در صورتی که روی دندان های خود براکت ارتودنسی دارید ممکن است شاهد برخی عوارض جانبی از قبیل خشکی دهان، احساس پنبه ای درون دهان باشید. راهکارهایی هستند که می توانند به شما اجازه دهند تا زمانی که براکت ها از روی دندان ها برداشته شوند در دهان احساس راحتی داشته باشید.

بزاق دهان به حفظ سلامت محیط دهان کمک می کند.

غدد بزاقی ما از اهمیت ویژه ای برخوردارند زیرا بزاق ترشح می کنند. بزاق دهان را مرطوب نگه می دارد و در حس کردن مزه ها و نیز خرد کردن و هضم غذاهایی که می خوریم نقش دارد. بعلاوه با شستن ذرات غذای باقی مانده درون دهان، کمک می کند باکتری های درون دهان تحت کنترل و دندان ها در برابر پوسیدگی مقاوم باقی بمانند.

اهمیت برطرف نمودن خشکی دهان

اگر شما کاندید مناسبی برای قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها هستید، دندانپزشک با گرفتن عکس رادیو گرافی با اشعه ایکس و معاینه دهان، شرایط شما را بررسی خواهد نمود. وی باید اطمینان حاصل کند که همه دندان های شما به درستی صاف شده اند و بایت شما در تناسب با فک شما قرار دارد. اگر مشکلی مشاهده کند، ممکن است برای ارزیابی های بیشتر و قرار گرفتن تحت درمان با براکت های ارتودنسی شما را به یک ارتودنتیست ارجاع دهد. با تغییر شکل و تنظیم مجدد دندان ها برای قرار گرفتن در جای درست، دهان دچار دگرگونی می شود. در طول این دوره ممکن است دهان شما دچار خشکی شود.

 

علائم خشکی دهان در طول درمان ارتودنسی

ممکن است چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد تا به براکت ها عادت کنید. ممکن است علائم مربوط به خشکی دهان را تجربه کنید از جمله سوزش لب ها ، خشکی دهان، خشکی و ترک خوردگی لب ها، مشکل در قورت دادن، احساس تشنگی، افزایش غلظت بزاق و حس چسبندگی در دهان، احساس سوزش و ناراحتی درون دهان، ترک و بریدگی در گوشه های دهان، بوی بد دهان، بروز مشکل در حین حرف زدن و قورت دادن غذا و عدم احساس مزه غذا، بالا رفتن خطر بیماری لثه ها و افزایش حفره دندان ها شود.

در صورتی که در طول درمان ارتودنسی از خشکی دهان رنج می برید، باید با دقت مراقب پیشگیری از پوسیدگی دندان ها و ایجاد حفره در آنها و نیز بیماری لثه باشید.

 

علل کلی خشکی دهان

خشکی دهان زمانی اتفاق می افتد که غدد بزاقی به خوبی عمل نمی کنند و این منجر به کاهش ترشح بزاق می شود. گاهی اوقات خشکی دهان به علت عصبی یا مضطرب بودن فرد بروز پیدا می کند. با این حال، موارد جدی و پایدارتر خشکی دهان نتیجه دیگر عوامل هستند از جمله:

• برخی داروهای خاص: بسیاری از داروها دارای عوارض جانبی مانند حالت تهوع یا سردرد هستند. اما آیا می دانسته اید خشکی دهان یکی از شایع ترین عوارض جانبی داروهای تجویزی است؟

بیش از 400 دارو وجود دارند که می توانند غدد بزاقی شما را تحت تأثیر قرار دهند. این داروها عبارتند از داروهایی که برای درمان افسردگی، اضطراب، آلرژی، اسهال، بی اختیاری ادرار، بیماری پارکینسون و دیگر بیماری ها تجویز می شوند، همینطور آنتی هیستامین ها، مسکن ها، ضد احتقان ها و داروهای ادرار آور.

• سبک زندگی: از جمله استعمال دخانیات یا جویدن تنباکو.
• بیماری ها: شامل سندورم شوگرن Sjögren’s syndrome (نوعی اختلال التهابی مزمن و مربوط به دستگاه ایمنی ناشی از اختلال در عملکرد غدد برون ریز)، HIV/ ایدز، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، رماتیسم مفصلی، دیابت، و بسیاری بیماری های دیگر.
• درمان های پزشکی که موجب آسیب به غدد بزاقی شده اند، از جمله پرتو درمانی و شیمی درمانی.
• دهیدراته شدن بدن: یا همان کاهش آب بدن و نیز شرایطی که موجب کاهش آب بدن می شوند، از جمله تب، عرق کردن شدید، اسهال، استفراق، کم خونی و نیز سوختگی.

 

علل خشکی دهان در طول درمان ارتودنسی

حتی درمان ارتودنسی نیز می تواند موجب خشکی دهان شود، مخصوصاً پس از هر بار تنظیم سیم کمانی. علت آن هم این است که براکت ها مقداری از فضای درون دهان شما را می گیرند، از طرف دیگر اجزاء بریس ها می توانند موجب تحریک لثه ها و اطراف دهان شوند و آزار دهنده باشند. هر گونه حساسیتی می تواند موجب خشکی دهان شما شود. پس از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها و زمانی که آنها را تنظیم می کنید، ممکن است در دهان خود احساس درد یا ناراحتی شدید داشته باشید. این مشکل می تواند موجب تشنگی شدید، مخصوصاً پس از بیدار شدن از خواب در هنگام صبح شود.

 

راهکارهایی برای کمک به مبارزه با خشکی دهان

اگر خودتان در حال استفاده از داروهایی هستید که موجب خشکی دهان می شوند یا کسی را تحت این شرایط می شناسید، با انجام این کارها می توانید به مرطوب نگه داشتن دهان و حفظ سلامت آن کمک کنید:

1. آب بیشتری بنوشید: در طول روز جرعه جرعه آب بنوشید.
2. خوردن میوه های منجمد را امتحان کنید: میوه های منجمد می توانند تسکین دهنده باشند و برای دهان خشک شما که در آن احساس ناراحتی می کنید آرام بخش باشند.
3. به فکر محدود کردن مصرف کافئین و الکل باشید: حین مصرف الکل یا کافئین دهیدراته شدن (کاهش آب) بدن به راحتی اتفاق می افتد.
4. در طول شب می توانید از دستگاه بخور استفاده کنید: این می تواند به شما کمک کند پوست و دهانتان هیدراته (مرطوب، دارای آب) باقی بماند.
5. عادات مراقبت های روزانه از دهان و دندان های خود را حفظ کنید: مسواک زدن و کشیدن نخ دندان می توانند به محافظت از دندان ها در برابر پوسیدگی و دیگر مشکلات آسیب رسان ناشی از خشکی دهان کمک کنند.
6. مراجعه منظم به دندانپزشک، بر اساس برنامه مشخص شده را ادامه دهید: در این مراجعات می توانید متوجه بروز مشکلات جدی ناشی از خشکی دهان شوید و برای متوقف ساختن آنها اقدام کنید.

آیا مشکل خشکی دهان شما جدی است؟

در صورتی که خشکی دهان مشکلات متعددی برای شما ایجاد می کند، با ارتودنتیست خود تماس بگیرید. علاوه بر این، ممکن است نیاز باشد راجع به داروهای مختلفی که مصرف می کنید و نیز دوز مصرفی آنها با یک پزشک عمومی مشورت کنید.

 

جویدن ناخن عادتی است که در یک سوم تا یک چهارم کودکان و تقریباً بین نیمی از نوجوانان رواج دارد. این عادت عموماً در کودکی آغاز می شود و در برخی افراد ممکن است تا دوران بزرگسالی نیز تداوم داشته باشد. عاداتی که بی اختیار انجام می شوند، همیشه تأثیرات منفی روی سلامت جسمی فرد ندارد، اما این عادت قطعاً آسیب رسان خواهد بود. جویدن ناخن باعث می شود ناخن ها ظاهر ناهموار، غیر عادی و نازیبا داشته باشند، به ریشه های ناخن ها که موجب رشد ناخن ها می شوند، آسیب وارد شود. علاوه بر همه ی این مشکلات می تواند مشکلات بسیاری برای دهان و دندان ها بوجود بیاورد.

جویدن ناخن و آسیب به دندان ها و لثه ها

ممکن است فکر کنید دندان های شما محکم تر از ناخن هایتان هستند اما به مرور زمان این عادت می تواند آسیب های قابل توجهی به دندان ها و لثه ها وارد کند. بزرگ ترین صدماتی که جویدن ناخن به دندان ها و لثه وارد می کنند عبارتند از:

• ساییدگی، لب پر شدگی و ترک دندان ها: اصطحکاک ناشی از فشردن دندان ها به ناخن ها می تواند به تدریج موجب پوسیدگی و ساییدگی مینای دندان شود، یا حتی باعث شود دندان ها لب پر شوند یا ترک بردارند. بیشترین آسیب به دندان های جلوی هر دو فک بالا و پایین وارد می شود و باعث می شود سطح جونده ی آنها مسطح یا شکسته شود.
• مال اکلوژن و شکاف بین دندان ها: جویدن ناخن ها تنها موجب آسیب فیزیکی به دندان ها نمی شود، بلکه می تواند باعث جابجایی آنها شود که منجر به مال اکلوژن (مشکلات مربوط به بایت) و شکاف بین دندان ها خواهد شد.
• تحلیل ریشه: احتمالاً نادرترین اتفاقی که در پی جویدن ناخن ممکن است برای دندان ها رخ دهد این است که باعث شود استخوان فک ریشه های دندان ها را جذب کند، آنها را تضعیف کند، و آنها را مستعد از دست رفتن کند. این اتفاق بیشتر در افرادی رخ می دهد که در طول درمان ارتودنسی با براکت های ارتودنسی ناخن های خود را می جوند.
• آسیب به بافت لثه ها و التهاب آنها: ناخن های ناهموار می توانند باعث بریده شدن بافت لثه ها شوند. علاوه بر این، مقدار زیادی آلودگی و میکروب زیر ناخن ها پنهان می شود که با جویدن آنها همه ی این میکروب ها به دهان منتقل می شوند. حال تصور کنید چه اتفاقی می افتد اگر این میکروب ها بتوانند از طریق بافت بریده وارد جریان خون شوند. این اتفاق می تواند منجر به بروز بیماری لثه شود. شرایطی که منشاء باکتریایی دارد و معمولاً از پلاک دندان شروع می شود، اما ورود باکتری از راه بریدگی لثه نیز می تواند عامل بروز آن باشد.
• براکسیسم (دندان قروچه): عادت جویدن ناخن می تواند احتمال گسترش خطر عادت مزمن ساییدن دندان ها روی یکدیگر را افزایش دهد، که علاوه بر سردرد و درد فک با دیگر مشکلات دهانی همراه خواهد بود.
• آسیب به دندان ها و ابزارهای ارتودنسی در طول درمان با براکت ارتودنسی: جویدن ناخن می تواند موجب جابجایی دندان ها شده و طول درمان ارتودنسی را افزایش دهد. از طرف دیگر ناخن ها می توانند موجب شکسته شدن براکت های ارتودنسی و خم شدن سیم کمانی شوند.

علل جویدن ناخن

اگر جویدن ناخن چنین عواقب ناخوشایندی دارد، چرا برخی افراد آن را انجام می دهند؟ جویدن ناخن عملی کاملاً غیر ارادی است و منشاء این عادت هنوز کاملاً شناخته شده نیست، اما نتایج مطالعات نشان می دهند که این عادت می تواند ناشی از اضطراب و نگرانی، خستگی یا وسواس باشد. دیگر عادات رفتاری مشابه عبارتند از کندن پوست یا کشیدن مو. اغلب، ممکن است حتی خود فرد متوجه نشود این کار را انجام می دهد، و این باعث می شود ترک آن دشوارتر شود.

چگونه جویدن ناخن ها را متوقف کنیم؟

برای کمک به توقف جویدن ناخن، متخصصان پوست نکات زیر را توصیه می کنند:

1. ناخن های خود را کوتاه نگه دارید: هر چه ناخن ها کوتاه تر باشند کمتر قابل جویدن خواهند بود به همین دلیل کمتر فرد وسوسه می شود آنها را سمت دهان ببرد تا به دندان ها آسیب برساند.
2. روی ناخن های خود لاک مخصوص جلوگیری از جویدن ناخن بزنید که بد مزه هستند: این نوع لاک ها کاملاً بی خطر هستند با این حال فرمولاسیون ساخت آنها به گونه ای است که مزه ی بدی دارند تا فرد را از جویدن ناخن ها باز دارند. این نوع لاک ها را می توان بدون نسخه ی پزشک از داروخانه ها تهیه کرد.

3. به طور منظم ناخن های خود را مانیکور کنید: وقتی برای زیبا شدن ناخن های خود هزینه می کنید باعث می شود بیشتر به فکر آنها باشید و کمتر آنها را بجوید. به جای مانیکور کردن ناخن ها، برای جلوگیری از جویدن آنها می توانید آنها را با چسب نواری یا برچسب بپوشانید یا دستکش بپوشید.

4. عادت جویدن ناخن را با یک عادت خوب تعویض کنید: زمانی که احساس می کنید دوست دارید ناخن های خود را بجوید، سعی کنید به جای آن با یک توپ ضد استرس یا گِل پلاستیکی بازی کنید. این کار باعث می شود دست های شما مشغول باشند و از دهانتان دور بمانند.
5. منشاء آغاز آن را شناسایی کنید: این عادت می تواند منشاء جسمی داشته باشد، مثلاً ریشه ی ناخن ها، یا دیگر عوامل مانند خستگی، استرس یا افسردگی. در صورتی که متوجه شوید چه چیزی باعث می شود ناخن های خود را بجوید، می توانید برای متوقف نمودن آن برنامه ای طراحی کنید. شاید تنها با دانستن اینکه چه زمان هایی برای جویدن ناخن ها ترغیب می شوید بتوانید مشکل را برطرف کنید.
6. سعی کنید به تدریج عادت جویدن ناخن را در خود از بین ببرید. برخی روانشناسان توصیه می کنند برای ترک این عادت از یک رویکرد تدریجی استفاده کنید. ابتدا سعی کنید جویدن ناخن انگشت شست را متوقف کنید. پس از موفقیت، ناخن انگشت کوچک، انگشت اشاره، تا زمانی که تمام انگشتان را حذف کنید. هدف این است که به جایی برسید که دیگر هیچ یک از ناخن های خود را نجوید.

خبر خوب اینکه بسیاری از بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته اند ابراز داشته اند پس از قرار گرفتن براکت ها روی دندان های آنها، از آنجا که نگران ابزار ارتودنسی خود بوده اند دیگر قادر نبوده اند به راحتی ناخن های خود را به دندان ها نزدیک کنند و به تدریج موجب ترک عادت آنها شده است. در برخی دیگر از بیماران، از آنجا که در طول درمان ارتودنسی بایت به خوبی بسته نمی شود و دندان ها روی یکدیگر قرار نمی گیرند این عادت به طور خود به خود ترک می شود. چه روی دندان های خود براکت ارتودنسی دارید، قصد دارید درمان ارتودنسی را آغاز کنید، یا به طور کلی به فکر سلامت خود هستید به فکر ترک این عادت مضر باشید.

فرِنِکتومی Frenectomy چیست؟

فرِنوتومی فرِنِکتومی فرایندی است که در آن فرِنوم زیر زبان یا لب بالا برداشته می شود تا امکان حرکات راحت تر را ایجاد نماید. کودکان ممکن است با مجموعه ای از شرایط خاص تحت عنوان گره زبان (انکیلوگلوسیا ankyloglossia) و/ یا گره لب متولد شوند که منجر به ایجاد محدودیت هایی در حرکات لب یا زبان می شوند. این شرایط می تواند شیر خوردن مستقیم از سینه ی مادر را با مشکل مواجه کند و در برخی موارد می تواند مشکلات دیگر از قبیل پوسیدگی دندان ها، فاصله ی بین دندان ها، مشکلات گفتاری و تنفسی و نیز مشکلات گوارشی ایجاد کند. به طور کلی، می توان با یک فرایند ساده این مشکلات را اصلاح نمود.

انواع فرنوم

فرنوم لبی یا گره لب

فرنوم لبی یا گره لب بافت ماهیچه ای است که داخل لب بالا را به مرکز لثه ها بین دو دندان وسط فک بالا متصل می کند. معمولاً دندانپزشک ها به بیماران توصیه می کنند پیش از جراحی فرنکتومی برای کوتاه کردن فرنوم دست نگه دارند تا دو دندان دائم وسط فک بالا کامل رشد کنند. زیرا در بسیاری موارد، با رشد کامل این دندان ها، فاصله ی بین دندان ها از بین خواهد رفت. با این حال، در صورتی که این امکان وجود نداشته باشد. باید از بریس ها برای بستن فاصله ی بین دندان ها استفاده کرد. فرنکتومی لبی تنها در صورتی انجام می شود که در نتیجه ی وجود فرنوم بزرگ بین دندان ها، براکت های ارتودنسی قادر به جابجایی دندان ها و بستن فاصله ی بین آنها نباشند. در بسیاری موارد، در صورتی که فرنوم لبی موجب بروز درد در لب بالا و لثه ها ی کودک شود، در سنین پایین فرنکتومی لبی انجام خواهد شد.

چالش هایی که ممکن است در کودکان و نوزادان دارای گره لب خفیف تا شدید بوجود بیاید عبارتند از:

• ایجاد فاصله ی بزرگ بین دندان های مرکزی فک بالا یا عقب رفتن لثه، زیرا لثه ها را روی استخوان فک به داخل فشار می دهد.
• مشکل در مسواک زدن و کشیدن نخ دندان
• افزایش احتمال خطر پوسیدگی دندان
• آسیب مکرر به فرنوم فک بالا، زیرا در پایین قرار گرفته و برجسته است.
• درد حین خوردن شیر مادر
• ناتوانی در جمع کردن لب بالا به دور سینه ی مادر برای مکیدن شیر، در نتیجه نوزاد رشد مناسب نخواهد داشت.

 

فرنوم زبانی یا گره زبان

فرنوم زبانی، انکیلوگلوسیا یا گره زبان به بافت ماهیچه ای گفته می شود که مرکز زبان را از نزدیک نوک آن به کف زبان متصل می کند یا موجب جوش خوردن یا چسبندگی زبان به کف دهان می شود که منجر به محدودیت حرکات زبان می شود. بنابراین، گره زبان در نتیجه ی فرنومی بوجود می آید که به شکلی غیر عادی کوتاه است یا به نوک زبان خیلی نزدیک است.

عملکرد عادی زبان به چندین دلیل اهمیت دارد. از بین فواید بسیار آن، به کودک اجازه می دهد زبان خود را به اندازه ی کافی قفل کند و به اندازه ی کافی به طور مستقیم از شیر مادر تغذیه کند، به تدریج گفتار عادی را یاد بگیرد، در طول خوردن غذا به صورت خود به خود موجب پاک شدن دهان شود، الگوی بلع او به صورت عادی باشد، رشد کودک به صورت طبیعی پیش برود، از خوردن خوراکی های مانند بستنی یا حتی بیرون آوردن زبان برای گرفتن دانه های برف لذت ببرد. فرنوم زبانی که تا لب ها امتداد داشته باشد، می تواند مانع غذا خوردن یا حرف زدن معمولی شود.

فرنکتومی زبانی تنها زمانی انجام می شود که فرنوم مانع حرف زدن و غذا خوردن درست کودک شود.

مشکلات همراه با گره زبان

• ناتوانی در باز کردن دهان به طور کامل باعث می شود عادات گفتاری و خوردن غذا تحت تأثیر قرار بگیرند.
• ناتوانی در واضح حرف زدن حین سریع/ بلند/ نرم حرف زدن
• ایجاد صدای کلیک در فک ها
• بروز
• درد در فک ها
• جلو آمدن فک پایین، پیش آمدگی آرواره ی پایین
• تأثیر منفی روی موقعیت های اجتماعی
• به خطر انداختن سلامت دهان و دندان ها- افزایش احتمال التهاب لثه ها و افزایش نیاز به جراحی پریودنتال
• گره زبان در بزرگسالی باعث می شود نتوان دندان های مصنوعی را در جای خود نگه داشت.

جراحی فرنکتومی چگونه انجام می شود؟

داشتن فرنوم کاملاً طبیعی است اما نباید از حد بافت لثه ها تجاوز کند. در این صورت باید از طریق جراحی فرنکتومی کوتاه شود. در صورتی که این جراحی در بزرگسالی انجام شود، به میزان کافی بین دندان ها فاصله وجود دارد که جراح به راحتی فرنوم را کوتاه کند. اغلب یک لایه بافت سفت به لثه افزوده می شود تا میزان کافی اتصال با لثه ایجاد شود. در بسیاری موارد لازم است فرنکتومی پیش از درمان ارتودنسی انجام شود تا به بستن فاصله ی بین دندان ها کمک کند. به لحاظ نظری، تشکیل بافت اسکار پس از جراحی می تواند به بسته نگه داشتن دیاستم کمک کند.

اگر بافت فرنوم نرم باشد در فرنکتومی این بافت برش داده نمی شود، بلکه تنها فرایند “تبخیر” بافت انجام می شود که با انرژی نور انجام می شود. پس از این فرایند ناراحتی اندکی وجود خواهد داشت. برخی نوزادان و کودکان در طول این فرایند می خوابند. تقریباً هیچ خونریزی وجود ندارد. این فرایند موجب استریل شدن منطقه می شود، در نتیجه موجب کاهش خطر عفونت می شود. بهبودی آن به سرعت پیش می رود. نتیجه ی آن یک بافت زیباست و احتمال بازگشت آن به حالت اول بسیار اندک است.

فواید جراحی فرنکتومی

بیمارانی که تحت جراحی فرنکتومی قرار گرفته اند، زندگی با کیفیت تری را تجربه کرده اند.

فرنکتومی لبی:

• ناراحتی های دهانی کاهش می یابند.
• با از بین بردن فاصله ی بین دو دندان جلوی فک بالا، ظاهر صورت بهبود می یابد.
• اعتماد به نفس بالا می رود.
• عملکرد بایت ارتقاء می یابد.
• در افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می کنند موجب می شود پروتز آنها به راحتی در جای خود باقی بماند.

فرنکتومی زبانی:

• ارتباطات ارتقاء می یابند.
• اشتها بهبود پیدا می کند زیرا فرد می تواند به درستی غذا بخورد.

 

یکی از سؤالاتی که معمولاً والدین از متخصص های ارتودنسی می پرسند این است “در چه سنی باید کودک خود را نزد ارتودنتیست ببریم؟” اغلب براکت ها را در کودکان حدود 10 سال می بینیم، بنابراین احتمالاً تعجب خواهید کرد اگر ببینید که کودکی 7 ساله تحت درمان اولیه و زود هنگام قرار گرفته است.

منظور ما این نیست که همه ی کودکان 7 ساله باید حتماً به ارتودنتیست مراجعه کنند، اما خیلی مهم است که برای چکاپ به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنند. علاوه بر مراقبت از سلامت دندان های کودک، دندانپزشک تمام مشکلاتی که احتمالاً به درمان ارتودنسی نیاز دارند را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد. اگر موضوعی نگران کننده وجود داشته باشد شما را به متخصص ارتودنسی ارجاع می دهد تا با درمان مداخله گر ارتودنسی مشکل کودک شما برطرف شود.

در اولین مراجعه به ارتودنتیست دندان ها و لبخند کودک مورد بررسی قرار می گیرند تا مشخص شود 1) آیا به درمان ارتودنسی نیاز دارد، 2) آیا شرایط لازم برای قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی را دارد. این کار با استفاده از سیستم ارزیابی تحت عنوان “فهرست شرایط نیاز به درمان ارتودنسی” انجام می شود. در برخی موارد، فوراً نیاز به درمان نیست اما ارتودنتیست از شما می خواهد کاملاً مراقب دندان ها و فک های کودک خود باشید. در این صورت، ممکن است از شما بخواهد برای معاینات تخصصی باز هم مراجعه کنید.

فواید درمان زود هنگام

 

مهم است که دندانپزشک با دقت پیگیر رشد و مشکلات دندان ها و فک های کودک شما باشد زیرا برخی مشکلات در سنین پایین تر بهتر درمان می شوند. با بزرگ تر شدن فرد، رشد استخوان های فک نیز متوقف شده و محکم تر می شوند. هر چند در سنین بالاتر درمان ارتودنسی هنوز امکان پذیر است، اما اندکی دشوارتر خواهد بود. در صورتی که درمان در سنین پایین تر آغاز شود، می توان رشد استخوان فک را هدایت کرد و وضعیت و عرض آنها را تغییر داد. متأسفانه این امکان برای افراد بزرگسال وجود ندارد و راهکارهای جایگزین می توانند شامل جراحی یا کشیدن دندان ها باشند. در صورتی که فرایند درمان حین رشد و بیرون آمدن دندان های دائم انجام شود، می توانیم کمک کنیم فضای کافی برای رشد آنها ایجاد شود تا در وضعیت درست رشد کنند.

شرایطی که باید مراقب آنها بود

برخی مشکلاتی که دندانپزشک آنها را مورد بررسی قرار خواهد داد عبارتند از:

• دندان های شیری که خیلی زود یا خیلی دیر می افتند- اکثر دندان های شیری بین سنین 5 و 14 سال می افتند.
• مکیدن انگشت- مخصوصاً اگر این عادت شدید باشد یا اگر پس از سن 10 سالگی تداوم داشته باشد.

 

 

• دندان هایی که با بستن بایت به درستی روی یکدیگر قرار نمی گیرند یا رو به جلو منحرف هستند.
• اپن بایت: شرایطی که دندان های جلوی دو فک پایین و بالا به یکدیگر نزدیک نمی شوند.
• اور بایت: شرایطی که دندان های فک بالا رو به جلو بوده و دندان های فک پایین را پوشش می دهند.
• آندر بایت: شرایطی که دندان های فک پایین رو به جلو بوده و دندان های فک بالا را پوشش می دهند.
• کراس بایت: شرایطی که دندان های فک بالا و پایین در یک راستا قرار نمی گیرند.
• نقص های گفتاری مانند نوک زبانی حرف زدن، نامفهوم حرف زدن، یا عدم ادای درست حروف.
• فشردگی و نامرتبی دندان های دائم جلوی قوس های دندانی.

ارجاع کودک به متخصص ارتودنسی

 

اگر راجع به موضوعی نگران هستید، دندانپزشک نخستین کسی است که باید مشکل خود را با او در میان بگذارید تا در صورت لزوم کودک شما را به متخصص ارتودنسی ارجاع دهد، اما اگر خودتان فکر می کنید کودک شما به درمان ارتودنسی نیاز دارد می توانید مستقیماً به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

مراحل درمان ارتودنسی

مرحله ی اول (که تحت عنوان درمان مداخله گر اولیه نیز نامیده می شود) قبل از رشد تمام دندان های دائم آغاز می شود (اغلب زمانی که کودک 6 تا 10 ساله است). این درمان معمولاً برای ایجا  فضای کافی برای رشد دندان های دائم و نیز اصلاح مشکلات دهانی، از قبیل اوربایت و کراس بایت انجام می شود.

 

درمان اولیه ی ارتودنسی می تواند شامل استفاده از بریس های ثابت و متحرک شود، هرچند معمولاً ابزار متحرک رایج تر است. در این مرحله از درمان، اغلب از ابزارهای محدود دندانپزشکی از قبیل وسیع کننده ی کام و پلاک متحرک پارسیل استفاده می شود.

 

اگر برخی از دندان های جلوی کودک رو به جلو منحرف باشند، یا فک پایین او کوچک تر باشد، ارتودنتیست می تواند استفاده از بریس بلوک دوقلو را پیشنهاد دهد. این نوع بریس متحرک است و وضعیت فک ها را تغییر می دهد و به آنها کمک می کند در بهترین موقعیت خود قرار بگیرند. گاهی اوقات برای دستیابی به بهترین نتایج، پس از بریس متحرک از بریس های ثابت استفاده خواهد شد. مرحله ی دوم (که تحت عنوان درمان جامع نیز نامیده می شود) زمانی آغاز می شود که کودک بزرگ تر شده (سنین 11 تا 12 سال) و همه ی دندان های دائم رشد کرده اند. این درمان معمولاً شامل استفاده از بریس های کامل است. اینکه کودک به مرحله ی اول یا دوم درمان ارتودنسی نیاز خواهد داشت به وضعیت دندان های او بستگی خواهد داشت و نیز صلاحدید متخصص ارتودنسی مبنی بر اینکه درمان مداخله گر زود هنگام نیاز است.

فواید درمان زود هنگام

• می توان درمان های دراز مدت را به درستی مشخص کرد
• مشکلات دهانی را می توان زودتر شناسایی نمود
• راحت تر می توان دندان ها را برای براکت ها هدایت کرد، که مدت زمان استفاده از آنها را کاهش می دهد.

کامپوزیت و باندینگ چیست؟

گاهی اوقات ممکن است نیاز باشد روی دندان های خود فرایندهای زیبایی انجام دهید تا لبخند سالم و جذاب خود را حفظ کنید. باندینگ یکی از این فرایندهای زیبایی دندان است که با توجه به راحت و غیر تهاجمی بودن آن، مورد توجه قرار گرفته است. باندینگ عبارت است از اتصال مواد مصنوعی مانند رزین کامپوزیت (پلاستیک) همرنگ دندان به ساختار دندان های طبیعی به منظور پنهان کردن نقائص دندان و ترمیم دندان های پوسیده، لب پر شده، ترک خورده یا دندان هایی که رنگ آنها تغییر کرده است.

بر خلاف ونیرها که در آزمایشگاه ساخته می شوند و به یک قالب سفارشی نیاز دارند تا کاملاً متناسب با دندان های هر فرد باشند، باندینگ را می توان تنها در یک جلسه انجام داد. این فرایند تحت عنوان باندینگ (متصل کردن) شناخته می شود زیرا مواد به دندان متصل می شوند.

کاربردهای باندینگ

 

باندینگ از جمله ساده ترین و نیز کم هزینه ترین فرایندهای زیبایی دندانپزشکی است. رزین کامپوزیتی که در باندینگ استفاده می شود را می توان شکل داد و پولیش کرد تا با دندان های کناری خود کاملاً هماهنگ باشد. اغلب، باندینگ با اهداف زیبایی استفاده می شود تا ظاهر دندان های بد رنگ و لب پر شده را بهبود بخشد. علاوه بر این، از باندینگ می توان برای بستن فواصل بین دندان ها استفاده کرد تا دندان ها بلندتر به نظر برسند یا شکل و رنگ آنها تغییر کند.

 

گاهی اوقات، باندینگ به عنوان جایگزین زیبای آمالگام برای پر کردن دندان ها یا برای حفاظت از بخش ریشه ی دندان استفاده می شود که با تحلیل رفتن لثه بدون پوشش باقی مانده است.

مشاوره قبل از باندینگ دندان ها

قبل از باندینگ مشاوره با دندانپزشک ضروری است. طی این جلسه مشخص می شود کدام یک از مسائل و مشکلات دندانی شما و به چه اندازه، از راه باندینگ دندان قابل حل شدن هستند. ابتدا دندانپزشک دندان ها را با دقت معاینه و بررسی می کند که ممکن است شامل تصویر رادیوگرافی با اشعه ی ایکس و معاینه ی لثه ها نیز باشد. در صورتی که دندان ها به شدت آسیب دیده باشند، دندانپزشک می تواند درمان های زیبایی جایگزینی پیشنهاد دهد.

مراحل انجام باندینگ

باندینگ نیاز به هیچ آماده سازی ندارد. اغلب داروهای بی حس کننده نیاز نیستند، مگر آنکه از آن برای پر کردن دندان های پوسیده استفاده شود.

 

دندانپزشک با استفاده از یک راهنمای رنگ دندان، رنگ رزین کامپوزیت متناسب با رنگ دندان های طبیعی را انتخاب می کند. پس از آن، سطح دندان ها را خراش می دهد یا اچ می کند تا زبر و خشن شود و از حالت صیقلی خود خارج شود و رزین کامپوزیت بهتر به دندان بچسبد. سپس دندان با استفاده از یک محلول پاک کننده پوشش داده می شود، که کمک می کند مواد به خوبی به دندان ها بچسبند.

 

پس از آماده سازی دندان ها، دندانپزشک رزین همرنگ دندان که مانند بتونه است را روی دندان ها اعمال می کند. رزین قالب گیری می شود و آنقدر صاف می شود تا به شکل درست خود برسد. سپس مواد با استفاده از نور فرابنفش یا لیزر خشک می شوند. پس از خشک شدن مواد باندینگ، دندانپزشک باز هم می تواند آن را بتراشد و شکل دهد. در آخر مواد را پولیش خواهد کرد تا زمانی که با رنگ دیگر بخش های سطح دندان هماهنگ شود.

 

تکمیل فرایند باندینگ معمولاً 30 دقیقه تا یک ساعت زمان می برد. اگر قرار است این فرایند روی چند دندان انجام شود، ممکن است نیاز باشد طی چند جلسه انجام شوند. پس از هر فرایند کامپوزیتی، به مدت 48 ساعت باید از خوردن و نوشیدن خوراکی ها و نوشیدنی هایی که روی رزین لکه ایجاد می کنند پرهیز شود. علاوه بر این، دندان ها باید مرتب مسواک شوند و به طور منظم توسط متخصص بهداشت دهان و دندان پاکسازی شوند.

مزایا و معایب باندینگ

مزایا

• مقرون به صرفه و ارزان بودن
• چند منظوره بودن
• راحتی و سهولت انجام آن
• غیر تهاجمی و محافظه کار بودن فرایند آن
• در مقایسه با دیگر گزینه ها که ساختار طبیعی دندان آسیب می بیند، در این فرایند بخش زیادی از دندان طبیعی حفظ می شود
• استفاده از مواد با دوام
• نتایج آن ظاهر کاملاً طبیعی دارند

معایب

روی مواد باندینگ ممکن است لکه ایجاد شود

مواد باندینگ پر از منفذ و خلل و فرج هستند و پس از مدتی ممکن است رنگ آنها تغییر کند. چای، قهوه، دود سیگار و دیگر مواد مانند آنها می توانند منجر به ایجاد لکه روی رزین شوند در نتیجه رنگ قسمت های باند شده به دندان با سطح دندان طبیعی متفاوت خواهد بود. برای پیشگیری از ایجاد لکه، یا حتی به حداقل رساندن آن، باید در خوردن و آشامیدن موادی که روی رزین لکه ایجاد می کنند احتیاط کنید.

دوام آنها

رزین کامپوزیتی که در باندینگ استفاده می شود به اندازه ی دندان های طبیعی محکم نیست. جویدن ناخن، یا حتی مداد و خودکار می تواند موجب لب پر شدن مواد شود. باندینگ پیش از آنکه به ترمیم نیاز داشته باشد، معمولاً چندین سال دوام خواهد داشت. اینکه باندینگ چه مدت دوام خواهد داشت به مقدار مواد استفاده شده در باندینگ و نیز عادات دهانی بستگی خواهد داشت. هرچند موادی که در باندینگ استفاده می شوند با دوام هستند اما به اندازه ی روکش ها و ونیرها با دوام نیستند.

به خاطر محدودیت هایی که این روش دارد، برخی دندانپزشک ها آن را برای تغییرات زیبایی اندک، اصلاح دندان هایی که در معرض فشار اندک ناشی از جویدن هستند، مخصوصاً دندان های جلو، یا برای ترمیم موقت نقائص زیبایی دندان ها توصیه می کنند.

مراقبت از باندینگ دندان ها

به بیمار توصیه می شود طی روز اول و دوم پس از فرایند درمان از کشیدن سیگار، نوشیدن مشروبات یا نوشیدنی های الکلی یا هر ماده ی دیگری که موجب ایجاد لکه می شوند اجتناب نماید. پس از 48 ساعت، ممکن است باندینگ دندان ها نیاز به مراقبت خاص دیگری نداشته باشد. با این حال، باید از جویدن اشیاء سفت بپرهیزید و بهداشت دهان و دندان های خود را به خوبی رعایت کنید و به طور منظم برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.