علاوه بر بالش و عروسک مورد علاقه و نیز زمان دلخواه برای خواب نیمروزی یا خواب شبانه، مکیدن انگشت می‌تواند یکی از جنبه‌های آرام‌بخش دوران کودکی باشد. طبق یکی از گزارشات اخیر، بین 75 تا 95 درصد از نوزادان انگشت خود را می‌مکند. آیا این عادت می‌تواند نگران کننده باشد؟ در اکثر موارد پاسخ منفی است. با این وجود، مهم است که به عادات کودک خود توجه نمایید زیرا ممکن است تاثیر منفی روی سلامت عمومی بدن او داشته باشد.

چه نوع مکیدن انگشتی می‌تواند عادتی طبیعی باشد؟

اکثر کودکان، مکیدن انگشت خود را از سنین بسیار پایین آغاز می‌کنند؛ برخی حتی این عادت را از درون رحم مادر با خود به همراه دارند. مکیدن یکی از واکنش‌های طبیعی است و در نوزادان هدفی خاص را دنبال می‌نماید. مکیدن معمولا حس امنیت و رضایت به کودکان می‌دهد. این عادت می‌تواند برای آنها آرام‌بخش باشد، به همین دلیل است که کودک با مکیدن انگشت به خواب می‌رود.

بسیاری از کودکان مکیدن انگشت را در سنین 2 تا 4 سال فراموش می‌کنند. این تنها به این دلیل است که آنها اقدام به ترک عادتی می‌کنند که دیگر برای آنها مفید نیست. با این وجود، ممکن است این عادت را تا سنین پیش از دبستان با خود به همراه داشته باشند. در صورتی که حتی پس از رشد دندان‌های دائمی، این عادت در کودک شما تداوم داشته باشد، زمان آن رسیده است تا برای ترک آن اقدام نمایید.

در عادت مکیدن انگشت چه علائمی باید مورد توجه قرار گیرند؟

ابتدا، دقت کنید کودک شما چگونه انگشت خود را می‌مکد. در صورتی که عمل مکیدن غیرفعال باشد و انگشت به آرامی درون دهان قرار داشته باشد، احتمال بروز آسیب و مشکل اندک خواهد بود. اما در صورتی که، مکیدن انگشت پرخاشگرانه باشد و به زبان یا دندان‌ها فشار وارد نماید، ممکن است این عادت مشکلاتی در صاف و یکدست بودن دندان‌ها و رشد طبیعی دهان ایجاد نماید. تداوم این عادت می‌تواند دندان‌ها و فرم صورت را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است منجر به بروز مشکلاتی شود که اصلاح آنها در آینده نیاز به درمان ارتودنسی داشته باشد.

عوارض مکیدن انگشت

شاید باور کردنی نباشد که چنین عادتی قادر باشد ساختار دهان و فک و دندان‌ها را تغییر دهد. اما واقعیت دارد.

خونرسانی به استخوان فک کودک عالی است و این استخوان به سرعت در حال رشد است، در عین حال نرم و بسیار منعطف است، بویژه در سنین پیش از 8 سالگی. بنابراین اصلا بعید نیست که فشار مداوم شست یا انگشت کودک، شکل استخوان اطراف دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین را تغییر دهد. هر چه این فشار بیشتر باشد، تغییر شکل نیز حادتر خواهد بود.

 

در صورت تداوم این عادت، ممکن است دندان‌های جلوی فک بالا رو به جلو و دندان‌های جلوی فک پایین رو به عقب منحرف شوند. بعلاوه ممکن است رشد فک پایین را متوقف نماید در حالی که فک بالا را به جلو می‌آورد. این می‌تواند باعث کج شدن دندان‌ها، اپن بایت قدامی (وضعیتی که در آن دندان‌های جلو به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند)، ایجاد کراس بایت، یا دیگر مشکلات شود. به همین دلایل است که باید پیش از بروز مشکلات بیشتر مانع این عادت شد.

چگونه می‌توان به کودک کمک کرد تا عادت مکیدن انگشت را ترک نماید؟

در صورتی که نیاز است به کودک خود کمک کنید تا عادت مکیدن انگشت را ترک نماید، دستورالعمل‌های زیر را دنبال کنید:

1. همواره مثبت اندیش باشید و نقش حمایت‌گرانه برای فرزند خود داشته باشید. به جای تنبیه کودک برای مکیدن انگشت، برای عدم انجام آن به او جایزه دهید.
2. نها در طول شب از یک پوشش مخصوص انگشت یا دستکش برای کودک خود استفاده نمایید. به او یادآوری کنید که این یک تنبیه نیست، بلکه راهی است تا به او یادآوری کند از مکیدن انگشت اجتناب نماید.
3. روی ناخن‌های کودک لاک بدمزه بزنید تا به او یادآوری شود از مکیدن انگشت دست بکشد.
4. برای او نمودار پیشرفت تهیه کنید و اجازه دهید هر روزی که انگشت خود را نمی‌مکد یک استیکر به آن بچسباند. پس از یک هفته اجازه دهید برای خود جایزه‌ای انتخاب نماید. به مرور زمان با استفاده از این روش این عادت ترک خواهد شد.
5. اگر متوجه شدید کودک تنها زمانی که حس اضطراب دارد انگشت خود را می‌مکد، سعی کنید منشاء اضطراب او را شناسایی و آن را برطرف نمایید.
6. به طور کامل به او توضیح دهید اگر این عادت را ترک نکند چه مشکلاتی برای او پیش خواهد آمد.

ابزارهای ارتودنسی ترک عادت مکیدن انگشت

اگر پس از تلاش‌های بسیار کودک شما عادت مکیدن انگشت را ترک نکرد و متوجه بروز مشکلات ارتودنسی در ظاهر او شدید، به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا با استفاده از ابزارهای مخصوص ارتودنسی در ترک این عادت به کودک شما کمک نماید.

ابزارهایی از قبیل گیره‌ی مشبک کام (palatal crib) که ابزاری ثابت است، یا از دیگر ابزارهای متحرک مفید خواهند بود. این ابزار برای خوابیدن نیست- بلکه ابزار فلزی کوچکی است که درون دهان، به دندان‌های فک بالا متصل می‌شود.

نحوه‌ی عملکرد ابزار چگونه است؟ سیم‌های نیم‌دایره‌ای گیره‌ی مشبک کام مانع رسیدن شست یا انگشت به لثه‌های پشت دندان‌های جلوی فک بالا می‌شوند و لذت مکیدن انگشت را در کودک از بین می‌برد. این به سادگی مانع ایجاد فشار روی دندان‌ها و سقف دهان می‌شود.

بریس دارای چنگک (Rake Appliance)، ریتینر هالی (Hawley Retainer) و ابزار بلوگرس (Bluegrass Appliance) از دیگر ابزارهایی هستند که ارتودنتیست برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودک استفاده می‌نماید.