وقتی نوبت به خلق یک لبخند برای یک بیمار می رسد، این کار به سادگی قرار دادن ونیرها یا روکش های روشن تر از رنگ طبیعی دندان های موجود روی آنها نیست. لبخند بازتاب مهمی از خود فرد است همراه با انتقال انواع مختلفی از احساسات به اطرافیان، که منحصر به هر فردی است. در حقیقت، عوامل مختلفی وجود دارند که در خلق لبخندی که از نظر زیبایی هم برای بیمار و هم برای پزشک خوشایند است، باید با دقت مد نظر و تحت ارزیابی قرار بگیرند. و حتی با وجود تأثیر گسترده ای که فناوری دیجیتالی روی موارد بسیاری مانند دندانپزشکی ترمیمی دارد، و نیز شبیه سازی دیجیتالی لبخند نهایی بیمار را ممکن می سازد، عوامل و اصول مختلفی هستند که باید توسط دندانپزشک معالج مورد ارزیابی قرار بگیرند.

خلق لبخندی ایده آل ممکن است نیاز به درمان ارتودنسی، جراحی ارتوگناتیک، جراحی پریودنتال، دندانپزشکی زیبایی، جراحی دهان و دندان ها، و نیز جراحی پلاستیک داشته باشد. به همین ترتیب، نمی توان به اندازه کافی تأکید کرد که آیا ترمیم های غیر مستقیم بخشی از طرح درمان نهایی باشند، از جمله با تکنیسین دندانپزشکی که ترمیم های نهایی را انجام خواهد داد، باید در ابتدای روند درمان مشورت شود، زیرا آنها می توانند یک مؤلفه ارزشمند برای کمک به پزشک و بیمار برای دستیابی به نتیجه مطلوب نهایی ارائه دهند.

ما در این مقاله مرور گسترده ای روی عوامل و اصول متعددی خواهیم داشت که یک دندانپزشک باید مد نظر قرار دهد، وقتی بیمار برای ایجاد تغییری کلی در لبخند خود به او مراجعه می کند.

خواسته ها و انتظارات بیمار

یکی از مهم ترین بخش هایی که قبل از آغاز هر درمانی باید مد نظر قرار بگیرد این است که دندانپزشک باید برای حرف زدن با بیمار خود زمان بگذارد تا در مورد اصلی ترین شکایات و نگرانی های بیمار بحث کند و آنها را کشف کند و اینکه آیا می تواند به نتایج نهایی مورد انتظار بیمار دست پیدا کند.

پس از مروری دقیق روی سوابق پزشکی و دندانپزشکی بیمار، معاینه دقیقی از دندان های بیمار کامل می شود، از جمله گرفتن تصاویر رادیوگرافی مناسب، و ارزیابی عضلات و مفاصل فکی گیجگاهی (TMJ). وقتی نوبت به دندانپزشکی ترمیمی می رسد که شامل درمان قابل توجه دندانپزشکی، از جمله لبخند بیمار، است داشتن مدارک مناسبی برای داشتن تشخیص درست ضروری است. این مدارک عبارتند از تصاویر مناسبی که با دوربین های SLR دیجیتال با لنزهای ماکرو گرفته می شوند، که شامل تصاویر تمام رخ، لب در حالت استراحت، عکس از روبرو و نیمرخ، و/ یا ویدئویی از لبخند طبیعی، پویا، و همچنین اغراق آمیز بیمار. نمای قدامی و جانبی جمع شده، نمای اکلوزال جمع شده، نماهای جمع شده از دندان های قدامی. همچنین، دندانپزشک باید یک قالب (به صورت دیجیتال یا آنالوگ) بگیرد و بایت بیمار را در CR (ارتباط مرکزی) ثبت کند به گونه ای که بتوان پرونده را به درستی روی یک آرتیکولاتور قابل تنظیم بارگذاری کرد. همه این اطلاعات به منظور ارزیابی صحیح، بررسی، طراح درمان، و در نهایت، درمان درست و مؤثر بیمار، برای دندانپزشک حیاتی هستند.

پس از ارزیابی و بررسی های کامل، لازم است گزینه های درمان و نتایج مورد انتظار با بیمار مرور شوند تا بیمار در مورد گزینه های درمان، تصمیمی از روی آگاهی بگیرد. این به بیمار اجازه می دهد تا تصمیم بگیرد و اگر درمانی که انتخاب کرد پایین تر از درمان ایده آل بود، هر گونه نتیجه ای که بواسطه چنین تصمیمی کمتر از ایده آل باشد را بپذیرد.

زیبایی صورت

یک ارزیابی کلی اساسی از لبخند باید با استفاده از رویکرد خارج به داخل انجام شود، بنابراین باید ارزیابی کلی روی ویژگی های کلی چهره بیمار انجام شود، از جمله نسبت های چهره و ارزیابی زیبایی چهره در نمای افقی و عمودی. ارزیابی یک سوم صورت بیمار و اینکه آیا هیچ عدم تناسبی بین یک سوم بالایی، میانی، و پایینی وجود دارد. مهم است در جستجوی عدم تقارن ها در ویژگی های چهره باشید و از خط میانی چهره شروع کنید و اینکه چگونه با خط میانی دندان ها تلاقی پیدا می کند. مهم است عدم تقارن از نماهای نیمه چپ و راست صورت و نیز ارزیابی خط میانی مردمک ها و نمای اکلوزال، و نیز ارتباط با خط افقی مورد بررسی قرار بگیرد.

نگرانی های قابل توجه در این مناطق، می توانند نشانه مشکلات اسکلتی یا مشکلات مربوط به رشد و نموی باشند که ممکن است روی لبخند بیمار تأثیر داشته یا نداشته باشند. یک نمونه خوب بیماری است که ممکن است در مورد لبخند بیش از حد لثه ای خود نگران است، در حالی که ممکن است علت این باشد که یک سوم میانی چهره بیمار خیلی بلند است و ارتفاع چهره او بیشتر است، که نشان دهنده ارتفاع زیاد عمودی ماگزیلا (فک بالا) است. ارتفاع زیادی عمودی ماگزیلا یک مسئله اسکلتی است، و بنابراین، به روش های درمان مختلفی نیاز دارد تا نگرانی های بیمار با موفقیت برطرف شوند.

طول لب بالا، موقعیت، تحرک و تقارن لب

لب ها نقش مهمی در لبخند ایفا می کنند زیرا آنها مرزی برای لبخند خلق می کنند و نقش مهمی در طراحی کامل لبخند ایفا می کنند. تحرک کلی لب به سادگی عبارت است از حرکت لب ها در حالت استراحت به دورترین حالتی که هنگام خود به خود لبخند زدن بیمار اتفاق می افتد و مستقیماً به طول لب بالا ربط دارد. برای انجام این کار، باید ابتدا ارزیابی طول لب بالا و مقدار دندان هایی که در حالت استراحت قابل مشاهده هستند و سپس ارزیابی مجدد در دورترین موقعیت انجام شوند. طول میانیگن لب بالا در مردها 23 میلی متر و در زنان 20 میلی متر است، که به طور متوسط خط لب آنها 5/1 میلی متر بالاتر است و بنابراین در حالت استراحت تعداد بیشتری از دندان ها نمایش داده می شود.

میانگین تحرک لب به طور کلی 7 تا 8 میلی متر است، در حالی که در زنان بالا رفتن لب مقداری بیشتر از مردان است و در عوض، هنگام لبخند زدن مقدار بیشتری از دندان ها نشان داده می شود. روی هم رفته، تقارن تحرک لب بیمار باید به خوبی مورد بررسی قرار بگیرد زیرا در درصد قابل توجهی از بیماران با خندیدن و در حالت استراحت حرکت لب های بالا و پایین عدم تقارن دارند. این می تواند منجر به نمایش مقدار بیشتری از دندان ها و/ یا لثه ها در یک طرف در مقایسه با طرف دیگر شود، که باعث بوجود آمدن ناهماهنگی در کل لبخند بیمار می شود. مهم است دندانپزشک یک دسته عکس از بیمار بگیرد و/ یا از ویدئویی برای ارزیابی حرکت کلی لب و موقعیت آن در ارتباط با نمایش کلی دندان ها استفاده نماید تا ارزیابی صحیحی از موقعیت دندان ها و لثه ها نسبت به موقعیت لب ها انجام دهد.

نمایش دندان ها

مقدار دندانی که در حالت استراحت نمایش داده می شود به طور میانگین در زنان 5/1 میلی متر بیشتر از مردان است. زنان با میانگین سنی 30 سال 5/3 میلی متر از دندان های پیشین مرکزی فک بالا را نمایش می دهند در حالی که این مقدار در مردان 9/1 میلی متر است و با بالا رفتن سن بیماران در آنها مقدار کمتری از دندان پیشین فک بالا مشاهده می شود (1- 5/1 میلی متر در زنان در سن 50 سالگی؛ 0- 5/0 میلی متر در زنان در سن 70 سالگی و مقدار بیشتری از دندان های پیشین فک پایین). این نتیجه تغییرات در بافت های نرم تا پایه اسکلتی است. تفاوت جنسیتی چشمگیری در نمایش لثه ها با خندین وجود دارد و در زنان نسبت به مردان مقدار بیشتری از لثه ها قابل مشاهده است.

موقعیت لبه های اینسیزال نسبت به بافت های پیرامون و پلان افقی

موقعیت لبه های اینسیزال باید در ارتباط با بافت های اطراف نیز مورد بررسی قرار بگیرند. یک معیار برای ارزیابی، خط بین دو مردمک است و نحوه ارتباط لبه های اینسیزال با آن. بایستی نحوه ارتباط موقعیت لبه های اینسیزال با خط وسط دو مردمک در یک پلان موازی مورد توجه قرار بگیرد. نشان داده شده است که ارتباط چشمگیری بین موقعیت لبه های اینسیزال و خط مسط دو مردمک وجود دارد. موقعیت لبه اینسیزال باید در ارتباط با خط لب یا خط لبخند پایین ارزیابی شود.

نکته دیگری که باید مد نظر قرار بگیرد ارتباط موقعیت دندان ها و چیزی است که “راهرو باکال” تلقی می شود. راهرو باکال فضایی است که بین جنبه های جانبی دندان های خفلی و گوشه های دهان وجود دارد. وقتی فضای “تاریکی” در راهروی باکال وجود داشته باشد، یک “فضای منفی” تلقی می شود. پیشنهاد شده است که داشتن حداقل “فضای منفی” در راهروی باکال از نظر زیبایی ترجیح داده می شود.

خط وسط

موقعیت دندان ها، و خط وسط دندان ها در ارتباط با خط وسط صورت و بافت های اطراف منطقه دیگری است که باید هنگام ارزیابی لبخند مد نظر قرار بگیرد. مهم است ارتباط خط وسط دندان ها با خط وسط صوت علاوه بر زوایای کلی خط وسط مورد ارزیابی قرار بگیرند. مطالعات حاکی از این هستند که اکثر افراد، شامل متخصصان دندانپزشکی، قادر به تشخیص انحراف میدلاین یا خط وسط از میدلاین صورت تا 4 میلی متر نیستند. با این حال، وقتی تغییرات جزئی در زاویه تاج و خط وسط ایجاد می شوند، در اکثر افراد به سرعت مشهود می گردد. بنابراین زاویه کلی خط وسط برای خلق لبخندی که از نظر زیبایی خوشایند باشد، حیاتی تر از موقعیت کلی خط وسط است.

موقعیت کنونی دندان درون جایگاه دنتو آلوئولار

موقعیت کلی کنونی دندان در جایگاه دنتو آلوئولار یکی دیگر از موارد مهم است که وقتی نوبت به ایجاد یک لبخند جدید ایده آل می رسد باید مد نظر قرار بگیرد. بدون ارزیابی صحیح، این امر می تواند منجر به این شود که وقتی موقعیت دندان ها و/ یا ریشه ها و زاویه سازی آنها در وضعیت نادرستی قرار دارد، پزشک با عدم موفقیت برای حصول نتایج ایده آل تلاش کند. به صورت ایده آل، موقعیت دندان ها باید در سه بُعد مورد بررسی قرار بگیرد به گونه ای که بتوان موارد زیر را به درستی مورد ارزیابی قرار داد:

• موقعیت جلویی زبانی دندان ها
• موقعیت مزیال دیستال دندان ها
• موقعیت آپیکال کرونال دندان ها

هر یک از این اجزاء باید مورد ارزیابی قرار بگیرند و پرسش های زیر باید مد نظر قرار بگیرند:

• آیا دندان نسبت به دندان یا دندان های مجاور، ریشه ها، فرم قوس دندانی، و تعامل با قوس دندانی مخالف، لب ها، و بافت های پیرامون خود، نوک آن یا بدنه آن رو به آنها قرار گرفته است؟
• آیا وضعیت فعلی دندان ها و تعادل بین زیبایی های “سفید” (دندان ها) و “صورتی” (ساختار لثه ها) از نظر بصری چشم نواز است؟
• آیا موقعیت کنونی نتیجه نهایی مطلوب را به خطر می اندازد؟ در این صورت، آیا می توان آن را تنها به صورت ترمیمی مدیریت کرد یا آیا نیاز به جابجایی دندان ها، ریشه ها، یا بافت های اطراف با کمک درمان ارتودنسی، جراحی ارتوگناتیک، جراحی پریودنتال، یا ترکیبی خواهد داشت؟
• اگر این مشکلات تنها با گزینه های ترمیمی مدیریت می شوند، آیا این منجر به کاهش تهاجمی ساختار دندان خواهد شد که ممکن است سلامت دندان های بیمار را در دراز مدت به خطر بیندازد یا نتیجه درمان ترمیمی خواهد بود که به اندازه کافی ایده آل نخواهد بود؟ (یعنی، دندان هایی که به صورت زبانی کج هستند و ترمیم نهایی از روبرو خیلی نازک است)
• اگر موقعیت کنونی دندان ها نتیجه و/ یا سلامت دندان ها را در دراز مدت با مشکل مواجه می سازد، وقتی بیمار قادر یا مایل به به انجام یک طرح درمان ایده آل تر نیست، آیا این موضوع به بیمار اطلاع داده شده است؟

موقعیت جلو- لبی

ترجیحاً، وضعیت لینگوال (زبانی)- جلویی باید اجازه دهند تا دندان ها در موقعیتی قرار بگیرند که اجازه دهند نتیجه نهایی مطلوب با روشی کم تهاجمی حاصل شود. دندان هایی که انحراف و شیب رو به جلو یا رو به عقب دارند، می توانند تأثیر مستقیم روی ترمیم و/ یا نتایج نهایی مطلوب داشته باشند، و بنابراین دندانپزشک باید این را نیز ارزیابی نماید.

موقعیت مزیال- دیستال

هنگام ارزیابی موقعیت کنونی دندان ها در محور طولی، و به منظور خلق لبخندی ایده آل، ما می خواهیم ببینیم محور طولی دندان ها بین دو مرکز هر یک از آنها موازی باشد و یک انحراف مزیال جزئی در طرفین و حتی انحراف مزیال بیشتر دندان های نیش رو به خط وسط وجود داشته باشد. تفاوت در شیب دندان ها از نظر جنبه های مزیال و دیستال نشان داده شده است که عاملی است که می تواند به سرعت به صورت چشمی توسط اکثر افراد تشخیص داده شود و می تواند نا زیبا تعبیر شود.

موقعیت آپیکال- کورونال

موقعیت آپیکال- کورونال دندان ها نسبت به دندان های مجاور، و نیز لبخند کامل، لبخند در حالت آرامش، برای خلق لبخندی که از نظر زیبایی خوشایند باشد حیاتی است. در صورتی که خط لب های بیمار باعث شوند ساختار لثه ها در معرض دید قرار بگیرند، بنابراین لازم است ارتفاع و اوج لثه ها و نیز تقارن کلی و تناسب با طرف مقابل مورد ارزیابی قرار بگیرند. در غیر اینصورت موجب بروز عدم تقارن و ناهماهنگی خواهد شد. موقعیت آپیکال- کورونال دندان ها یکی از جنبه هایی است که موقعیت کلی پاپیلا و ارتفاع کلی تماس را که تقریباً باید 50 (پاپیلا): 50 (طول تماس) باشد تحت تأثیر قرار می دهد. کاملاً مشهود است که سلامت کلی پریودنتال بیماران و اینکه چگونه بر ارتباط ساختار لثه نسبت به موقعیت کونی دندان ها و نیز موقعیت کنونی پاپیلا تأثیر می گذارد باید مورد ارزیابی قرار بگیرد.

نسبت دندان ها و طول درست نسبت به عرض

نسبت های کلی دندان یکی دیگر از ارزیابی های کلیدی و بسیار مهم است که باید در طول ارزیابی های اولیه توسط دندانپزشک انجام شود. طول متوسط دندان های پیشین مرکزی فک بالا 5/10- 11 میلی متر و عرض متوسط 8- 9 میلی متر است، که باعث می شود نسبت متوسط ارتفاع به عرض تقریباً 76% باشد. این موضوع مورد بحث قرار گرفته است، و پیشنهاد داده شده است که ارزیابی های کلی نسبت ارتفاع دندان ها به عرض آنها می تواند به “نسبت های طلایی” مربوط باشد، اصطلاحی که مربوط به یونان باستان است، که از اصطلاح مربوط به نسبت های بین بزرگ و کوچک در زیبایی طبیعت استفاده می کنند. با این حال، این در مطالعات رد شده است و نشان داده شده است که ارتباط معنا داری بین عرض دندان های پیشین مرکزی، دندان های لترال دندان های پیشین مرکزی، و دندان های نیش وجود دارد. دندانپزشکان به راحتی می توانند عرض کلی دندان های فک بالا را مشخص نمایند، این کار با این محاسبه انجام می شود، اگر عرض دندان های پیشین مرکزی فک بالا “Y” باشد، عرض دندان های لترال “Y-2 میلی متر” باشد، و عرض دندان های نیش “Y-1 میلی متر” باشد. برای ارزیابی نسبت طول به عرض، می توان به راحتی و به سرعت قرار گیری ساده نسبت ایده آل دندان ها را تکمیل نمود.

هدایت و جفت کردن قدامی

یک اصل که به همین اندازه حائز اهمیت است، و وقتی نوبت به طراحی لبخند می رسد گاهی اوقات نادیده گرفته می شود، اهمیت عملکرد پس از فرم است و چگونگی جفت شدن دندان های قدامی با یکدیگر و کمک به هدایت دندان های خلفی به صورت جدا است. به صورت ایده آل، هدایت دندان های نیش با افشای سریع دندان های خلفی مطلوب است، زیرا که نشان داده شده است که این باعث کاهش فعالیت کلی عضله بالابرنده می شود.

دیگر عواملی که باید مد نظر قرار بگیرند- میکرواستاتیک

وقتی نوبت به طراحی لبخند ایده آل برای بیماران می رسد، بویژه با استفاده از ترمیم های غیر مستقیم، دندانپزشک لازم است در مورد رنگ نهایی یا سایه رنگ مطلوب را بررسی نماید و با بیمار بحث و گفتگو کند. در صورت امکان، سایه رنگی که به صورت طبیعی خوشایند است اما از نظر زیبایی برای بیمار به نتیجه مطلوب نهایی برسد، بهترین گزینه ممکن است. علاوه بر این، دندانپزشک ترمیمی همچنین باید اطلاعات مربوط به بافت سطح مورد نظر مطلوب ظاهری، شفافیت کلی دندان، و ویژگی های اضافی دندان ها از جمله تأثیرات اینسیزال، امبراژور (شکاف یا فضای بین سطوح محدب دندان ها)، شکل دندان، و تغییر در مقدار، رنگ، و شدت رنگ از دندان های مرکزی به دندان های نیش را به تکنیسین لابراتوار دندانپزشکی منتقل نماید.

خلاصه

در این مقاله خلاصه ای از طراحی لبخند همراه با انبوهی از ارزیابی ها و بررسی ها به منظور دستیابی لبخند ایده آل برای بیماران ارائه دادیم، که ممکن است مراقبت های بین چند شاخه دندانپزشکی را شامل شود