زمانی که درمان ارتودنسی برای یک بیمار آغاز می شود، چندین گام ابتدایی هستند که پیش از قرار گرفتن بریس ها یا براکت ها روی دندان ها باید برداشته شوند. یکی از این کارها گرفتن قالب از دهان و دندان ها است. اکثر افراد، مخصوصاً بیماران کم سن و سال قبلاً آن را تجربه نکرده اند به همین دلیل ممکن است انجام آن برایشان نگران کننده باشد. والدین باید به کودکان خود توضیح دهند که گرفتن قالب کار بسیار ساده و راحتی است و کودک نباید نگران انجام آن باشد. ارتودنتیست در طول یک روز کاری ممکن است چندین مرتبه این کار را برای بیماران مختلف تکرار کند. ارتودنتیست قبل از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها، پس از برداشتن آنها و نیز برای ساخت ابزارهایی مانند ریتینرها از دندان ها قالب می گیرد.

 

قالب دندانی چیست؟

قالب ارتودنسی با استفاده از یک تری گرفته می شود که روی دندان ها قرار می گیرد. سپس تری با استفاده از ماده مخصوصی پر می شود. شاید پر استفاده ترین ماده ای که برای این کار استفاده می شود نمک اسید آلژینیک (یا به اختصار آلژینات) باشد. آلژینات پودری است که با آب ترکیب می شود، تا جایی که سفتی آن به اندازه خمیر کیک باشد. برای جذاب شدن این بخش از درمان، مزه های مختلفی هستند که می توان آنها را به آلژینات افزود تا مزه آن بهتر شود و حس خوشایندی به بیمار بدهد. معمولاً 60 ثانیه طول می کشد تا این ماده کاملاً سفت شود. به همین دلیل فوراً داخل دو تری قرار می گیرد و پس از آن تری ها یکی پس از دیگری، یکی روی دندان های فک بالا و دیگری روی دندان های فک پایین قرار می گیرد. شاید این زمانی باشد که بیمار نگران می شود و احساس ناراحتی می کند. ماده دیگری که برای این کار مورد استفاده قرار می گیرد وینیل پلی سیلوکسان vinyl polysiloxane (VPS) است. این ماده که بر پایه سیلیکون است حدود 2 تا 5 دقیقه طول می کشد تا کاملاً خشک شود.

 

معمولاً ابتدا قالب فک پایین و پس از آن، قالب فک بالا گرفته می شود. هنگام گرفتن قالب فک بالا ممکن است بیمار احساس کند هر لحظه ممکن است آلژینات از گلویش پایین برود. در حالی که اینطور نیست و هرگز چنین اتفاقی نمی افتد. بایستی ارتودنتیست تری را در جای خود، داخل دهان ثابت نگه دارد تا زمانی که آلژینات سفت شود. سپس تری از دهان خارج می شود. با سفت شدن آلژینات، جای دندان ها و لثه های بیمار روی آن باقی می ماند. سپس ارتودنتیست داخل جای دندان ها گچ می ریزد تا برای بررسی و وضعیت دندان ها یا ساخت ابزار مناسب بیمار یک قالب داشته باشد.

 

آلژینات از چه چیزهایی ترکیب شده است؟

شاید این جالب ترین قسمت فرایند قالب گیری باشد. آلژینات از گیاه weed (جلبک) یا اشنه kelp (کتانجک) دریایی بدست می آید. اشنه عموماً در آب های سرد مکان هایی مانند کالیفرنیا، سان دیگو، اسکاتلند و نروژ یافت می شود. بسیاری از کمپانی های بزرگ در کنار این منابع عظیم دریایی واقع شده اند. آلژینات علاوه بر صنعت دندانپزشکی در دیگر صنایع مانند تولید لوازم آرایش، ترمیم های زیبایی و دیگر شاخه های پزشکی کاربرد دارد.

می ترسم قالب به داخل گلویم فرو رود!

اگر می ترسید آلژینات به داخل حلقتان بپرد، اصلاً اینطور نیست و تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده است. یک قالب خوب باید قسمت های عقب دهان را نیز پوشش دهد، به همین دلیل ممکن است احساس کنید احتمال دارد وارد حلق شود. بسیاری از بیماران اگر حین گرفتن قالب فک بالا حواسشان پرت شود و به قالب گیری فکر نکنند واکنش بهتری خواهند داشت. دستیار ارتودنتیست معمولاً با صحبت کردن راجع به موضوعات غیر مرتبط سعی می کند این کار را انجام دهد. قالب پس از یک دقیقه به سرعت سفت می شود.

 

حین گرفتن قالب به صورت غیر ارادی حالت تهوع می گیرم!

همه افراد در دهان خود رفلکس تهوع gag reflex دارند. رفلکس تهوع قسمتی از دهان است که در بالای نرم کام در عقب دهان واقع شده است و احتمالاً فرد با لمس آن حالت تهوع می گیرد. رفلکس تهوع برخی افراد اندکی جلوتر از حد طبیعی واقع شده است. این بیماران حین گرفتن قالب دندان های فک بالا احساس بسیار بدتری را تجربه خواهند کرد. به منظور کاهش حالت تهوع حین گرفتن قالب، ارتودنتیست می تواند برای بی حس کردن نرم کام از یک داروی بی حس کننده موضعی استفاده کند. داروی بی حس کننده موضعی تتراکائین Cetacaine به شکل اسپری است که به راحتی می توان آن را به عقب دهان اسپری کرد. این اسپری مزه چندان خوشایندی ندارد. پس از چند دقیقه سقف دهان بیمار بی حس خواهد شد و برای قالب گیری آماده خواهد بود.

باید و نباید های قالب گیری دندان

• اگر منطقه رفلکس تهوع شما جلوتر از حد معمول واقع شده است و از این موضوع مطلع هستید، آن را با ارتودنتیست خود درمیان بگذارید.
• در طول فرایند قالب گیری سعی کنید کمتر آب دهان خود را قورت دهید، یا آن را با دستمال خشک کنید، زیرا عمل بلع می تواند موجب ایجاد احساس تهوع شود.
• از راه بینی و نه از راه دهان نفس بکشید.
• عصبی نشوید. قالب گیری بسیار ساده است و کاری است که انجام آن ضروری است. در طول قالب گیری آرام باشید.
• سعی نکنید تری را از دهان خود خارج کنید زیرا می تواند همه چیز را خراب کند. اگر تری زودتر از موقعی که باید از دهان خارج شود، قالب خراب خواهد شد و نیاز خواهد بود قالب دیگری گرفته شود.