مزایا و معایب مواد پرکننده دندان! پرکننده های غیر مستقیم! آمالگام نقره ای بی خطر است؟ آیا می توان به پر کردن آمالگام آلرژی داشت؟ در این مقاله به این پرسش ها و دیگر پرسش های پر تکرار پاسخ داده می شود.

پر کردن دندان چیست؟

موادی که برای پر کردن دندان ها استفاده می شوند تکی یا ترکیبی از فلزات، پلاستیک، شیشه یا سایر مواد هستند که برای ترمیم یا احیاء دندان ها استفاده می شوند. یکی از شناخته شده ترین کاربردهای مواد پر کننده دندان ‘پر کردن’ یک ناحیه از دندان است که دندانپزشک به دلیل پوسیدگی- ‘حفره’- آن را حذف کرده است. پرکننده ها بعلاوه برای ترمیم دندان های ترک خورده یا شکسته و دندان هایی استفاده می شوند که در نتیجه سوء استفاده (مانند جویدن ناخن یا دندان قروچه) دچار فرسایش شده اند.

پرکننده های دندانی از چه موادی ساخته شده اند؟

مواد پرکننده دندان عبارتند از:

• طلا.
• پرسلن.
• آمالگام نقره (حاوی جیوه مخلوط با نقره، قلع، روی و مس).
• مواد همرنگ دندان ها پلاستیک و شیشه که رزین کامپوزیت نامیده می شوند.

محل و میزان وسعت پوسیدگی، هزینه مواد پر کننده، پوشش بیمه شما و توصیه دندانپزشک، انتخاب نوع ماده پر کننده دندان را برای شما مشخص خواهد کرد که به بهترین شکل نیازهای شما برطرف خواهد کرد.

مزایا و معایب مواد مختلف پر کننده دندان

مزایا و معایب مواد مختلف پرکننده دندان عبارتند از:

مزایا:

• طلا: حداقل 10 تا 15 سال طول دوام دارد، برخی معتقدند طلا ظاهری خوشایند بوجود می آورد.
• پر کردن نقره ای (آمالگام ها): حداقل 10 تا 15 سال دوام دارد، ارزان تر از کامپوزیت است.
• مواد کامپوزیتی همرنگ دندان: رنگ آنها می تواند تطبیق کامل با رنگ دندان های موجود داشته باشد، به دندان های موجود چسبانده می شوند و پشتیبانی اضافی ارائه می دهند، معمولاً برای ترمیم هایی غیر از پر کردن حفره نیز استفاده می شوند، گاهی اوقات در مقایسه با آمالگام ها حجم کمتری از دندان باید تراشیده شود.
• سرامیک/ پرسلن: بیش از 15 سال دوام دارند، در برابر لکه ها مقاوم تر از مواد رزین کامپوزیت هستند.
• گلاس آینومر (آکریلیک و نوع خاصی از مواد شیشه ای): اغلب برای پر کردن زیر خط لثه استفاده می شوند، فلوراید آزاد می کنند که می تواند به محافظت از دندان در برابر پوسیدگی بیشتر کمک کنند.

معایب:

• طلا: گران تر از سایر مواد است، قرار دادن آن روی دندان ممکن است به بیش از یک مراجعه به دندانپزشک نیاز داشته باشد.
• نقره: ممکن است به تراشیدن مقدار بیشتری از دندان نیاز داشته باشد تا فضای کافی بزرگ برای نگه داشتن آن ایجاد شود، به ساختار دندان های اطراف رنگ خاکستری می دهد، به دلیل میزان انبساط و انقباض بیشتر ممکن است خطر ترک خوردن و شکستن دندان ها بیشتری باشد، احتمال بروز آلرژی توسط آن در برخی افراد وجود دارد.
• مواد کامپوزیتی همرنگ دندان: حداقل پنج سال (10 تا 15 سال کمتر از مواد دیگر) دوام دارد، بسته به محلی که قرار می گیرد ممکن است باعث لب پر شدم دندان ها شود، هزینه آن می تواند تا دو برابر بیشتر از آمالگام های نقره ای باشد، جایگذاری آن می تواند زمان بیشتر یا مراجعات بیشتر به دندانپزشک نیاز داشته باشد.
• سرامیک: می تواند به اندازه طلا قیمت داشته باشد.
• گلاس آینومر: ضعیف تر از رزین کامپوزیت است، بیشتر مستعد پوسیده شدن و شکستگی است، پنج سال یا کمتر دوام دارد، هزینه های آن قابل مقایسه با کامپوزیت است.

پرکننده غیر مستقیم چیست؟

پر کردن غیر مستقیم شبیه به پر کردن دندان با کامپوزیت یا مواد همرنگ دندان است، غیر از اینکه آنها در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می شوند و قبل از جایگذاری روی دندان به دو مرتبه مراجعه به دندانپزشک نیاز دارند. پر کردن غیر مستقیم زمانی در نظر گرفته می شود که ساختار کافی از دندان برای حمایت از ماده پر کننده دندان باقی نمانده است، اما دندان آنقدر شدید آسیب ندیده است که به یک روکش نیاز داشته باشد.

طی جلسه نخست، پوسیدگی یا پر شدگی قدیمی حذف می شوند. برای ثبت شکل دندانی که به ترمیم نیاز دارد، از آن و دندان های اطراف آن قالب گرفته می شود. این قالب برای یک لابراتوار دندانپزشکی ارسال می شود تا پر شدگی غیر مستقیم در آنجا ساخته شود. در طول مدتی که ترمیم ساخته می شود برای محافظت از دندان یک پر شدگی موقت (که در زیر شرح داده شده) روی آن قرار داده می شود. طی مراجعه دوم، پر شدگی موقت برداشته می شود و دندانپزشک تناسب ترمیم غیر مستقیم آماده شده را بررسی می کند. اگر تناسب آن قابل قبول باشد، به طور دائم در محل چسبانده می شود.

دو نوع پر کردن غیرمستقیم وجود دارد- اینله و آنله.

• اینله ها شبیه به پر شدگی هستند، اما کل کار داخل کاسپ ها (برجستگی های) روی سطح جونده دندان قرار می گیرد.
• آنله ها گسترده تر از اینله ها هستند، یک یا چند کاسپ را پوشش می دهند. گاهی اوقات آنله ها روکش های پارسیل نامیده می شوند.

اینله ها و آنله ها با دوام تر هستند و عمری طولانی تر از پرکننده های سنتی دارند- تا 30 سال. آنها می توانند از رزین کامپوزیت های همرنگ دندان، پرسلن یا طلا ساخته شوند. اینله ها و آنله های ساختار دندان را تضعیف می کنند، اما بسیار کمتر از پرکننده های سنتی.

نوع اینله و آنله-آنله ها و اینله های مستقیم – فرآیندها و رویه های مشابه غیر مستقیم را دنبال می کنند، تفاوت این است که اینله ها و آنله های مستقیم در مطب دندانپزشکی ساخته می شوند و می توانند در یک جلسه روی دندان قرار بگیرند. نوع اینله یا آنله ای که استفاده می شود به میزان ساختار دست نخورده باقی مانده از دندان و نگرانی های مربوط به زیبایی بستگی دارد.

پر کردن موقت چیست و چرا من به آن نیاز دارم؟

شما ممکن است به یک پر شدگی موقت نیاز داشته باشید:

• اگر بیش از یک بار مراجعه برای پر کردن دندان شما نیاز است. به عنوان مثال، قبل از قرار دادن پر شدگی طلا و برای پر شدگی های غیر مستقیم که از مواد کامپوزیت استفاده می شود.
• پس از یک درمان ریشه.
• در صورت تحریک شدن پالپ، تا امکان آرام کردن عصب دندان فراهم شود.
• اگر درمان دندانپزشکی اورژانسی نیاز باشد (مانند پرداختن به یک دندان درد)

پر شدگی های موقت تنها به این معنا هستند؛ قرار نیست برای همیشه در جای خود باقی بمانند. آنها معمولاً ظرف یک ماه می افتند، می شکنند، یا ساییده می شوند. حتماً به موقع برای برداشتن پر شدگی موقت و تعویض آن با یک نمونه دائمی مراجعه کنید. اگر شما این کار را انجام ندهید، دندان شما می تواند عفونی شود یا مشکلات دیگری می تواند برای شما بوجود بیاید.

مراحل پر کردن دندان

ابتدا، دندانپزشک منطقه اطراف دندان را با یک بی حس کننده موضعی بی حس می کند. سپس، از یک دریل، ابزار ایر ابریژن یا لیزر برای زدودن منطقه پوسیده استفاده می شود. انتخاب ابزار به میزان راحتی دندانپزشک شما، آموزش و سرمایه گذاری روی یک قطعه خاص از تجهیزات و همچنین محل و میزان پوسیدگی دندان بستگی دارد.

سپس، دندانپزشک در طول فرآیند تراشیدن پوسیدگی، منطقه را بررسی یا تست می کند تا مشخص نماید که آیا همه پوسیدگی زدوده شده است یا خیر. هنگامی که پوسیدگی زدوده شد، دندانپزشک فضا را با تمیز کردن حفره از وجود باکتری ها و باقی مانده ها، برای پر کردن آماده می کند. اگر پوسیدگی نزدیک به ریشه باشد، ممکن است دندانپزشک ابتدا یک لاینر ساخته شده از گلاس آینومر، رزین کامپوزیت یا مواد دیگر برای محافظت از عصب قرار دهد. به طور کلی، پس از قرار دادن پر شدگی، دندانپزشک درمان را به پایان می رساند و آن پولیش می کند.

برای پر کردن همرنگ دندان چندین مرحله اضافی نیاز است که به شرح زیر هستند. پس از آنکه دندانپزشک پوسیدگی را برمی دارد و منطقه را تمیز می کند، مواد همرنگ دندان به صورت لایه لایه اعمال می شوند. سپس، یک نور مخصوص اعمال می شود که هر لایه را کیور یا سخت می کند. هنگامی که فرآیند لایه لایه تکمیل می شود، دندانپزشک مواد کامپوزیت را به شکل مطلوب در می آورد، هر گونه مواد اضافی را می تراشد و ترمیم نهایی را پولیش می کند.

آیا پرکننده های نقره ای آمالگام ایمن هستند؟

انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، FDA و سازمان های متعدد سلامت عمومی می گویند که پر شدگی های نقره ای (بر پایه جیوه) آمالگام ایمن هستند. با این حال، FDA به تازگی توصیه های به روز شده در مورد استفاده از پر کردن آمالگام در افراد خاص را صادر کرده است. آنها ابراز می دارند که افراد زیر ممکن است بیشتر در معرض خطر تأثیرات مضر احتمالی از بخارات جیوه برای سلامتی باشند و هر زمان که ممکن باشد باید از دریافت این پر شدگی ها اجتناب کنند.

افراد در معرض خطر بیشتر عبارتند از:

• زنان باردار و جنین در حال رشد آنها.
• زنانی که در حال برنامه ریزی برای باردار شدن هستند.
• زنان شیرده و نوزادان آنها.
• کودکان، به ویژه کودکان زیر شش سال.
• افرادی که از قبل به بیماری های مغز و اعصاب از جمله بیماری آلزایمر، مولتیپل اسکلروز یا بیماری پارکینسون مبتلا هستند.
• افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه.
• افراد مبتلا به حساسیت یا آلرژی به جیوه یا سایر اجزاء آمالگام دندانی.

اگر آمالگام در شرایط خوبی باشد، FDA تخلیه آمالگام دندان را در افراد با ریسک بالاتر توصیه نمی کند. پیشنهاد می کند که این کار قرار گرفتن در معرض بخار جیوه افزایش می دهد، و باعث می شود ریسک آن بیشتر از مزایای آن شود.

چگونه باید از دندان های پر شده مراقبت کرد؟

برای حفظ پرشدگش دندان های خود، باید اقدامات بهداشت دهانی را به خوبی انجام دهید:

• مراجعه منظم به دندانپزشک (دو بار در سال) برای پاکسازی دندان ها.
• مسواک زدن با یک خمیر دندان فلورایده.
• حداقل یک بار در روز نخ دندان کشیدن.

با دندانپزشک خود تماس بگیرید، اگر:

• دندان شما بسیار حساس است.
• شما یک لبه تیز احساس می کنید.
• شما متوجه یک ترک در پر شدگی شده اید یا یک تکه از پر شدگی دندان کنده شده است.

دندانپزشک اگر مشکوک باشد که یکی از پر شدگی های شما ممکن است ترک خورده یا نشتی دارد تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می گیرد (زمانی که طرفین پر شدگی به خوبی روی دندان جای نگیرند، بقایای مواد غذایی و بزاق می توانند بین پر شدگی و دندان نفوذ کنند، که منجر به پوسیدگی خواهد شد).

پس از گرفتن یک پرکننده دندان، حساسیت دندان چیست؟

حساسیت دندان پس از پر کردن آن، نسبتاً شایع است. دندان شما ممکن است به فشار، هوا، غذاهای شیرین یا درجه حرارت حساس باشد. معمولاً حساسیت ظرف مدت چند هفته خود به خود برطرف می شود. تا آن زمان، از علت بروز حساسیت اجتناب کنید. معمولاً نیازی به مصرف مسکن درد ندارید.

اگر حساسیت در عرض دو تا چهار هفته برطرف نشد و یا اگر دندان شما بسیار حساس است با دندانپزشک خود تماس بگیرید. او ممکن است استفاده از خمیر دندان ضد حساسیت به شما توصیه کند، ممکن است یک ماده ضد حساسیت روی دندان شما اعمال کند یا احتمالاً یک فرایند درمان ریشه را توصیه کند.

چرا اطراف دندان پر شده ام درد احساس می کنم؟

دلایل متعددی وجود دارد که دندان پس از پر شدن ممکن است درد داشته باشد. هر یک علت متفاوتی دارد.

• درد هنگام بستن بایت: پر شدگی دندان شما در بایت شما اختلال ایجاد کرده است. به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا در شکل پر شدگی دندان شما تغییراتی ایجاد کند.
• درد هنگام لمس دندان ها: درد شما احتمالاً ناشی از تماس دو سطح فلزی مختلف است (به عنوان مثال، آمالگام نقره ای در یک دندان تازه پر شده و یک روکش طلا روی دندان دیگری است که با یکدیگر تماس پیدا می کنند). این درد باید در یک دوره کوتاه مدت خود به خود از بین برود.
• درد شبیه دندان درد: این درد ممکن است در صورتی رخ دهد که پوسیدگی آنقدر عمیق باشد که به پالپ دندان برسد. این واکنش ‘دندان درد’ ممکن است به این معنی باشد که این بافت دیگر سالم نیست و یک فرایند درمان ریشه نیاز است.
• درد ارجاعی: درد ارجاعی درد یا حساسیت در دندان های کناری دندانی است که پر شده است. احتمالاً دندان های شما هیچ مشکلی ندارند. تنها دندان پر شده در حال ارسال ‘سیگنال های درد’ است که دندان های دیگر آن را دریافت می کنند. این درد باید ظرف یک تا دو هفته خود به خود کاهش پیدا کند.

چرا یا چه زمانی یک پرشدگی دندان باید تعویض شود؟

سه دلیل اصلی برای تعویض پرشدگی دندان وجود دارد.

• پوسیدگی و فرسودگی طبیعی: فشار مستمر ناشی از جویدن، و دندان قروچه می تواند باعث فرسودگی، لب پر شدن، یا ترک خوردن پر شدگی دندان شود. گرچه ممکن است شما نتوانید بگویید که پر شدگی دندان شما پوسیده شده است، دندانپزشک شما می تواند ضعف در ترمیم های شما را در یک چکاپ منظم شناسایی کند.
• شکست پر شدگی و بروز پوسیدگی: اگر پلمپ بین مینای دندان و پر شدگی بشکند، ذرات مواد غذایی و باکتری های عامل پوسیدگی می توانند راه خود را به زیر پر شدگی پیدا کنند. سپس خطر گسترش پوسیدگی اضافی در آن دندان بوجود می آید. پوسیدگی که درمان نشده باقی می ماند، می تواند پیشرفت کند تا باعث عفونت پالپ دندان شود و ممکن است منجر به بروز آبسه دندان شود.
• بزرگ بودن پر شدگی یا پوسیدگی: اگر پر شدگی بزرگ باشد یا پوسیدگی تکرار شونده گسترده است، ممکن است ساختار کافی از دندان برای حمایت از جایگذاری پر شدگی وجود نداشته باشد. در این موارد، ممکن است نیاز باشد دندانپزشک شما پر شدگی دندان را با یک روکش تعویض کند.

چه چیزی باعث راحت جدا شدن یک پر شدگی جدید دندان می شود؟

پر شدگی های جدید که می افتند، احتمالاً نتیجه آماده سازی نامناسب حفره، آلودگی آماده سازی قبل از قرار دادن ترمیم یا شکستگی ترمیم ناشی از ترومای بایت یا جویدن است. ترمیم های قدیمی تر به طور کلی به علت پوسیدگی یا شکستگی دندان باقی مانده از دست می روند.

آیا ممکن است فرد به پر شدگی آمالگام آلرژی داشته باشد؟

بر اساس ADA، این امکان وجود دارد، اما کمتر از 100 مورد گزارش شده است. در این موارد نادر، به نظر می رسد که جیوه یا یکی از فلزات استفاده شده در ترمیم آمالگام، منجر به بروز پاسخ آلرژیک می شوند. علائم آلرژی به آمالگام شبیه به علائمی هستند که در یک آلرژی پوست معمولی تجربه می شوند و شامل بثورات جلدی و خارش هستند. اگر یک واکنش آلرژیک به آمالگام دارید، احتمال دارد که شما سابقه پزشکی یا خانوادگی آلرژی به فلزات داشته باشید. هنگامی که آلرژی تأیید می شود، دیگر مواد ترمیم می توانند استفاده شوند.

آیا بیمه دندانپزشکی هزینه های پر کردن کامپوزیت را پوشش می دهد؟

اکثر طرح های بیمه دندانپزشکی هزینه های کامپوزیت ها را به اندازه هزینه پر شدگی نقره پوشش می دهند، پس شما باید تفاوت قیمت را پرداخت کنید. در صورت داشتند هر گونه پرسش یا نگرانی در مورد هزینه، همیشه بهتر است با شرکت ارائه دهنده خدمات بیمه دندانپزشکی خود تماس بگیرید.