیرد.

روش کار گذاشتن ونیرهای پرسلاین

معمولا برای کار گذاشتن ونیرهای پرسلاین نیاز است بیمار دو مرتبه به ارتودنتیست مراجعه نماید. طی جلسه‌ی نخست:

• دندان‌ها معاینه می‌شوند، بیمار تمایلات و انتظارات خود را با ارتودنتیست در میان می‌گذارد و رنگ مورد نظر بیمار برای ونیر انتخاب می‌شود. مشارکت فعال بیمار در روند “طراحی لبخند” نقش حیاتی دارد. اندازه و شکل دندان‌ها و نیز محدودیت‌های اصلاحی ونیرهای پرسلاین مورد بحث قرار می‌گیرند.
• برای کار گذاشتن ونیرها ممکن است نیاز باشد دندان‌های بیمار آماده شوند که این کار از طریق کوتاه و مرتب کردن مینای دندان از قسمت جلو و لبه‌ی سطح جونده انجام می‌شود تا پس از قرار گرفتن ونیر روی دندان، ضخامت آن از حد مشخصی فراتر نرود و برجسته به نظر نرسند. معمولا، 5/0 تا 7/0 میلی‌متر از مینای دندان تراشیده خواهد شد.
• دندان‌ها قالب‌گیری خواهند شد تا ونیرها دقیقا شبیه دندان‌ها ساخته شوند. از این قالب برای ساخت مدلی استفاده خواهد شد که ونیر پرسلاین به صورت سفارشی از روی آن ساخته خواهد شد.
• بسته به میزان تراشیده شده از روی مینای دندان و نوع تغییرات ایجاد شده، ونیرهای موقتی ممکن است روی دندان‌ها قرار بگیرند.

جلسه‌ی دوم نیز ممکن است بین یک تا دو ساعت طول بکشد. طی این جلسه:

• در صورتی که ونیرهای موقتی روی دندان‌ها قرار گرفته باشند، برداشته خواهند شد.
• مناسب بودن اندازه‌ی ونیرهای پرسلاین توسط ارتودنتیست و سپس توسط خود بیمار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همین زمان است که بیمار باید شکل، رنگ، اندازه و حس قرار گرفتن ونیر را مورد بررسی قرار دهد و ببیند که آیا پیش از اتصال به دندان‌ها، انتظارات او را برآورده می‌سازند. پیش از اتصال ونیرها به دندان‌ها، بیمار می‌تواند درخواست هرگونه تغییری را داشته باشد زیرا پس از اتصال آنها به دندان، دیگر فرصتی برای هیچ گونه تغییری باقی نخواهد ماند.

 

• با مورد تایید قرار گرفتن ونیرها از سوی بیمار، دندان‌ها با محلول اسیدی رقیقی پاکسازی خواهند شد. از نوعی چسب مخصوص همرنگ دندان روی دندان‌ها و داخل ونیرها زده خواهد شد که پس از اتصال ونیر به دندان‌ها، با تابش نور خشک و محکم خواهد شد.
• به محض خشک شدن چسب، هر گونه سمنت اضافی برداشته می‌شود، بین دندان‌ها نخ دندان کشیده می‌شود و ونیرها پولیش می‌شوند.

برای نگه‌داری از ونیرها چه مراقبت‌هایی نیاز است؟

ونیرهای دندان ممکن است لب‌پر شوند و در صورتی که به خوبی از آنها مراقبت نشود ممکن است کنده شوند. برای افزایش دوام آنها نیاز است بهداشت دهان و دندان به خوبی حفظ شود و بیمار به طور منظم؛ یا حداقل دو مرتبه در سال، به ارتودنتیست خود مراجعه نماید. بعلاوه، بیمار باید سعی کند از آنها برای گاز زدن یا شکستن خوراکی‌های سفت و محکم مانند انواع مغزها و یخ استفاده نکند